Boerenbond: "Schort 5%-maatregel stikstofdecreet op"
Boerenbond vraagt een opschorting van de maatregel uit het stikstofdecreet waarbij rundveehouders tegen het einde van dit jaar 5% stikstof moeten reduceren. Zolang er geen duidelijkheid is over de toepasbaarheid en de reductiepercentages van stikstofverlagende maatregelen, is de deadline van 31 december onhaalbaar, stelt de landbouworganisatie. “De Vlaamse overheid moet eerst voor duidelijkheid en rechtszekere technieken zorgen alvorens op deze verplichting te handhaven”, zegt Boerenbond-voorzitter Lode Ceyssens.
Begin 2024 keurde het Vlaams parlement het stikstofdecreet goed. Dit decreet stelt dat tegen eind 2025 de melkvee- en vleesveehouders een tussentijdse emissiereductie-inspanning van 5% moeten realiseren. Tegen 2030 wordt een reductie van 25% verwacht van de melkveehouders en van 28% van de vleesveehouders.
Maar er heerst nog grote onduidelijkheid over de concrete uitvoering van die stikstofverplichtingen, stelt Boerenbond. “De voorbije maanden zijn meldingen en vergunningen aangevochten, werden de kritische depositiewaarden (KDW) aangepast waardoor ook de impactscores van bedrijven veranderen en stelt het Wetenschappelijk Comité Luchtemissies Veehouderij (WeComV) in een advies het rendement van emissiereducerende maatregelen in vraag”, lijst Boerenbond-voorzitter Lode Ceyssens op.
“In dergelijk klimaat worden dan van landbouwers grote investeringen verwacht zoals in mestrobots en emissiearme stalvloeren. Aan elk van die maatregelen is een reductiepercentage gekoppeld, maar louter door theoretisch onderzoek worden deze 'en cours de route’ in vraag gesteld. Dat is ongehoord, onverantwoord en onrespectvol naar de landbouwers toe. Dit gaat over het voortbestaan van hun bedrijf.”
Juridische procedures versterken twijel
In april stelde Boerenbond de haalbaarheid van de deadline al in vraag. Volgens een bevraging verwachtte toen 80% van de rundveehouders problemen om de tussentijdse reductiedoelstellingen van 5% tegen eind dit jaar te kunnen verwezenlijken.
“Landbouwers zijn bereid om inspanningen te leveren, maar dan is er nood aan meer toepasbare maatregelen en mag er onderweg niet gemorreld worden aan eerder vastgelegde reductiepercentages“, aldus Ceyssens. “Er werd ons in april een pragmatische aanpak beloofd, maar intussen nog geen duidelijkheid.”
Milieuorganisatie Dryade besloot recent om een procedure te starten bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen tegen een landbouwer. Die maakte melding van een maatregel die hij nam om aan de 5%-doelstelling te voldoen. Ondertussen adviseerde het Wetenschappelijk Comité Veeteelt (WeComV) echter om de reductiepercentages van die maatregel op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten naar beneden bij te stellen.
“De procedure van Dryade onderstreept de instabiliteit van het huidige stikstofkader”, aldus Boerenbond. De landbouworganisatie betreurt dat deze juridische stappen de rechtsonzekerheid voor landbouwers verder vergroten. “Het is onaanvaardbaar dat boeren investeringsbeslissingen moeten nemen in een context waarin het beleid voortdurend voortduren wordt bijgestuurd.”
In een reactie aan De Standaard toont Dryade begrip hiervoor. “Landbouwers hebben gelijk dat ze in deze context terughoudend zijn, maar de oorzaak van de rechtsonzekerheid die er vandaag is, is niet Dryade, maar de Vlaamse regering. Die heeft het stikstofdecreet goedgekeurd met doelen en oplossingen die nog niet gebetonneerd waren”, zegt Dryade-directeur Dries Verhaeghe.
Opschorting 5%-maatregel
Om licht aan het einde van de tunnel te bieden voor boeren, kijkt Boerenbond naar 2 sporen. Enerzijds vraagt de organisatie een snelle omslag naar een emissiereductiemodel, dat meer rechtszekerheid aan boeren moet bieden. “Een emissiemodel is niet gebaseerd op de neerslag van stikstof, maar op de uitstoot ervan. Die omslag is afgesproken in het Vlaams regeerakkoord. Onze landbouwbedrijven zorgen voor veilig en lokaal voedsel, en staan in voor onze voedselzekerheid. Dat wordt nu allemaal op de helling gezet ”, aldus Lode Ceyssens.
In tussentijd vraagt Boerenbond alvast een opschorting van de 5%-maatregel, in ieder geval tot er juridische en beleidsmatige duidelijkheid is. De organisatie roept de Vlaamse regering op om hier snel werk van te maken. “ Enkel zo kan het vertrouwen van de sector worden hersteld en kan er gewerkt worden aan een duurzaam en gedragen stikstofbeleid.”
