Volatiliteit alom op de suikermarkt: na forse stijging volgen forse dalingen
Na de forse stijging van de suikerprijzen op de internationale markten van de vorige maand zijn de noteringen weer gedaald. In minder dan een maand accelereerde de suikerprijs met bijna 30%: van het dieptepunt op 26 september naar een nieuw hoogtepunt over de laatste negen maanden op 25 oktober. Inmiddels lijkt de markt gekalmeerd en zijn er weer nieuwe harde cijfers om het sentiment te overstemmen.
Het feit dat de prijs eerst 30% steeg om vervolgens weer hard te dalen, bewijst hoe beweeglijk de markt is geworden. Grondstoffenanalisten van ABN Amro schrijven in een rapport dat de volatiliteit in de markt boven het gemiddelde op de langere termijn ligt. ABN Amro geldt als één van de grotere financiële spelers in de mondiale grondstoffenhandel. Een combinatie van factoren heeft de prijs en de volatiliteit naar een hoger niveau getild. Niet alleen het sterke herstel van de waarde van de Braziliaanse munt – die sterk correleert met de suikerprijs – heeft hier invloed op gehad, maar ook de ontwikkelingen in de aanbodzijde droegen bij.
Aanbod
De International Sugar Organisation (ISO) heeft de mondiale oogstverwachting voor het seizoen 2018/19 met 5 miljoen ton verlaagd tot 180 miljoen ton. De organisatie rekent op een licht stijgende consumptie van 178 miljoen ton. Hierdoor neemt de wereldwijde eindvoorraad toe met 2,2 miljoen ton. Een hoge voorraad zet druk op de prijs. De ISO is een samenwerkingsverband van 87 landen die vroeger de suikermarkt reguleerden.
De prijsdaling is wat ISO betreft ook gevolg van Indiaas beleid. De Indiase overheid geeft een transportsubsidie voor de export van 4 tot 5 miljoen ton suiker. Australië heeft tegen dit besluit bezwaar aangetekend bij de Wereldhandelsorganisatie WTO. Een dergelijke zaak kan echter jaren slepen. India is de grootste suikerproducent wereldwijd maar is normaal gezien op de exportmarkten alleen sporadisch - als er overschotten zijn - een belangrijke speler.
Alternatieve visie
Het handelsbureau FO Licht heeft een andere visie dan ISO. Deze organisatie verwacht een daling van de wereldsuikervoorraad met 700.000 ton. De organisatie denkt dat de wittelarvenplaag in India de oogst- en exportvooruitzichten van het land zullen beperken. De Indian Sugar Mills Association verlaagde haar oogstprognose met zicht op de plaag al met 9%.
De EU speelt als exporteur een bescheiden rol, maar is wel een grote producent. De EU ziet door slechte weersomstandigheden de oogst krimpen van 21,1 naar 18,6 miljoen ton. Er kon relatief laat worden gezaaid vanwege aanhoudende kou, de lente bleek te nat en de zomer was uiteindelijk te droog. Dat zijn bij elkaar geen goede omstandigheden en daardoor daalden de landbouwopbrengsten sterk.
Exporteurs
Brazilië speelt als grootste exporteur van suiker een meer marktbepalende rol dan de EU. Het land zal dit seizoen maar 26 tot 27 miljoen ton zal oogsten. Vorig jaar was dit nog 35 miljoen ton. Steeds meer suiker wordt verwerkt tot ethanol. Ongeveer 66% van de rietsuiker wordt verwerkt tot ethanol, en dat is meer dan in de meeste andere jaren.
Volgens ABN Amro is de productie van ethanol eenvoudigweg een stuk lucratiever geworden. De zwakke real zorgde er namelijk voor dat de import van benzine duurder werd, wat de vraag naar ethanol stimuleerde. Daarnaast bleef de suikerprijs relatief laag en dat hield de marge op suiker een stuk lager dan die op ethanol. Het land kent sinds de oliecrisis van de jaren ‘70 een lange ethanoltraditie; vrijwel overal kun je er ethanol tanken.
Als gevolg van de lage olieprijzen zal in het volgend seizoen minder ethanol worden geproduceerd en wordt dan ook uitgegaan van een Braziliaanse suikeroogst voor 2019/10 van maximaal 30 miljoen ton. Thailand is eveneens een belangrijke exporteur van suiker. De Thaise oogstverwachting is met 1 miljoen ton gedaald tot 13,5 miljoen ton. Door forse vermindering van de minimumsuikerprijs zullen Thaise akkerbouwers naar verwachting in overstappen op de teelt van andere gewassen, zoals cassave.
Vraagzijde
Aan de vraagzijde is het perspectief iets beter. De mondiale geraffineerde suikermarkten worden al enige jaren gekenmerkt door een groei van de vraag. Wel neemt dat groeitempo jaarlijks af. De consument in ontwikkelde landen realiseert zich meer en meer dat overmatige consumptie van suiker leidt tot gezondheidsproblemen, aldus de rapporteurs van ABN Amro. Dit is een belangrijke reden voor de jaarlijkse afname van de consumptie per hoofd van de bevolking in vooral Europa, Australië, Nieuw Zeeland en Japan. In deze landen is de concurrentie met suikervervangers relatief hoog.
Voor groei van de vraag naar suiker moet vooral naar de opkomende economieën gekeken worden en dan vooral naar landen in Azië waar de welvaart nog snel groeit, zoals Indonesië, China en India. Eerder op termijn komen daar ook landen bij in Afrika en het Midden-Oosten, waar de bevolking snel toeneemt.
Prijsontwikkeling
Per saldo denkt ABN Amro dat het niet realistisch is dat de suikerprijs op korte termijn herstelt naar zijn niveau van 1 januari 2018. Daarvoor is de fundamentele basis nog niet optimaal. Het overaanbod blijft, ondanks de problemen aan de productiezijde. Dit zorgt ervoor dat de prijs op de toonaangevende termijnmarkt Londen richting het einde van 2018 net onder de 13 dollarcents per pond zakt. Momenteel wordt circa 13 dollarcent betaald. Voor 2019 gaat de bank uit van een meer stabiele prijstrend, mede door de aanhoudende groei van de vraag vanuit opkomende markten.
