Edito: Laat de natuur zich niet keren
Over het debat rond natuur en landbouw is al veel gezegd. Het topic ligt niet te verstoffen, het blijft actueel. We merken bij landbouwers duidelijk een draagvlak om aan ‘natuur’ te doen. Tegelijk merken we hun ongerustheid en vragen. Natuur en landbouw, het evenwicht vinden is een werk van lange adem. Dit wordt zeker gevonden als er respectvol wordt gehandeld, financiële zekerheid is
en een langetermijnvisie blijft.
Projecten waarbij natuur en landbouw centraal staan, poppen de laatste jaren uit de grond als paddenstoelen. Niet onterecht, natuur kent zijn plaats in België, ook in het dichtbevolkte Vlaanderen. Groen brengt rust en zorgt dat de biodiversiteit voor een groot deel bewaard blijft of weer heropleeft.
In het algemeen erkent de landbouwer dat vergroening nodig is. Achter een project als het ‘Vijfsterrenlandschap voor Boer en Natuur’ konden er dus zeker wat landbouwers zich scharen. Niet alleen zij, ook anderen zetten zich in om landschapselementen op hun erf in te voeren. Het is een misvatting dat er bij hen geen draagvlak is voor natuur. Het tegendeel wordt bewezen als we ons Vlaams platteland aanschouwen. Het wordt een natuurlijk lappendeken van bosjes, heggen, akkers, bloemenweides en boerderijen. Tijdens de lockdown ging de mens massaal naar buiten om van de pracht te genieten. Het besef dat de landbouwer zijn best doet voor zijn omgeving, begint eindelijk door te sijpelen bij het algemene publiek.
Mensen en dan vooral beleidsmakers en uitvoerende ambtenaren, moeten echter ook beseffen dat het geen éénrichtingsverkeer mag worden, dat natuur enkel landbouw mag inpalmen. Plaats maken voor natuur is één ding, plaats maken voor landbouw ligt duidelijker zwaarder op de boer zijn maag. MAP 6 is moeilijk te verteren. Europa vraagt steeds meer van de landbouwer. De ene dag is het zus, de andere dag is het zo. De ‘zo’ is vaak nog strenger dan de ‘zus’. De lijst met eisen en normen waarmee een boer wordt geconfronteerd wordt steeds langer. Het land voor landbouw wordt stilletjes aan afgesnoept om bijgevoegd te worden aan natuur. Maar dat land is net nodig om de boer een inkomen te bezorgen. De boer heeft zijn trots en haalt het liefst zijn inkomen uit zijn teelten, dan uit ‘groene subsidies’.
Een kantelpunt in het verhaal landbouw – natuur kan in aantocht zijn. Nu wordt aan de landbouwer gedacht en krijgt hij een financiële stimulans om verder aan de natuur te werken. Maar hoe zit dat later, welke zekerheid is er? Misschien moet er worden nagedacht om wat land van andere sectoren af te nemen. En hoe wenselijk is natuur dan eigenlijk nog? We houden van vlinders, reeën, bijtjes,... Maar er is al meer aversie als het over vossen, everzwijnen en wolven gaat. Wie roept er als de wolf zich niet tegen schaap of koe, maar tegen de mens keert?
arlies Vleugels
