Landbouworganisaties hekelen gebrekkige onderbouwing van het Stikstofdecreet
Meerdere landbouworganisaties zijn naar het Grondwettelijk Hof gestapt tegen het huidige Stikstofdecreet. Zij hekelen vooral de gebrekkige onderbouwing ervan.
We starten onze driedelige artikelenreeks rond de partijen die naar het Grondwettelijk Hof zijn gestapt bij de landbouwpartijen.
Gelijkheidsbeginsel aan de kaak stellen
Het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) is naar het Grondwettelijk Hof gegaan om vooral het gelijkheidsbeginsel aan de kaak te stellen. “De opmerkingen van de Raad van State werden niet opgenomen in het decreet, vooral het onderscheid dat men maakte door de impactscore van ammoniak vanuit de landbouw veel hoger te quoteren dan voor industrie. Daarnaast ook omwille van het feit dat men uitging van berekende impact en niet van gemeten resultaten”, zo legt ons voorzitter Bruno Vincent uit.
Hij wijst erop dat een kritiek punt voor de huidige toestand is dat de kritische depositiewaarden (KDW’s) worden aangepast na een gerechtelijke uitspraak en dat er nu gecommuniceerd wordt dat bepaalde ammoniakreducerende maatregelen toch niet zo goed werken als aangenomen. “Dit werkt zeker niet bevorderlijk voor een stabiel kader en voor het vertrouwen bij landbouwers.”
Vraag om dingen te herbekijken
Zonder uitspraak door het Grondwettelijk Hof is het voor het ABS moeilijk om een standpunt in te nemen hoe het stikstofbeleid moet wijzigen. Ze vragen wel om de generieke reductie van 5%, die tegen het einde van dit jaar moet gebeuren, te herbekijken. ABS hekelt ook dat voor potstallen, het meest natuurlijke en diervriendelijke concept, er zo goed als geen uitstootreducerende maatregelen te nemen vallen. “Daar er een opmerkelijke daling in geboortes bij runderen is, moet men dit toch durven herbekijken.”
Landbouworganisatie Boerenbond vindt het Stikstofdecreet van cruciaal belang voor de land- en tuinbouwsector en noemt het bepalend voor de toekomst van de bedrijven. “Dit Stikstofdecreet treft de landbouwsector harder dan andere sectoren en laat de landbouwbedrijven quasi geen ontwikkelingsperspectief. Er hadden andere beleidskeuzes kunnen gemaakt zijn, indien het beleid rekening had willen houden met de oplossingsrichtingen die Boerenbond destijds heeft geformuleerd”, klinkt het bij voorzitter Lode Ceyssens.
Inbreuk op verleende vergunningen
Boerenbond hekelt het feit dat het beleid de landbouwsector bijzonder streng aanpakt. “Enkel voor de landbouwsector werden in het Stikstofdecreet decretale reductieverplichtingen opgenomen die tegen 2030 moeten worden gerealiseerd. Hiermee wordt inbreuk gepleegd op verleende vergunningen. Ook voor wat betreft de vergunningverlening wordt de landbouwsector geconfronteerd met een strenger beoordelingskader dan de andere sectoren. Op geen enkel ogenblik werd de socio-economische impact van het Stikstofdecreet op de landbouwsector in kaart gebracht.”
Boerenbond hoopt met de procedure een stikstofbeleid te kunnen afdwingen dat rekening houdt met de socio-economische impact op onze bedrijven, dat onze bedrijven toekomstperspectief en rechtszekerheid biedt en dat voor alle sectoren op een gelijke leest is geschoeid.
Wetenschappelijke onderbouwing deugt niet
Lode Ceyssens benadrukt in een reactie aan ons dat de wetenschappelijke onderbouwing van het huidige Stikstofdecreet niet deugt. “Het huidige Stikstofdecreet is gebaseerd op onnauwkeurige modellen met grote onzekerheidsmarges en verouderde cijfers. Het stikstofbeleid gaat voorbij aan de beperkingen van deze modellen en zet deze modellen ook in voor het bepalen van maatregelen op bedrijfsniveau. Zo voorziet het Stikstofdecreet voor landbouw in de vergunningverlening in een drempelwaarde van 0,025%, wat voor de meest stikstofgevoelige natuur overeenkomt met een stikstofdepositie van 1,5 g/ha/jaar. Dergelijke kleine hoeveelheden stikstof zijn in de praktijk zelfs niet meetbaar. Dit toont de absurditeit van het beleid aan. Voor andere sectoren ligt deze drempelwaarde trouwens op 1%.”
Voor Boerenbond moet er sneller (dan 2030) werk gemaakt worden van de omschakeling naar een emissiereductiemodel, zoals opgenomen in het Vlaams regeerakkoord.
Doelbewuste focus op landbouw
Bij de vzw Natuurlijk Boeren wachten ze nu vooral het resultaat van de rechterlijke procedure af. Een van de leden oppert ons in een reactie dat ‘stikstof’ eigenlijk helemaal geen probleem is. Vele bronnen van ammoniak worden volgens hem bewust verzwegen. Hij verwijst hier naar de ammoniak die wij als mensen ook allemaal uitstoten, de ammoniak die overal uit de riolering opstijgt, de natuurlijke ammoniak die uit de bodem en de plantengroei voortkomt, die uit het verkeer... “Maar er wordt bewust gefocust op ammoniak uit landbouw om de landbouw kapot te maken en daarna grond te kunnen innemen voor andere zaken en vooral voor natuur.”
Niet in overeenstemming met Grondwet
De vzw Verenigde Veehouders geven bij monde van hun ondervoorzitter Peter De Swaef aan dat vooreerst de vereniging is opgericht naar aanleiding van de gebeurtenissen in verband met het Stikstofdecreet. Zij stellen vast dat hierdoor een ganse bevolkingsgroep slachtoffer wordt van wat ze zelf ‘en nooit eerder geziene oplichting door de eigen overheid’ noemen.
“De Programmatische Aanpak Stikstof is gebaseerd op zwaar foute en gefraudeerde stikstofcijfers van de Vlaamse Milieu Maatschappij, waardoor Vlaamse veehouders onterecht van hun erf gejaagd worden of zware schade lijden door de PAS-maatregelen bij de exploitatie van hun bedrijf”, aldus Peter De Swaef.
Hij herinnert ons eraan dat hun vzw op 1 maart 2023, in een open brief aan alle Vlaamse parlementsleden, media en pers, heeft gewezen op de incorrecte cijfers en fouten in de PAS. “Deze open brief was gebaseerd op de bevindingen van een panel van onafhankelijke professoren, die de belangrijkste wetenschappelijke en juridische pijnpunten van de voorgenomen stikstofaanpak aantoonden.”
De Swaef noemt het Stikstofdecreet ‘een regelrechte schande voor een rechtsstaat’. “Van het door de VMM aan de landbouw toebedeelde aandeel van 95% uitstoot van ammoniak komt in werkelijkheid minstens 80% uit een andere bron. Van het aan landbouw toebedeelde aandeel in de depositie van ammoniak is twee derde verzonnen en bestaat dus niet eens.”
Sop is de kool niet waard
De ondervoorzitter zegt nog dat de Raad van State van mening was ‘dat de PAS en het decreet niet in overeenstemming zijn met de artikelen 16, 17, lid 1, 20, 21 en 37 van het EU-Handvest, en de artikelen 10, 11, 22 en 23 van de Grondwet’. “Het Grondwettelijk Hof is opgericht om de burgers te beschermen tegen inbreuken op de Grondwet. Ze kunnen omwille van de grondwetschendingen principieel niet anders dan het Stikstofdecreet te vernietigen.”
De vzw is bijzonder scherp voor het huidige stikstofbeleid en neemt zware woorden in de mond, ze noemen het zelfs ‘georganiseerde misdaad’. “De zware inspanningen die aan de veehouders gevraagd worden, gaan de uiterst geringe gemiddelde concentratie van 4 à 5 µg ammoniak in de lucht niet veranderen. Dat sop is de kool niet waard”, redeneert de ondervoorzitter. Hij hekelt dat de maatregelen uit het decreet, dat nog steeds vernietigd kan worden, reeds uitgerold en toegepast worden. “Het stikstofbeleid en de PAS moeten omwille van hoger genoemde redenen stopgezet worden.”
