De kwaliteit van de waterlopen in Vlaanderen is niet goed. Er worden onder andere te veel resten van gewasbeschermingsmiddelen teruggevonden en die veroorzaken schade aan het milieu en de omgeving.
Iedereen die gewasbespuitingen uitvoert, zoals landbouwers en loonsproeiers, moeten dus voorkomen dat er resten van gewasbeschermingsmiddelen in de waterloop terecht komen.
Resten gewasbeschermingsmiddelen verwerken
Niet iedereen heeft een biofilter nodig. De makkelijkste manier om te vermijden dat je resten van gewasbeschermingsmiddelen hebt, is om het spuittoestel met water te vullen, te spoelen en te reinigen op een onverhard terrein zoals het veld. De resten die op het veld terecht komen, worden door de bodembacteriën afgebroken en op een natuurlijke manier verwerkt.
Sommige landbouwers hebben te weinig grond om hun machines te spoelen, of ze hebben andere spuitresten. Die restanten moeten ergens anders opgevangen en verwerkt worden. Daarvoor kan je gebruik maken van een biofilter op het bedrijf. Ook het LTI in Oedelgem heeft te weinig grond om restwater op te vangen, waardoor ze de biofilter als alternatief installeerden.
Samenwerking met Inagro
“ We stellen ons als school steeds de vraag waar onze leerlingen in de toekomst mee te maken zullen krijgen. Daar passen we de lessen aan aan. Wij vinden het als ook school belangrijk om een goed voorbeeld van landbouwpraktijk te stellen”, vertelt Karolien Vermeulen, opleidingscoördinator aan het LTI.
Het land- en tuinbouwinstituut werkt al langere tijd samen met landbouwers en loonwerkers uit de eigen gemeente. Aangezien ze zelf geen schoolhoeve hebben, vinden veel praktijklessen plaats op verplaatsing. De leerkrachten merkten dat er, zowel bij de partners als bij de leerlingen zelf, vraag was naar een gepaste manier om restwater te verwerken. Daar gingen ze mee aan de slag: Ze namen contact op met Inagro om hen te helpen bij het opstellen van een biofilter. Zij droegen graag een steentje bij en planden een infomoment en een workshop op het LTI rond het beheer van gewasbeschermingsmiddelen.
In samenwerking met Inagro werden alle koppelingen, leidingen en kubitainers klaargemaakt zodat de biofilter enkel nog opgebouwd en opgevuld moest worden met substraat. Daar gingen ze in de praktijkles mee aan de slag.
Eigen biofilter op LTI
De biofilter is een biologisch zuiveringssysteem dat best gemakkelijk zelf te maken is. Zo’n systeem verwerkt tot 5.000 l restwater per jaar. De fytomiddelen worden door bacteriën in een substraat afgebroken en het water verdampt. Het substraat in de installatie zorgt voor biologische activiteit en dus de afbraak van gewasbeschermingsmiddelen. Voor een goede werking worden verschillende grondstoffen, elk met hun specifieke eigenschap, gemengd. Sommige grondstoffen kunnen elkaar vervangen.
Op het LTI bestaat het filtersubstraat (de verticale kolom kubitainers) uit 50% gehakseld stro (25 kg), 40% compost (120 kg) en 10% teelaarde van het veld (160 kg). Het verdampingssubstraat (de kubitainers die naast elkaar staan) bestaat uit 90% compost (270 kg) en 10% teelaarde (60 kg).
Ondertussen hebben de leerlingen van de derde graad BSO Landbouw de biofilter volledig verder opgebouwd en een vaste plaats gegeven op het domein. De partnerboeren en -landbouwers mogen daar binnenkort hun machines gaan spoelen. Het enige dat nog ontbreekt is een afdak, zodat er geen regenwater in de installatie komt.
