Kwalitatief pootgoed, van ontvangst tot planten
Kwalitatief pootgoed, het hangt niet enkel af van het ras. Ook de consumptieteler moet het pootgoed op de juiste manier behandelen, zodat het ongedeerd de grond in kan. Hier overlopen we wat de consumptieteler kan doen om zijn pootgoed optimaal te houden, van ontvangst tot het planten zelf.
De laatste jaren zijn er veel pootgoedklachten, zoals ziekten, wat direct resulteert in opbrengstderving. Martin Vrij vertelde op Tour de Farm, georganiseerd door Bayer en Farm Frites er meer over: “Al die klachten hebben ernaar toe geleid dat er een project werd opgezet, met de afnemers, de keuring-instantie en leveranciers. Gemeenschappelijk doel is het verbeteren van de pootgoedkwaliteit. Het project loopt al twee jaar maar loopt nog steeds door.”
Verschillende factoren bepalen de pootgoedkwaliteit. Het ras is een eerste belangrijke factor. Zo is het ene ras sterker dan het andere in een bepaald aspect. De eigenschappen, en dus de keuze, van het ras spelen al een grote rol. In de pootgoedteelt kan het echter ook verkeerd gaan, bijvoorbeeld wanneer er problemen zijn in de teelt, zoals slechte omstandigheden tijdens het rooien, wat ook zijn weerslag heeft op het pootgoed.
Daarnaast is er de vitaliteit: hoe sterk is de uiteindelijke pootaardappel die bij de consumptieteler terecht komt? Ook bij de consumptieteler zijn er een aantal kritische punten die invloed hebben op de pootgoedkwaliteit. Er worden dan ook verschillende aandachtspunten meegegeven waarop de consumptieteler moet letten, van ontvangst tot het poten.
Inspectie bij ontvangst
Al bij ontvangst is het nuttig om verschillende stelregels in acht te nemen. Zo kan je best eerst de chauffer vragen naar het certificaat, CMR en weegbon en het zeil los te maken voor een eerste inspectie. Bij een volle vracht van 30 ton is ongeveer 4 % van de vracht zichtbaar. Als blijkt dat alles in orde is na inspectie kan men het zegel bij de klep verbreken om het pootgoed te lossen.
Het lossen moet zeer voorzichtig om beschadigingen aan de knollen te voorkomen. Belangrijk hierbij is om na te denken over de valhoogte en eventueel valbrekers te gebruiken. Als men hierbij transportbanden gebruikt, is het nuttig om deze te ontsmetten voor gebruik. Contact met CIPC moet ook vermeden worden.
Ten slotte wordt aangeraden om 10 tot 14 dagen na ontvangst een tweede inspectie uit te voeren op de lading pootgoed. Zo kunnen verborgen gebreken ook aan het licht komen.
Zo mogen er bijvoorbeeld geen slappe en gerimpelde knollen voorkomen als gevolg van zilverschurft en mogen natrot, droogrot en Phytophtora slechts sporadisch in de partij voorkomen (1 aangetaste knol per 250 kg). Verder mogen de aardappelen niet te veel gekiemd zijn. Ten slotte mogen de pootgoodknollen niet te groot zijn om het planten niet te bemoeilijken.
Regels bij bewaring
Allereerst is het belangrijk dat de opslagplaatsen (of kisten) proper zijn en er nooit CIPC in toegepast werd. De ruimte moet droog zijn, voldoende geïsoleerd en voorzien van goed werkende ventilatie. Condensvorming en CO2 vorming moeten namelijk vermeden worden.
Wil men tot één maand bewaren, is het belangrijk de temperatuur tussen de 7 en 10 graden te houden. De knoltemperatuur moet net voor het poten onder 8 graden zijn. De temperatuur tijdens het transport nog hoger dan het dauwpunt. Wil men langer dan één maand bewaren is een ander bewaarregime nodig om kieming en uitdrogen te vermijden. Een constante bewaartemperatuur en verse lucht is hierbij nodig.
Voor Innovator wordt een bewaartemperatuur van 4,5°C aangeraden, en bij Agria 5,5°C. Voor Fontane, Markies en Ramos kiest men dan weer beter voor 5°C bewaartemperatuur.
Proper snijden
Bij het snijden van het pootgoed is het belangrijk op te letten dat enkel de gezonde knollen gesneden worden. Gekiemde knollen van meer dan 2 cm kunnen ook het best eerst een aantal dagen gedroogd worden of de wonden geheeld. Al wat ongewenst is, moet dus verwijderd worden. Verder moeten ze best opgewarmd worden tot een temperatuur van 10 à 12 graden. Voor te snijden ontsmet men de messen, maar ook tijdens het snijden en na elke pootgoedpartij is dat aangewezen.
De knollen zelf moeten nog voor het snijden goed gesorteerd zijn. Bij lange knollen moet men oppassen dat ze niet dwars gaan liggen. Na het snijden is het best gips of talkpoeder te gebruiken om het vrijkomend vocht te absorberen. Het gesneden pootgoed moet ook goed worden geventileerd, bijvoorbeeld in kisten, en dat in een ruimte waar ze goed kunnen drogen, vooral de eerste dagen. Op de droogtijd moet gelet worden, aangezien te lang of te lang drogen slappe knollen kan veroorzaken.
Behandelen bij rhizoctonia
Rhizoctonia, een ziekte waarvoor men moet opletten bij pootgoed, kan men checken door enkele monsters van de partij te wassen. Is minimum 10 % geïnfecteerd, dan is een behandeling aangewezen. Belangrijk op te merken is wel dat pootgoedbehandelingen minder efficiënt zijn tegen zwaar geïnfecteerde knollen (zie NAK norm).
Wil men een vloeibare knolbehandeling uitvoeren, moeten allereerst de instructies van het product gevolgd worden. Een juiste dosis is alvast een goede start en ook het gebruik van de juiste apparatuur is noodzakelijk. De knollen zelf moeten droog zijn (er mag geen condens ontstaan) en niet ontkiemd bij toepassing. Na toepassing moet er op worden toegezien dat de knollen niet nat worden. Bij een vloeibare knolbehandeling is er het bijkomend voordeel dat er een nevenwerking is op zilverschurft en zwarte spikkel.
Kiest men echter voor een grondbehandeling omdat een aantasting verwacht wordt vanuit de grond, dan moet men erop toezien dat het pootgoed niet direct in contact komt met het middel.
Bij het planten
Het is een nieuwe trend, en het wordt ook gepromoot, om met all-in-one systemen te poten in plaats van planten en aanaarden in twee werkgangen. Ook hier moet echter gelet worden op de juiste plantdiepte, dit is de afstand tussen de bovenkant van de rug en de bovenkant van de poter. Elk ras heeft namelijk zijn vereisten.
