Edito: Het heft in eigen handen
De bietentelers die leveren aan de Tiense Suikerraffinaderij willen invloed. Ze kopen aandelen van de Duitse moedermaatschappij en zitten voortaan dus naast hun Duitse collega’s mee aan tafel. Men beseft dat betrokkenheid bij zijn afzet cruciaal is. Het is een mentaliteit die we nu ook bij Milcobel zien. Ruzie in de tent heet dat al
snel, maar een stevige discussie hoort bij een coöperatie.
Het nieuws was al een beetje aangekondigd, en kwam dan toch eindelijk. Sopabe-T, een vehikel van bietentelers die leveren aan ‘de Tiense’, koopt enkele procenten aandelen in Südzucker. Dat klinkt weinig spectaculair. Wat zijn nu enkele procenten? Maar het gaat om vele miljoenen die Sopabe-T niet langer gemakzuchtig langzaam laat renderen door een private bank in Brussel het geld voorzichtig te laten beleggen.
Als het goed is, gaat het geld nu dubbel aan het werk worden gezet. Zonder financiële risico’s is de stap niet. In 2017 stond het aandeel Südzucker op de beurs in Frankfurt op een tijd dichtbij 25 euro. Vandaag is de koers nog geen 14 euro. Het dividend daalde ook van 45 cent naar 20 cent. Niet alleen levert het aandeelhouderschap hopelijk geld op voor de telers, maar ze krijgen vooral ook een stem in de operatie.
De stap bewijst dat de telers van de Tiense niet lijdzaam af willen wachten welke bevelen uit Mannheim komen. Men haast zich te zeggen dat de stap geen motie van wantrouwen is, maar feit is dat bietentelers vinden dat ze een te lage prijs krijgen. In dat opzicht is er nog meer goed nieuws op komst. De prijs die de Tiense betaalt, zal voortaan gebaseerd zijn op een gemiddelde, berekende prijs van de Europese Commissie.
Leidt het kopen van aandelen tot directe zeggenschap, het tweede – ook afgedwongen door de telers – leidt tot meer transparantie. Bezig zijn met je afzet is meer dan klagen, het is ook verantwoordelijkheid nemen.
In dat opzicht is het ook hoopvol dat binnen Milcobel rond de herbevestiging van een deel van het bestuur, een felle discussie werd gevoerd. Dat lijkt wellicht tegenstrijdig, maar een coöperatie moet zijn als een gezonde democratie. Gaat het goed, dan marcheren we verder. Gaat het minder goed, dan gaan we nog eens goed kijken naar de koers.
En echt goed gaat het al even niet met Milcobel. Er staat een hypermoderne poedertoren en er werd fors geïnteresseerd in wat pre-corona een groeimarkt was: mozzarella. Het bedrijf is echter ook zwaar gefinancierd en behoort op Europees vlak van de grotere melkerijen tot de slechtste betalers. De afgelopen 4 jaar passeerden diverse CEO’s en financiële directeuren de revue. Bij sommige Milcobel-leden leeft het gevoel dat hun al jaren beterschap wordt beloofd, maar dat er elke keer een andere reden is waarom het mislukt.
Het gaat om geld van landbouwers en dus mag de discussie scherp zijn, daar wordt de coöperatie eerder sterker dan zwakker van. Of alle vanuit leden aangedragen pistes haalbaar zijn – een groep suggereert een fusie met FrieslandCampina – is een andere vraag. Feit is dat Milcobel zich de roep van de leden om beter beleid en meer transparantie beter aantrekt.
