Duitsland wil Europese dierenwelzijnslabels, aanpak diertransport
Duitsland wil haar voorzitterschap van de EU onder meer gebruiken om lessen te trekken uit de corona-pandemie, te werken naar een nieuw Europees dierenwelzijnslabel en strengere regels voor diertransporten naar derde landen. Dat bleek tijdens de informele Europese landbouwraad die gisteren plaats vond in Koblenz.
De afgelopen dagen kwamen landbouwministers van EU-lidstaten naar Koblenz voor een informele ontmoeting. Een deel, waaronder ook de Belgische federale minister voor landbouw Denis Ducarme, nam deel via een videoverbinding. De ministers bespraken er een groot aantal onderwerpen, maar namen vanwege het informele karakter geen besluiten. De bijeenkomst werd voorafgegaan aan een excursie naar een wijnregio, de Moezel-vallei niet ver van Koblenz en Mainz, waar onder meer de populaire Riesling wordt gemaakt.
Dat Duitsland wijn in de kijker zet is geen toeval want Duitsland wil dolgraag een groter deel van de omvangrijke wijnexport vanuit de EU voor haar rekening nemen. Duitsland wil een ‘piramide’ van beschermde herkomstbenamingen lanceren waarbij wijnen direct worden gekoppeld aan specifieke regio’s. Hoe specifieker de herkomst, des te meer onderscheidend vermogen, is het motto. Tussen 2008 en 2018 is de export van wijn uit de EU gegroeid van 6,1 miljard naar 11,6 miljard euro, aldus het Duitse landbouwministerie. Maar waar Duitsland in 2008 nog voor 434 miljoen euro aan wijn exporteerde naar derde landen, was dit in 2018 nog maar 307 miljoen.
Duitsland aan het roer
Duitsland is de tweede helft van 2020 voorzitter van de EU en bepaalt dus goeddeels de agenda, totdat Portugal in januari het stokje overpakt. De ontmoeting legde de prioriteiten van het Duitse voorzitterschap bloot. Onder deze prioriteiten: het leren van de corona-pandemie, het invoeren van een Europees dierenwelzijnslabel en strengere regels voor diertransporten naar derde landen. In eigen land werkt het Duitse landbouwministerie samen met het ministerie van justitie aan een verbod op het reclame maken met goedkoop vlees. Het land kiest er niet voor dit voornemen Europees uit te rollen. Het is dan ook een voornemen dat in eigen land op forse kritiek van de retail, vleesindustrie en landbouw kan rekenen.
Dierenwelzijnslabel
Wat betreft het dierenwelzijnslabel: "Het gaat erom dat de consument zich kan oriënteren als hij voor het schap staat, zodat hij weet bij welke producten het dierenwelzijn meer heeft meegeteld", aldus de Duitse landbouwminister Julia Klöckner tijdens de afsluitende persconferentie. Het voorstel kon vooral op veel bijval rekenen in Denemarken en Duitsland, maar ook andere landen staan er niet onwelwillend tegenover. Het label vergroot wat de Duitse betreft de aandacht voor dierenwelzijn en zorgt voor wat orde in de wirwar van labels die Europese landen nationaal hebben ingevoerd.
Het label mag alvast niet verplichtend zijn, aldus de Duitse politica, omdat het anders discriminerend zou zijn voor leveranciers van buiten de EU. “Er zijn landen in Europa die een andere perceptie hebben als het om dierenwelzijn gaat”, voegde Klöckner nog toe, zonder landen te noemen. De opdracht om tot een voor alle EU-lidstaten acceptabel label te komen, is dus zwaar en zal tijd vergen, maar ze hoopt tijdens het voorzitterschap grote slagen te slaan.
Copa-Cogeca vertegenwoordigt Europees boeren (Copa) en landbouwcoöperaties (Cogeca). Cogeca-voorzitter Ramon Armengol merkte hierover op dat er duidelijk bewijs is dat consumenten bereid zijn meer te betalen voor producten, als ze goed geïnformeerd zijn over het dierenwelzijn. Maar er is volgens de Spanjaard, werkzaam voor een varkensbedrijf, geen bewijs dat die meerprijs ook terechtkomt bij de boer. In de praktijk zal dit op een duidelijke, transparante wijze moeten worden geregeld.
Hij voegde eraan toe dat onder burgers ook een verkeerd beeld over de veehouderij en vleesindustrie bestaat en dat de sector en politiek moet werken aan betere communicatie. Specifiek prees hij het initiatief MeatTheFacts dat op een website feit en fictie over de sector op een rij zet. Wat betreft het aan banden leggen van dierentransporten over lange afstanden is Copa-Cogeca positief. Wel wordt gevraagd erop toe te zien dat alle lidstaten zich aan dezelfde regels houden, wat nu al vaak een probleem is. Niet zonder gevoel voor understatement voegt Armengol eraan toe dat er grote politieke, geografische verschillen zijn tussen lidstaten.
Het Duitse voorzitterschap noemt minder prominent maar toch ook de ambitie om te komen tot een ‘groener’ Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. In dat opzicht zegt Jannes Maes als voorzitter van de Europese organisatie voor jonge boeren dat vergroening positief is, maar in haar uitvoering wel rekening moet houden met de realiteit en dynamiek van de landbouw in de 21ste eeuw. Met andere woorden: een bepaalde schaal en technologische standaard moet worden gerespecteerd - droombeelden van vroeger kunnen geen model zijn.
Corona-reset
Wat betreft de coronacrisis is de landbouwminister duidelijk: ze legde de zwakte van internationale toevoerketens bloot. Tegelijk: zonder internationale handel waren op veel plekken de problemen groter geweest, erkende ze. De komende maanden moeten de lessen voor de langere termijn op een rij worden gezet, opdat we beter voorbereid zijn op een eventuele volgende crisis. Voor Copa-Cogeca is de opdracht duidelijk: voedselzekerheid moet weer bovenaan de agenda staan, en lokale boeren meer gesteund.
De voorzitter van boerenorganisatie Copa is toevallig een Duitser, Joachim Rukwied. “De uitbraak van het coronavirus heeft nog altijd een dramatische impact op het platteland in de EU, met zowel nu als op de middellange termijn gevolgen voor veel sectoren”, zegt Rukwied, zelf akkerbouwer nabij Heilbronn. De economische relance moet wat Rukwied betreft rekening houden met een landbouw die nog altijd lage prijzen kent.
Bijkomende marktmaatregelen zijn nodig om sectoren als die voor vlees en zuivel weer betere prijzen te bezorgen. Alleen als boeren wat verdienen, kan de voedselzekerheid in stand worden gehouden, aldus Rukwied.
