Mooie opbrengsten vroeg geplante aardappelen,ook hoge tonnages gerst

Wat aardappelen betreft zijn de eerste oogsten veelbelovend gestart. Deze werden eind februari begin maart geplant en werden al dan niet kunstmatig beregend. Er worden opbrengsten van 35-40 ton gehaald wat voor deze vroege teelten niet mis is. In de latere plantingen zien we een lagere opbrengst. Bij de late rassen is de knolvorming nog zeer beperkt.

De vrije prijs bleef op degelijk niveau en volgde tot 26 juli de contractprijs. Om daarna door de regen van 27-28 juli te zakken. Vooral het Antwerpse en Limburg kreeg toen over het algemeen veel (40 tot 65 l ) regen. West- en Oost-Vlaanderen kregen minder neerslag, namelijk 15 à 30 l.

Het is wel heel merkwaardig dat de prijs voor aardappelen zeer nerveus het weerbericht, en meer bepaald de voorspelde regenhoeveelheid, volgt. Ook de termijnmarkt doet dit. De laatste maand daalde de prijs van zowel de fysieke markt als de termijnmarkt bij weersvoorspelling met regen om daarna terug te stijgen als de regenval onvoldoende blijkt te zijn om de productie te verhogen.

Want niet alleen de Vlaamse regio kreeg de laatste paar maanden te maken met een watertekort. Het hele Europese productiegebied kampt met dit gegeven. Ook rooien was, zonder regen, moeilijk. Door de droogte was het 14 dagen terug zoeken naar percelen waar het niveau grondtarra meeviel want vanaf dit jaar rekent de afnemer hiervoor kosten aan. In West- en Oost-Vlaanderen blijft het ook nu nog zoeken naar rooibare percelen.

De plaagbehandeling was door de droogte niet echt een probleem, al zijn er wel percelen die door de regenperiode van de eerste helft van juni wat aantasting vertoonden. Vooral in aardappelen die voor bewaring dienen, zijn te grote intervallen (meer dan acht dagen) zelfs bij extreem droog weer uit den boze. Vanaf nu is het voor bewaaraardappelen aan te raden te behandelen met een sterke knolbeschermer. Evitto, Canvas, Ranman Top, Infinito zijn vanaf nu de beste keuze.

Risico op alternaria

Alternaria kan na een droog seizoen met plots wat regen zeer snel toeslaan. Het is zeker aan te raden om nu de typische middelen Signum, Terminett en Narita bij te voegen in het spuitschema. Deze schimmel kan wel eens het grootste gevaar worden.

Doorwas werd door de hittegolf van 23-25 juli geïnduceerd met 25 tot zelfs 30 °C in de aardappelruggen. In de gevoelige rassen zoals Bintje zien we dan ook volop doorwas. Maar ook in Fontane en Challenger zien we kiemende ogen. Deze verder opvolgen is de boodschap. Behandelen met MH houdende producten (Itcan, Fazor,…) kan in de komende dagen aan de orde zijn voor behoud van kwaliteit.

Op fytogebied zijn er zware beslissingen gevallen. Voor de actieve stof chloorprofam CIPC als kiemremmer is 2019 Europees onherroepelijk het laatste jaar. Dit betekent voor de minder uitgeruste loodsen toch een extra druk voor langere (na februari) bewaring, want de alternatieven zijn allemaal gasvormige toepassingen. Poedervormige of vloeibare middelen die kunnen toegepast worden bij het inschuren, en voldoende lange nawerking, zijn er niet.

Voor Diquat, het loofdodingsmiddel dat best gekend is als Reglone, is 2019 opnieuw het laatste jaar dat toepassing is toegestaan. Ook voor deze molecule zijn er ondertussen wel erkende alternatieven, maar ze zijn niet zo flexibel en snelwerkend en zeker kostprijsverhogend.

Granen

De gerstopbrengsten waren goed tot zeer goed. De oogst verliep zeer vlot door het droge weer. Ook de stro-opbrengsten waren bevredigend. De oppervlakte gerst steeg dit jaar met 12% tot 16.000 ha. Vooral doordat er de laatste jaren duidelijk betere opbrengsten behaald werden. Blijkbaar doet gerst het nog beter in droge omstandigheden dan tarwe. Maar ook de hybride rassen stuwen de opbrengsten omhoog. Voor de nieuwe uitzaai dienen we het zonder de klassieke insecticide zaadbehandeling met Argento te doen.

Alternatieve zaadontsmettingen zijn er niet zodat we enkel door bladbehandelingen deze teelt luisvrij kunnen houden. Er wordt dan ook verwacht dat rassen met inbouwde tolerantie tegen dwergvergelingsziekte in deze teelt aan belang zullen winnen. Indien men toch voor een standaardras kiest, houdt men er best rekening mee niet te vroeg (voor 5 oktober) te zaaien.

Een insecticide als bladbehandeling, indien virusdragende bladluizen waargenomen worden, zal nodig zijn om geen risico te nemen. Als tolerante rassen komt, naast de reeds gekende Rafaela (Limagrain) en Amistar en Domino van Jorion-Philip Seeds, dit jaar het nieuwe veelbelovend KWS Jaguar van Jorion-Philip Seeds erbij. KWS Jaguar is een vroeg ras met een hoog hectolitergewicht.

De tarwe kwam vooral op de lichtere gronden noodrijp. Aangezien dit eerder laat gebeurde, is ook hier de opbrengst goed tot zeer goed. De oogst zit er op. Enkel het onrijpere stro had enkele extra dagen nodig om voldoende rijp en droog te worden.

Spelt en haver halen goede afzetprijzen.

Vlas

Alle vlas is gesleten en door de regen en zonnige dagen is ook het grootste deel reeds voldoende geroot om gekeerd en zelfs gerold te worden. Tussen 1-5 augustus ging het in vele streken zeer snel.

Groenten

De opbrengst en kwaliteit van de voorjaarsspinazie was goed. We profiteerden van de neerslag die toen nog viel. De oogstsnelheid diende in de warme dagen hoog te liggen om alle spinazie geoogst te krijgen vooraleer er schot in kwam. Ook in de erwtenteelt heeft men deze moeilijkheden bij zeer warme temperaturen aangezien de erwten snel te hard worden. Bij de bloemkolen zit de oogst van de zomerteelt voor diepvries er op en ook het uitplanten van de herfstteelt is reeds achter de rug. Om deze plantjes egaal te laten aan-slaan was hier en daar beregening nodig. Dat was zeker het geval op percelen waar voordien gras en gerst stond.

Percelen waar kolen de eerste vrucht van dit jaar zijn, kennen ze duidelijk een betere weggroei zonder beregening. Ook voert men soms teveel grondbewerkingen uit vooraleer te ploegen of planten. Betere keuze is om meerdere weken voor het ploegen en planten het grasland dood te spuiten en onaangeroerd te laten liggen zodat het vocht beter in de grond blijft. Ook beregenen voor-aleer geploegd wordt, werkt.

Na de gerstteelt is het beter de grond – nadat het stro weggehaald werd – gewoon onbewerkt te laten om deze kort voor planten te ploegen en direct te planten. Een beregening van 10 l/m² doet op deze plantingen echter wonderen en zal het aantal oogstbeurten gevoelig verminderen. Ook de teeltduur zal gevoelig verkorten wat het risico op zeer late najaarsoogst doet dalen. Door de zeer droge omstandigheden valt de groei van spruiten stil. We zien nu reeds veel bladval in deze teelt.

Op insectengebied zijn zowel de aantallen koolvlieg, koolmot als luizen aan het stijgen. Vooral de koolvliegdruk stevent in de volgende dagen of week af op de jaarlijkse tweede piek. Rupsendruk van vlinders en motten is niet hoog te noemen maar desondanks zien we toch aanhoudend rupsen, zodat regelmatig behandelen in kolen nodig blijft. Ook voor luizen blijft het opletten. Naar ziekten toe is vooral een sterke behandeling tegen echte meeldauw aan te raden.

De uitzaai van bonen loopt traditioneel op zijn einde in de week van 21 juli. Ook hier zien we vaak dat de plantjes het moeilijk hebben om weg te groeien door vochttekort. Ook hazenschade treedt regelmatig op. Doordat meerdere zaaidagen (weken) terzelfder tijd weggroeien zal ook hier de oogstperiode van meerdere zaaiingen samenvallen. De onkruidbestrijding is zeker niet gemakkelijk en indien het gewas niet vlot dicht groeit is herhaling nodig.

In prei is sprake van meerdere temperatuursomoverschrijdingen en adviezen voor behandelingen tegen trips. Maar nog steeds zitten we hier met onvoldoende toegelaten mid-delen en toepassingsbeurten om deze teelt naar de normen van de afzet voldoende te beschermen. Het is dan ook reikhalzend uitkijken naar nieuwe moleculen (werkzame stoffen) die eraan zitten te komen.

In selder zagen we verbranding van de bladuiteinden. Door de zeer hoge temperaturen die op het gewas gemeten werden op 25 juli is dit niet verwonderlijk.

Lieven Van Ceunebroeck