Landbouwers brengen Driekoningenbrief

De landbouwers zijn duidelijk bezorgd voor de toekomst van hun bedrijven, want ze ervaren een enorme druk op hun gronden en worden geconfronteerd met een agressief niet te stoppen aankoopbeleid van het ANB.

Brabantse Wouden

Een dertigtal landbouwers – het opzet werd bewust kleinschalig gehouden gezien de coronasituatie – zakten met hun tractoren af naar een weide in Huldenberg. De locatie kon niet prachtiger gekozen zijn. Op deze plaats ontmoeten akkers, bossen, weiden en een performant gemengd landbouwbedrijf elkaar in een mooi, glooiend landschap uit de Dijlevallei.

We zitten op deze locatie in de regio van de ‘Brabantse Wouden’. De Vlaamse overheid wil via het project van de Brabantse Wouden, verschillende bossen met elkaar verbinden. De landbouw is niet tegen dit project, maar bossen en bomen moeten op de juiste plaats komen, met respect voor de verschillende ruimtegebruikers. Dat is de mening van de landbouwers en zij worden gesteund door onder andere Boerenbond en Groene Kring. Nu koopt de Vlaamse overheid, zonder overleg, waardevolle landbouwgronden op. De landbouwers voelen zich machteloos en zien hun kostbare gronden verloren gaan.

Ruimte én rechtszekerheid

Gesteund door haar collega-landbouwers, vakorganisaties en een ludieke tractorenactie bracht jonge landbouwster, vleesveehoudster Cindy Windey, op Driekoningendag een nieuwjaarsbrief voor het Agentschap voor Natuur en Bos. In deze brief werden de bezorgdheden opgelijst. Vooreerst vragen de landbouwers ‘ruimte om te boeren’ en rechtzekerheid nu én in de toekomst.

De boeren geven aan niet tegen bomen te zijn, maar vragen ze wel op de juiste plaats te planten. Daarnaast vragen ze ook overleg. Het ANB koopt immers gronden bij de vleet, maar de boeren hoeven blijkbaar van niets te weten. De landbouwers richten zich ook naar de gemeenten en vragen hun om enkel op de juiste plaats een bebossingsvergunning af te leveren.

Het is trouwens niet voor het eerst dat de betrokken landbouwers deze problematiek aankaarten. In september jongstleden ondernamen ze nog een ludieke actie en ontmoette een delegatie boeren minister Demir (zie Landbouwleven editie 24/9/2020). De minister werd toen al geconfronteerd met de bemerkingen die de boeren vandaag nog maar eens moesten uiten.

Talrijke gevallen

Vanuit het Agentschap Natuur en Bos waren regiovertegenwoordigers Bart Meuleman en Patrick Huvenne aanwezig om naar de grieven van de boeren te luisteren. Zij geven aan om altijd met de grondeigenaar te praten. Maar laat nu net de eigenaar in het gros van de gevallen niet de betrokken boer zijn. De boeren hekelen het feit dat zij pas achteraf op de hoogte worden gebracht via een ‘droge mededeling’ via briefpost. De landbouwer heeft soms ook voorkooprecht, maar kan niet op tegen het grote geld dat ANB ertegenaan smijt.

ANB wees tijdens de ontmoeting op Driekoningendag nog op het feit dat sommige afspraken al 10 jaar terug zijn gemaakt, onder andere met medeweten van Boerenbond. Sommige van deze afspraken worden nu pas na jaren uitgevoerd. Bart Meuleman begrijpt dat dit dan dreigend kan over- komen. Hij wijst ook op het feit dat de grondenaankoop er niet alleen is voor bebossing, maar ook om de erosieproblematiek aan te pakken. Aan dat gegeven hebben de landbouwers net het laatste decennium hard gewerkt.

Moeilijke puzzel

Een akkerbouwer gaf tijdens de ontmoeting te kennen dat hij ploegloos probeert te boeren, maar dat hij door het verdwijnen van middelen (onder andere Roundup) en de onkruiddruk die hij uit wegbermen en natuurgebieden gewaar wordt, in de toekomst denkt de ploeg terug te moeten boven halen.

Een andere jonge melkveehouder treedt hem bij en zegt met de puzzelstukken die de verschillende overheden hem aanreiken geen juiste puzzel kan maken op zijn bedrijf. “Bebossing, erosie, mestwetgeving, everzwijnen, natuurdoelstellingen, fyto, dierenwelzijn… ik krijg geen juist verhaal samen gepuzzeld op het einde van de dag. Ik heb genoeg grond om in regel te zijn met de mestwet, maar het ANB komt agressief mijn gronden innemen, waardoor ik weer niet in regel ben…”

De boeren worden er duidelijk moedeloos van. Bij ANB verschuilen ze zich tijdens de ontmoeting op Driekoningendag achter de klassieker om niet op ‘individuele’ gevallen in te gaan. Laat er zich nu net 30 individuele gevallen verzameld hebben voor ANB.

Ongelijke strijd

De ANB-regiobeheerders geven aan het beleid uit te voeren dat tot doel heeft om verschillende bossen met elkaar te verbinden, maar om ook aan soortenbescherming te doen en om erosie te beheersen. Wat het beleid betreft, worden we verwezen naar minister Demir. Ondertussen is het de landbouwsector duidelijk geworden dat zij krachtdadig en met een enorme berg geld zich achter natuurdoelstellingen heeft gezet.

Regiobeheerder Bart Meuleman verweet de landbouwers dat er veel van hun gronden naar privébewoning is gegaan de laatste jaren. Hij lijkt niet te beseffen dat de landbouwer veelal niet de grondeigenaar maar de grondgebruiker is. Volgens hem is de impact van de harde sectoren zoals bewoning en industrie op de landbouwgronden zwaarder dan deze die het groene beleid van vandaag uitvoert. Een pientere landbouwer bemerkte dat de 4.000 ha landbouwgrond die ANB wil innemen een equivalent heeft van 360 arbeidsplaatsen die verdwijnen door de komst van bomen.

De situatie zit de landbouwers duidelijk hoog. Ze vinden het een strijd met ongelijke middelen en zonder overleg. Tot slot wijzen ze op het feit dat bebossing hier leidt tot ontbossing in het verre buitenland om daar onze voedselproductie te realiseren. “Is het dat wat we willen, we leven toch allen op één en dezelfde planeet”.

De situatie zit de boeren duidelijk hoog, maar ook de actiebereidheid is ook hoog vernamen we. De coronatoestanden verhinderen alsnog een grootschaliger optreden. Ook in andere regio’s denken de boeren het beleid eens te moeten wakker schudden.

Tim Decoster