De vroege tuiniers zijn er als de kippen bij om te spitten en te harken van zodra het eerste lentezonnetje de temperaturen wat doet oplopen. Vaak zijn deze vroege vogels vogels voor de kat, maar niet dit jaar. Dankzij de hoge gemiddelde temperaturen in april en de eerste helft van mei hebben de vroege starters dit jaar de wind in de zeilen.
Vanaf half mei kunnen pompoenen ter plaatse buiten gezaaid worden.
Voor veel gewassen is er echter nog ruim tijd om de teelt op te starten en de kans dat er nu op weergebied nog iets fout loopt is gering. Zeker voor gewassen die het bij lagere temperaturen minder goed doen. Ook voor de teelt van pompoenen speelt de temperatuur een bepalende rol. Voor een optimale groei is een minimum bodemtemperatuur nodig van 15° C. Wie in het najaar graag wil genieten van een heerlijk pompoensoepje, heeft dus nog ruim de tijd om aan de slag te gaan. In de handel zijn de plantjes van verschillende soorten volop voorradig of je kan ze vanaf nu ook ter plaatse buiten zaaien.
Botanisch
De pompoen (Cucurbita spp.) maakt deel uit van de komkommerfamilie (Cucurbitaceae). Deze vrij kleine plantenfamilie komt voornamelijk voor in de warmere gebieden van de verschillende continenten. Het is een belangrijke economische, want voedselproducerende, familie. De indeling in geslachten is niet altijd zo duidelijk maar naast de pompoen maken ook de komkommer, de meloen, de watermeloen, de augurk, de kalebassen en de courgette deel uit van deze familie.
De pompoen wordt al zeer lang, vermoedelijk sinds 7.000 v. Chr., als cultuurgewas verbouwd in het Midden- en Zuid-Amerika. In de zestiende eeuw duikt de pompoen op in Europa en werd er zowel geteeld om zijn sierwaarde (zijn kleurrijke en vaak kunstig gevormde vruchten) als omwille van zijn voedingswaarde.
Zelf zaaien
Pompoenen kan men wat vroeger (eind april) of wat later (tot midden juni) zaaien, waardoor men de oogst kan spreiden of inspelen op de weersomstandigheden. Waar we zeker rekening moeten mee houden is het feit dat de pompoenplant absoluut geen vorst verdraagt en een voldoende hoge bodemtemperatuur nodig heeft om zich vlot te kunnen ontwikkelen. Vanaf begin mei kan je pompoenen voorzaaien en ze op een warme plaats (bijvoorbeeld de huiskamer of veranda) laten kiemen. De ideale kiemtemperatuur van pompoenzaad ligt tussen 20°C en 30°C. Het voorzaaien kan best direct in potjes (p10 of groter) omdat de kiemplantjes op korte termijn uitgroeien tot vrij forse plantjes. Reeds een paar dagen na het zaaien worden de lichtgroene kiemlobben zichtbaar. Als de plantjes twee tot drie echte blaadjes hebben, dit is ongeveer drie weken na het zaaien, kan het pompoenplantje buiten uitgeplant worden. Dit gebeurt best op een warme, windluwe dag, zodat het plantje langzaam kan wennen aan de buitentemperatuur.
Tussen half mei en half juni kan ook ter plaatse buiten uitgezaaid worden. Voorzie dan wel een goede slakkenbestrijding want deze slijmerds zijn verlekkerd op de prille pompoenplantjes en kunnen ze op één nacht helemaal wegvreten.
Bodem en bemesting
Pompoenen kunnen op alle gronden geteeld worden, maar het zijn echte veelvraten en ze groeien dus best op gronden die goed verrijkt zijn met organische mest of compost. Vaak worden ze naast of op de composthoop geplant waar ze zich op een spectaculaire manier kunnen ontwikkelen. Pompoenen verdampen met hun vele, grote bladeren heel veel water en mogen in drogere periodes wat extra aangegoten worden. Pompoenen houden echter niet van “natte voeten”, plant ze dus beter niet op natte stukken grond waar ze in natte zomers gegarandeerd wegkwijnen. Pompoenen die geteeld worden op klei- of leemgronden kunnen na de oogst langer bewaard worden dan pompoenen die geteeld worden op zandgrond. Als de bodem voor het planten voldoende verrijkt werd met organische mest of compost, hoeft er in de eerste fase van de groei geen extra bemesting gegeven te worden. Na de vruchtzetting, wanneer de pompoenvruchten zich aan de plant beginnen te ontwikkelen, kan men wat extra (vloeibare) meststof met een hoog kaliumgehalte (K) toedienen. (Vloeibare) tomatenmeststof is hiervoor zeer geschikt.
Weetjes en tips
Afhankelijk van de temperatuur duurt het vier tot acht weken vooraleer de eerste bloemen aan de plant verschijnen.
De pompoenplanten zijn tweeslachtig en hebben dus zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen. De mannelijke bloemen verschijnen eerst, zijn te herkennen aan hun lange dunne steel en zorgen enkel voor de stuifmeelproduktie. Vrouwelijke bloemen zijn te herkennen aan hun bolronde vruchtbeginsel. Als de bloem succesvol bestoven wordt, groeit dit vruchtbeginsel uit tot een volwaardige pompoen. De bloemen zijn enkel in de ochtenduren geopend en vallen na de bevruchting af.
De meeste pompoensoorten zijn erg gevoelig voor allerlei bladschimmels. Bestrijding hiervan is niet eenvoudig en ook niet nodig. De vruchten worden meestal niet aangetast door deze schimmels.
Te vroeg of te laat oogsten benadelen de bewaar- en smaakeigenschappen van de pompoen. De pompoen is rijp als de steel ervan mooi droog wordt (verhout) en kurkachtige lijnen vertoont. Om de pompoenen te oogsten wordt het steeltje afgesneden op een lengte van 2 à 6 cm. Na de oogst een drietal weken laten drogen vooraleer ze te gaan bewaren.
Bewaren gebeurt best op een niet te droge of te vochtige plaats bij een temperatuur tussen 8°C en 14°C. Een zolder, garage of droge kelder is hiervoor ideaal.
