Terugblik op een geweldig bietenjaar

Het jaar 2017 was droog, maar ook warm. Net de temperatuur is een interessante factor bij de bietenteelt. Uit de weergegevens van het KMI komt duidelijk tot uiting dat de maanden februari, maart, mei, juni en oktober 2017 ontegensprekelijk warmer waren dan het gemiddelde van de laatste twintig jaar.

Snel starten met zaaien

Door de gunstige weersomstandigheden is er vorig jaar snel gestart met zaaien, de eerste velden rond 10 maart. “Dit is heel belangrijk voor het aantal groeidagen”, legt Jean-Pierre Vandergeten uit. “Want er is een rechtstreeks verband tussen vroeg zaaien in goede omstandigheden en de productie”. Na 235 groeidagen zaten de suikerbietenvelden op hun maximale productie.

“Leg hierom ook uw grond snel klaar, dit kan door het in één werkgang te doen”. Op 31 maart was reeds 81% van het areaal suikerbieten bestemd voor de Tiense suikerraffinaderij uitgezaaid. Het areaal voor Iscal Sugar liep iets achter op dat ogenblik, namelijk 54% ingezaaid. Op 8 april waren alle bieten gezaaid.

Enorme suikertoename

Als we naast het temperatuuraspect kijken naar de neerslaghoeveelheden in 2017, dan lag dit steeds onder het gemiddelde van de laatste twintig jaar. Echter niet in augustus en september. Regen viel er dus nog op een goed moment waardoor er nog een enorme suikerproductie was tijdens de zomermaanden.

Van 7 tot 21 augustus kwam er 173 kg suiker per hectare per dag bij. Van 22 augustus tot 4 september lag de suikertoename zelfs op 196 kg. “Dit laatste is een absoluut recordcijfer”.

Bemest beredeneerd

Bij de invloed van de stikstofgift op de suikerrijkheid van de bieten werd tevens nog stil gestaan. Sommige bietentelers denken om hun stikstofbemesting te verhogen in het kader van de hoge opbrengsten. Maar de heer Vandergeten heeft hier een andere visie op en verwees naar de theoretische stikstofmodule (zonder bodemanalyse) die het Bieteninstituut heeft uitgewerkt en beschikbaar stelt op haar website om een beredeneerde bemesting te berekenen. Dit expertensysteem wordt jaarlijks aangepast in functie van het weer in het voorgaande jaar en dus de verwachtte mineralisatie.

Proefveldwerking wees uit, dat deze module het bij het rechte eind heeft. In proef werd er 40 kg stikstof extra gegeven dan de module berekende. Gezien werd dat deze overbemesting snel 20 tot 100 euro en meer verlies kan betekenen per hectare. “Het heeft dus geen enkele zin om aan het begin van het seizoen zijn bemesting af te stemmen op de verwachte (hoge) productie. Want dit kan men op dat ogenblik nog niet inschatten”, legde de heer Vandergeten duidelijk uit. Hij denkt zelfs dat verschillende laboratoria met hun bemestingsadviezen, nog iets te hoog zitten.

Competitiviteit verhogen

Met voornoemde wordt verwezen naar het doel dat het Bieteninstituut nastreeft, namelijk de competitiviteit bij de planters en hun suikerbietenteelt te verhogen. Een gemiddelde opbrengstverhoging van 2% per jaar wordt gezien in de suikerbietenteelt. Er heerst nog wel een verschil in wat de medewerkers van het Bieteninstituut in hun proeven realiseren en wat in praktijk op landbouwersniveau het geval is.

Enerzijds wordt dit verklaard door het ‘proefveldaspect’. Zo worden hier de ideale plekken van het veld geoogst zonder spuitsporen, wendakkers, schaduwzijde’s, … Anderzijds is de heer Vandergeten ervan overtuigd dat de boer op verschillende factoren zijn productie nog kan optimaliseren.

2017 was een echt recordjaar voor de suikerbietenteelt met een suikerproductie van 22 ton per hectare. Opnieuw een verhoging, al moet er wel de bemerking bij gemaakt worden dat in 2017 voor het eerst ‘micro-ontkopte’ bieten werden geoogst.

Milieuvriendelijke teelt

De teelt van suikerbieten en de productieverhoging moet gebeuren op een rendabele en milieuvriendelijke wijze, zo werd gesteld. In zijn presentatie liet Jean-Pierre Vandergeten zien dat de inzet van gewasbeschermingsmiddelen met een factor drie verminderd is de laatste dertig jaar. Introductie van het FAR-systeem voor de onkruidbestrijding en de introductie van neonicotinoïden in de zaadomhulling (insecticide) zorgden voor dit resultaat. In de jaren negentig is men van het toepassen van granulaten in de zaailijn aan doseringen van 10 à 15 kg/ha per hectare voor de insecticidebestrijding gegaan naar toepassingen via zaadomhullingen. Bijkomend voordeel hiervan is dat een veldbespuiting niet meer nodig was en deze zijn met de momenteel erkende producten in biet minder selectief voor nuttige insecten.

De suikerbietenteelt verdient het volgens Jean-Pierre Vandergeten dus niet om in een negatief daglicht te staan bij de bevolking. Op het vlak van gewasbescherming, is zoals voorgaand aangehaald, een enorme stap vooruit gezet. De suikerbietenteelt levert via fotosynthese ook heel wat zuurstof af, zo’n 13.200.000 liter per hectare. In vergelijk, een bos levert maar 3.700.000 l/ha. Andere teelten halen een resultaat tussen dit van de suikerbieten en het bos. Nuttig om te weten is dat suikerbieten ook 30 ton CO2 per ha opnemen.

Een goede rassenkeuze

Als eerste advies voor een geslaagde suikerbietenteelt dit jaar, wijst Vandergeten naar de rassenkeuze. “Dit is essentieel in het kader van een competitieve, kwaliteitsvolle bietenteelt die respect heeft voor het milieu”.

De wortels van een gezonde suikerbiet kunnen tot twee meter diep in de bodem gaan. Bij een biet aangetast door Rhizomanie stopt de beworteling ergens rond een halve meter diep. Bij een bodem aangetast door nematoden gaat de beworteling nog wel een meter diep, maar is het aantal wortels veel minder. Eén aaltje per 100 gram bodem zorgt voor een suikerverlies van 3 kg.

T.D.