Hilde Crevits onderzoekt optie om peilgestuurde drainages te subsidiëren
In tijden van droogte en waterschaarste is het vasthouden van water zoveel belangrijker dan de afvoer van water. Vlaanderen beschikt echter niet over gegevens van ondergrondse afvoer of van peilgestuurde drainagesystemen. Vlaams landbouwminister Hilde Crevits (CD&V) onderzoekt intussen wel de mogelijkheid om peilgestuurde drainage financieel te ondersteunen.
Vlaams landbouwminister Hilde Crevits (CD&V) bevestigt dat ze met veel belangstelling lopende projecten rond peilgestuurde drainage volgt en de mogelijkheden onderzoekt om de peilgestuurde drainage te ondersteunen.
Minder snel afvoeren
Voor Mieke Schauvliege, Vlaams parlementslid voor Groen, is het in tijden van droogte en waterschaarste de grootste uitdaging om de infiltratie van hemelwater te versterken en minder snel af te voeren.
“Nog altijd worden in Vlaanderen nieuwe drainages gerealiseerd”, zegt Mieke Schauvliege. “De aanleg van zulke systemen in landbouwzones is vrijgesteld van een omgevingsvergunning, maar niet in ruimtelijk kwetsbare gebieden en overstromingsgebieden.”
“Een oplossing om water veel beter vast te houden en bijgevolg in een buffer op de landbouwgronden te voorzien, zijn peilgestuurde drainagesystemen. Het water- en bodembeheer in landbouwgebieden is nog altijd veel te veel gericht op de afvoer van water en veel te weinig op het vasthouden van water. De problemen met droogte tonen aan dat een duidelijke omslag dringend nodig is.”
Meten is weten, zou je denken. De Vlaamse administratie beschikt echter vandaag (nog) niet over een overzicht van de oppervlakte aan landbouwgrond die gedraineerd wordt via ondergrondse afvoer (drainagebuizen) en ook niet over de oppervlakte landbouwgrond waar in peilgestuurde drainagesysteem wordt voorzien.
Waterbergend vermogen
Toch is Vlaanderen ambitieus. De werking van drainage is gebaseerd op de wet van communicerende vaten. Drainagebuizen voeren water af wanneer de grondwaterstand hoger is dan de ligging van de buizen. Water kiest de weg van de minste weerstand en stroomt naar beneden. Daarvoor is altijd een drukhoogteverschil nodig. Dit is het hoogteverschil tussen de grondwaterstand en de diepte waarop de drainagebuis is gelegd (mits deze vrij kan lozen). De drain voert eerst het water af dat het dichtst bij de buis aanwezig is.
Minister Hilde Crevits: “Water dat verder van de buis zit, stroomt via stromingsbanen tot onder de buis. Hierdoor stroomt twee derde van het water van onderuit de drainagebuis in. Door de druk vanuit de hogere grondwaterstand wordt het water de drainagebuis in geperst en afgevoerd naar de eindbuis. Meestal mondt die uit in een sloot. Drainage werkt dus vooral om water van onderuit af te voeren. Infiltratie in de bodem blijft mogelijk, alleen hoge waterstanden in de bodem worden afgevlakt.”
Bij een peilgestuurde drainage is de installatie erop gemaakt om verschillende drainniveau's te kunnen instellen en zo meer water te kunnen vasthouden in natte periodes en dus het waterbergend vermogen/de waterbeschikbaarheid van de bodem tijdelijk te verhogen. Bij wegzakkende waterpeilen tijdens een langere droogteperiode zakt het waterpeil in de bodem ook bij peilgestuurde drainage onder de drainagebuizen en treedt droogte op, net als bij een niet gedraineerd perceel.”
Verdere ondersteuning
“Peilgestuurde drainage kan een positieve bijdrage leveren wanneer de randvoorwaarden vervuld zijn en de omgevingsfactoren het toelaten. Bij peilgestuurde drainage is het beheer door de landbouwer voor het instellen van de drainhoogte van cruciaal belang. Ik volg de resultaten van lopende projecten rond peilgestuurde drainage op en onderzoek de mogelijkheden om de peilgestuurde drainage te ondersteunen”, besluit Hilde Crevits in de schriftelijke vraag van Mieke Schauvliege.
