Edito: betrek landbouw bij dierenwelzijnsbeleid
Vlaams minister Ben Weyts presenteerde onlangs een lessenpakket voor scholen over dierenwelzijn. Weyts schrijft ook driftig aan een Codex dierenwelzijn. Daarbij lijkt de N-VA-minister zich weinig aan te trekken van de boerenorganisaties. Sterker, hij lijkt er uit principe niet mee te willen spreken, en dat is onterecht.
Dierenwelzijn is voor veel burgers een steeds belangrijker thema. Het denken over dieren is door de decennia heen dan ook sterk veranderd. De grootste groep mensen in onze maatschappij waren tot voor relatief kort vooral bezig met zichzelf te handhaven. Dieren werden gezien als gereedschap om te overleven. De dieren leverden vlees, melk, leer en wol, maar ook spierkracht voor het werk in het veld.
Een nagedachte waren dieren nooit. Duizenden jaren lang was bijna iedereen boer en een boer wist ook toen al donders goed hoe belangrijk zijn beesten waren. Al duizenden jaren houden mensen gezelschapsdieren.
Hhet dier werd door maar weinigen echter als iets op zichzelf gezien; het dier werd toch vooral in relatie tot de mens bekeken. Nu we rijker worden kunnen we het ons letterlijk veroorloven om ons het dierenwelzijn aan te trekken. Voedsel is het belangrijkste bestanddeel van de relatie van mensen met andere dieren: we eten ze op, gebruiken huid en haar en claimen een groot deel van hun leefgebied voor het telen van veevoeder.
De landbouw draagt dus een belangrijke verantwoordelijkheid. Vaak neemt de veehouderij die verantwoordelijkheid zelf, soms vanuit de nutsethiek: als ik dieren goed behandel, dan vergroot ik mijn productie of de kwaliteit van mijn productie. Soms wordt de deugdethiek – de wens om een goed mens te zijn - van stal gehaald en soms vanuit plichtsbesef, dus gewoon omdat het moet vanuit het wetboek of de Bijbel.
Het denken over dieren wordt verder aangezwengeld door Vlaamse universiteiten. In 2019 startte de Universiteit Antwerpen het vak ‘Dier en Recht’. De universiteiten in Leuven en Gent kregen groen licht voor de opstart van een leerstoel Dierenwelzijn en –ethiek. Politiek staat het onderwerp ook steeds meer in de belangstelling. Sinds 2014 ligt de bevoegdheid bij Vlaams minister Ben Weyts. Die ontplooit meer dierenwelzijnsinitiatieven dan ooit.
Op zich is dat geen ramp, mits hij zich baseert op input vanuit alle hoeken. De landbouw mag daarbij niet worden overgeslagen. Vlaanderen telt circa 1,3 miljoen runderen, 5,7 miljoen varkens; 42 miljoen stuks pluimvee. De landbouw voelt maatregelen, maar wordt vandaag door minister Weyts zo goed als genegeerd. Hij spreekt wel met de dierenwelzijnsorganisatie Gaia. Door de landbouw te negeren, zet Weyts zich op een pad naar ondoordacht beleid, en dreigt hij het draagvlak onder maatregelen weg te slaan.
