Boerenbond en NFO willen kleiner Europees hardfruitareaal

Op donderdag 8 augustus worden tijdens het jaarlijkse ‘PrognosFruit’ congres in in Bilzen de Europese oogstramingen van appelen en peren gepresenteerd. Het huidige EU beleid werkt volgens de organisaties contraproductief voor de fruitteeltsector en is mede de oorzaak van de ondermaatse prijsvorming van de afgelopen jaren.

Een belangrijke uitdaging voor de hardfruitsector is de klimaatverandering. Extreme weersomstandigheden leiden tot schade en financieel verlies bij fruittelers. Fruittelers zijn daarom genoodzaakt extra te investeren om risico’s te beperken, zo leggen de organisaties uit. Telers sluiten bijvoorbeeld een weersverzekering af of hangen beschermende netten of folie boven het fruit. Het gaat vaak om veel geld. De jaarlijkse totale kosten voor het toepassen van hagel- en vogelnetten bijvoorbeeld met een levensduur van 30 jaar kost tussen 2.500 en 3.000 euro per hectare per jaar. Dat is dan inclusief constructie, arbeidskosten en onderhoud.

Boerenbond en NFO vinden dat Europa zijn fruittelers in de steek laat in hun strijd voor een rendabele teelt nu en in de toekomst. In de nasleep van de annexatie van de Krim door Rusland, in 2014, werden telers uit België en Nederland het slachtoffer van een Russische boycot tegen landbouwproducten uit de EU. Hierdoor werden fruittelers afgesneden van wat op dat moment de belangrijkste afzetmarkt voor de Conference-peer was. Het was volgens de organisaties uitgerekend het paradepaardje van de Belgische en Nederlandse hardfruitsector die daar meer ingang hadden gevonden dan de buitenlandse concurrentie.

Voor 2014 ging respectievelijk 40% en 20% van de Conference-peren naar Rusland. Vijf jaar later herstelt de sector, ondanks een intense zoektocht naar nieuwe afzetmarkten, maar moeilijk van deze klap. Europese ondersteuningsmaatregelen voor de sector blijven ruim onvoldoende. Bovendien worden in Oost-Europa nog steeds substantiële EU-subsidies gegeven voor een verdere uitbouw van de Europese fruitproductie. Dit werkt een overaanbod in de hand met een negatief effect op de prijsvorming als gevolg. Fruittelers uit België en Nederland die moeten voldoen aan strengere en duurdere productie-eisen zijn hier de dupe van.

Boerenbond en NFO vinden dat de EU de economische sancties tegen Rusland moeten herbekijken. Rusland is in 2019 opnieuw toegetreden tot de ‘Raad van Europa’, dat mensenrechten op het Europese continent overwaakt. Boerenbond en NFO hopen dat dit als een toenaderingspoging kan worden begrepen en pleit voor een grondige her-evaluatie van de wenselijkheid en het nut economische sancties. Indien er toch geen verandering komt in de handelsrelatie met Rusland moet de EU wat de organisaties betreft eindelijk serieuze ondersteuning bieden aan die sectoren die het zwaarst getroffen werden door dit politiek conflict.

Ten tweede willen de landbouworganisaties een stopzetting van EU-subsidies aan uitbereidingen van de productiecapaciteit in de hardfruitsector, met name in Oost-Europese landen. Niet alleen is dit volgens hen een inefficiënte besteding van publieke middelen, maar tegelijk zou het ook de verdere uitbouw van een duurzame en rendabele hardfruitsector ondergraven. Zowel Boerenbond als NFO zijn van mening dat een inkrimping van het hardfruitareaal nodig is en dat Europa hiervoor de geschikte instrumenten heeft. Een Europese rooiregeling met duidelijke spelregels zou bijvoorbeeld een stap in de richting zijn van een gezonde hardfruitsector.