Onzekere toekomst voor expo’s met landbouwdieren in Brussel
Agribex werd tot in 2023 wel eens ‘de grootste boerderij van het land’ genoemd. Op deze Brusselse landbouwbeurs zullen dit jaar echter geen levende dieren te zien zijn. Dit is een gevolg van de ordonnantie die het Brussels parlement net voor de verkiezingen van 2024 heeft aangenomen en die elke verkoop of tentoonstelling van dieren op zijn grondgebied verbiedt.
Hoe moeten we ons de toekomst van dit soort bijeenkomsten voorstellen? We gingen daarover praten met Jean Devillers, voorzitter van de Brussels Livestock Show.
Is er volgens u een kloof tussen de overtuigingen van de politieke wereld en de realiteit van de landbouwsector, zoals blijkt uit de beslissing van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest?
Ik weiger toe te geven dat die kloof er inderdaad is. De politieke wereld weerspiegelt de bevolking. Het is de bevolking die politici beïnvloedt om dit soort maatregelen wel of niet te nemen. Deze beslissing werd genomen vóór de ontbinding van het Brussels parlement in mei 2024. Ik ben er zeker van dat deze ordonnantie relatief geruisloos is aangenomen en dat niet de helft van de parlementsleden de impact van hun stem echt heeft begrepen. In 2023 deed een Brusselse nieuwszender onderzoek naar veeprijskampen en interviewde mij hierover. Ik antwoordde dat ik niet begreep hoe men in dit gewest het voortbestaan van het ritueel slachten en tegelijkertijd dierenwelzijn kon verdedigen. Dit deel van mijn antwoord is nooit uitgezonden... Deze beslissing is gekoppeld aan het dogma dat stelt dat dieren niet mogen worden tentoongesteld.
Het tonen van landbouwdieren in het hart van de stad zou misschien net kunnen bijdragen aan een beter begrip van de veehouderijsector?
De misvattingen van het publiek over de veehouderij zijn zo diep geworteld dat alleen een grote omwenteling daar verandering in kan brengen, naar mijn mening. Ik twijfel daarom of dit soort van evenementen nog wel kunnen doorgaan. Om nog maar te zwijgen van de gezondheidsrisico's. Met deze 2 beperkingen wordt het erg ingewikkeld. En ik geloof niet langer dat evenementen als Agribex, de Beurs van Libramont of zelfs de Sommet de l’Elevage in Clermont-Ferrand echt kunnen bijdragen aan een verandering van de publieke opinie of van gevoelens ten opzichte van landbouwdieren.
Nochtans bezoeken vele scholen Agribex. Is de afwezigheid van dieren op deze beurs voor deze jonge stadsbewoners, die het plattelandsleven nauwelijks kennen, dan geen gemiste kans?
Absoluut. In de jaren 80 werkte ik mee aan de oprichting van de Algemene Vereniging voor Landbouwwedstrijden. Het evenement in Brussel werd voorheen federaal gesubsidieerd. Toen het geregionaliseerd werd, wilden de gewesten het niet langer steunen. Begin jaren 2000 hebben we daarom verschillende stappen ondernomen om andere financieringsbronnen te vinden, waarbij we uitlegden dat het voor de scholen die kwamen een kans was om dieren te zien. Er is echter nog een lange weg te gaan voordat we voldoende informatie kunnen geven om landbouw te kunnen accepteren, te tolereren of zelfs maar te verdedigen.
De Sommet de l’Elevage zag een daling van 14% in bezoekersaantallen. Nochtans waren – ondanks de afwezigheid van de runderen op die beurs – de andere dieren goed vertegenwoordigd. Verwacht u voor Agribex een daling van het aantal bezoekers door de afwezigheid van dieren?
Het is moeilijk te voorspellen, maar het zal waarschijnlijk wel zo zijn. De beurs telt door het wegvallen van de dieren een paleis minder. Bovendien trekt Agribex meer Nederlandstalig publiek, terwijl Franstaligen eerder naar de Beurs van Libramont gaan. Sommigen van hen kwamen echter speciaal om het vee te zien toch naar Brussel. We zullen hun reactie moeten afwachten... Het is moeilijk om een definitieve beoordeling te geven, al is het zeker dat er door deze afwezigheid minder activiteit en sfeer in de gangpaden van Agribex zal zijn.
Wat waren de reacties van de veehouders, in het bijzonder van de rundveehouders die dit jaar bijvoorbeeld ook al niet naar de Agridays in Doornik konden voor de dieren?
Iedereen heeft uiteraard heel wat vragen over gezondheidsrisico's. Die risico's waren er al toen ik als dierenarts werkte. Voor degenen die met hun dieren van wedstrijden terugkeerden, waren er vaak gezondheidsproblemen. In die tijd bestond IBR, en als het niet vooraf werd vastgesteld, waren de gevolgen voelbaar op de bedrijven. Er was ook een periode met brucellose en soms tuberculose. Daarna werden er steeds meer eisen gesteld, zodat boeren veilig aan veeprijskampen konden deelnemen. Voor hen is deelnemen niet alleen erg duur, maar komt er ook heel wat administratie en voorbereiding bij kijken. In principe moeten dieren na terugkeer van dit soort evenementen in quarantaine. In de winter is dat natuurlijk een beetje moeilijker.
Wat is in dit verband uw visie op de toekomst van shows en bijeenkomsten met dieren in het algemeen?
Ten eerste is er de kwestie van IBR. De besmetting neemt toe bij dieren die langs veehandelaren en markten gaan, waar grote aantallen dieren worden verzameld. Terzelfder tijd waren er ook griepepidemieën bij deze handelaren. Dat soort situaties kunnen we ons nu niet meer veroorloven. Er is veel moeite gedaan om het antibioticagebruik te verminderen en om de bioveiligheid te verbeteren. Dieren bij elkaar brengen is echter precies het tegenovergestelde van bioveiligheid. Dit vormt een groot probleem. De risico's zijn aanzienlijk en het gevaar neemt toe met de omvang van het bedrijf. De impact zal anders zijn voor een besmet dier dat op een bedrijf met 10 dieren aankomt dan voor een bedrijf met 100 dieren. Er is ook het gevaar dat voortvloeit uit de snelheid en omvang van het wereldwijde transport van mensen, dieren en zelfs bloemen. Een hypothese met betrekking tot de blauwtongepidemie van 2007-2008 is bijvoorbeeld dat deze verband houdt met internationale handel, zoals de paardenhandel, waarvan een deel via de luchthaven van Bierset verloopt, of de bloemenhandel. Hetzelfde geldt voor de verspreiding van de Afrikaanse varkenspest, die verband zou houden met besmet voedselafval dat door vrachtwagenchauffeurs wordt weggegooid. Om nog maar te zwijgen van ziekten die door knutten worden overgedragen, wat dierenbescherming nog moeilijker maakt. Hoe streng de bioveiligheidsmaatregelen ook zijn, er kan altijd een maas in het net zijn. Dat is onvermijdelijk.
En hoe ziet u de organisatie van Agribex 2027?
We hopen dat de volgende Brusselse regering haar ordonnantie herziet, als die volgende Brusselse regering er komt... Ik heb de hoop niet opgegeven, want sommige politieke partijen zullen waarschijnlijk niet langer tot de meerderheid behoren. We zullen ons best doen om de landbouwdieren terug te brengen naar de hoofdstad. Maar zal ik getuige zijn van de teloorgang van de Brussels Livestock Show? Ik ben geneigd om te denken dat de kansen fifty-fifty zijn. Maar ik maak me niet alleen zorgen om Brussel. Zo is de aanwezigheid van dieren op sommige markten nu ook verboden, terwijl het aantal veehouders dat aan prijskampen deelneemt, ook snel daalt. Laten we niet vergeten dat het voorbereiden van dieren voor wedstrijden, naast het economische aspect, enorm veel werk is. Je hebt bijzonder gemotiveerde veehouders nodig. Het zijn echte atleten! Ik heb er vroeger zelf aan meegedaan. Dat kost enorm veel energie. Nu gaan mijn kleinkinderen een paar keer per jaar naar schapenshows.
