Vzw Boeren op een Kruispunt 2019: minder vragen maar problematieken complexer
Ook in deze coronatijden is de vzw Boeren op een Kruispunt een professionele hulpboei in de zee van ellende. Concrete cijfers van 2020 zijn nog niet bekend. Feit is wel dat de hulpvragen zijn toegenomen. Maar wat in 2019? Antwoorden staan in het jaarverslag 2019.
De vzw heeft de ambitie om het welzijn van boeren en tuinders in nood te helpen verhogen. Na het opstappen van Riccy Focke staat sinds kort advocate Els Verté aan het hoofd van de organisatie. Uit het jaarverslag 2019 blijkt dat het aantal aanmeldingen is gedaald, maar dat de problematieken complexer worden. Eén op drie vragen komen uit West-Vlaanderen, de veehouderij is goed voor de helft van de oproepen.
Over welk probleem gaat het?
De vzw Boeren op een Kruispunt werd 13 jaar geleden opgericht. “Bij de start leefde het idee dat we veel persoonlijke problemen van boeren en tuinders konden oplossen met het aanpakken van bedrijfsproblemen”, liet voorzitter Dirk Lips eerder optekenen. “Als het bedrijf op de rails staat, komt het gezin en de ondernemer vanzelf weer in evenwicht, dachten we. Geleidelijk bezochten we echter ook goed draaiende bedrijven, waar het evenwicht in het gezin al lang zoek was, of waar de ondernemer zelf alle zin om op die manier verder te boeren kwijt was.”
Als een probleem of gezinsprobleem de oorzaak is van een bedrijfsprobleem, dan moet je eerst het persoonlijke probleem of het gezinsprobleem aanpakken, vooraleer je verbetering kan krijgen in het bedrijf. “We gaan voor een holistische aanpak”, duidt voorzitter Dirk Lips. “Die aanpak is niet gebaseerd op vorige ervaringen of voorbeelden. We gaan met een blanco schrift naar de adviesvragen. Die willen gehoord, erkend worden in hun probleem en herkend als medemens. We zoeken naar oplossingen zonder te beschuldigen.”
Geen algemeen sectorbeeld
De cijfers uit het jaarverslag 2019 dan. “Het jaarverslag biedt een inkijk in wat we dagelijks doen, maar is uiteraard geen algemeen sectorbeeld”, aldus Dirk Lips, voorzitter van de raad van bestuur. Die bestaat verder uit Lut Bellegeer, Patricia De Clercq, Monique De Dobbeleer, Joris Relaes en Joris Van Olmen. Wie financiert nu de vzw? 66% van de middelen komt van de Vlaamse overheid, daarna volgen Boerenbond-KVLV Agra 13%, provincies 12%, Leader 5%, ABS-VABS 2%, KBC 2% en schenkingen 2%.
In 2019 waren er 148 nieuwe gezinnen die bij de vzw voor ondersteuning hebben aangeklopt, verdeeld over de provincies: West-Vlaanderen (52), Oost-Vlaanderen (31), Antwerpen (25), Limburg (23) en Vlaams-Brabant (17). De adviseurs hebben 290 verschillende gezinnen bezocht: West-Vlaanderen (111), Oost-Vlaanderen (57), Antwerpen (51), Limburg (43) en Vlaams-Brabant (28). De piek van het aantal nieuwe meldingen ligt in de maand oktober. De adviseurs gaan het meest op huisbezoek in de maanden februari en september.
“We zien een daling van het aantal meldingen ten opzichte van de voorgaande jaren. Een van de redenen is dat de landbouwpopulatie verder daalt.” Maar ondertussen heeft de vzw Boeren op een Kruispunt in die voorbije 13 jaar al 10% van de bestaande bedrijven ondersteund. “De problematieken waarmee we in aanraking komen worden vaak complexer, door de aanmelding van de steeds grotere land- en tuinbouwbedrijven. “Landbouwers worden ook alsmaar meer vertrouwd met hun thema welzijn, onder andere via vakliteratuur en het onderzoeksproject Welbevinden bij landbouwers door het ILVO en hierdoor durven ze het thema bespreekbaar maken.”
Meeste vragen uit veehouderij
De meeste hulpvragen komen uit de veehouderij (48%), gevolgd door buitenteelt (43%) en glastuinbouw (9%). Voor de veehouderij: melkvee (53%), varkens (28%), pluimvee (7%) en vleesvee (13%), voor de buitenteelt: fruitteelt (79%) en sierteelt (21%).
Wat het type van ondersteuning betreft gaat het in de meeste gevallen over een combinatie (33%) van factoren, gevolgd door relationeel-sociaal (25%), financieel (25%) en administratie (17%). Het is nog te vroeg om de impact van de coronacrisis op het welbevinden van de land- en tuinbouwers te becijferen. Ongetwijfeld zal Covid-19 ook duidelijk aanwezig zijn in de cijfers van 2020.
“We blijven paraat staan voor de adviesvragers”, aldus voorzitter Dirk Lips in het jaarverslag. Eerder al liet Vlaams landbouwminister Hilde Crevits om, ondanks de lineaire besparingen op andere vlakken, voluit te blijven inzetten op de werking van de vzw Boeren op een Kruispunt. En die desgevallend nog verder uit te bouwen en te versterken.
Lieven Vancoillie
