Edito: de erfenis van Joke
Joke Schauvliege bereikte best wat als landbouwminister, maar laat ook enkele grote dossiers achter. Voor de landbouw valt te hopen dat een serie grote, onafgewerkte dossiers met spoed en verstand worden opgepakt door haar opvolger en de nieuwe legislatuur. In het algemeen mogen we hopen dat in het debat over het klimaat
meer op de bal en minder op de man gespeeld wordt.
Minister Joke Schauvliege verkocht een complottheorie over de klimaatbetogingen als waarheid, met een concrete verwijzing naar Staatsveiligheid (p.4). Ze deed dat ironisch genoeg ten overstaande van boeren van het Algemeen Boerensyndicaat, die ze vertelde dat de natuurbeweging haar hekelde uit verbittering over de val van Vera Dua (Groen) als Vlaams minister van Leefmilieu.
Schauvliege kan best wat wapenfeiten opnoemen. Ze slaagde er recent in een voorstel voor een brede weersverzekering aangenomen te krijgen in de Vlaamse regering. Binnen het voorstel blijft een vangnet bestaan voor onverzekerbare teelten of fenomenen, en gigantische schade. De sector haalde ook opgelucht adem toen de minister recent een ontheffing op zaadcoating met neonicotinoïden steunde en toen ze aankondigde in verband met lage varkensprijzen de Rendac-factuur terug te betalen.
Uiteindelijk werd Schauvliege nooit populair. Ze had daarbij last van trends in de landbouw in de EU waar ze weinig invloed op heeft: scherpere EU-eisen voor dierenwelzijn en natuur en een Gemeenschappelijk Landbouwbeleid dat minder ruimte biedt dan vroeger om bij een slechte prijsvorming in de markt in te grijpen. Soms begrepen boeren niet dat ze als minister niet de landbouw, maar het algemeen belang dient. Ze laat ook grote dossiers onafgewerkt achter, zoals de hervorming van de pachtwet en de “betonstop”, die ook de vergunningverlening in de sector raakt.
Het vertrek van Schauvliege is terecht, maar smaakt toch bitter. Schauvliege stond al onder hoge druk vanaf het moment dat ze in 2014 minister van Landbouw, Omgeving en Natuur werd. De natuurbeweging vond dat ze voor de landbouw werkte, terwijl haar aan boerenkant verweten werd teveel te luisteren naar de natuurbeweging. Het afwegen van de belangen van beide zijden is niet evident gebleken. Het combineren van beide beleidsdomeinen binnen één post verdient reflectie, al is het maar om de druk op één persoon te beperken.
Schauvliege nam haar afscheid met tranen in de ogen. De aanval van klimaatactivisten op haar persoon had haar diep geraakt. Uiteindelijk moet een debat gewonnen worden op feiten, en niet op drammerige voet gebrachte emotie. De agenda van klimaatactivisten wat de landbouw betreft, werd deze week pijnlijk duidelijk bij de publicatie van een studie die Greenpeace had besteld (zie p.6), naar de impact van de veeteelt op het klimaat.
Gezien de opzet van de studie is het weinig verrassend dat de veeteelt wordt geviseerd als grote vervuiler. De sector is maar goed voor een beperkt deel van de totale uitstoot van broeikasgassen en moet volgens Greenpeace enorm inkrimpen. Daarbij houdt de natuurorganisatie geen rekening met de sociaaleconomische aspecten van de sector en toont ze aan dat haar stelling dat een ander landbouwmodel ook goed is voor de boeren zelf, een holle frase is.
