fokkers is van doorslaggevend belang”
In tweede instantie is men gaan investeren in de uitbreiding van de selectiemesterijwerking om alle VPF-beren op de Vlaamse KI-centra te kunnen aftesten. Zo werd gestart met de eerste inseminaties half maart 2016 op een nieuw zeugenreferentiebedrijf. Het aantal afgeteste beren steeg voortdurend van zo’n 160 beren vóór de uitbreiding van de selectiemesterij, naar maar liefst 303 beren in 2020.
In 2017 startte Wim Gorssen (KU Leuven) met de verwerking van de kraamstaldata en stimuleerde VPF om Piétrains te genotyperen met SNP-chips. Deze 2 projecten hebben geleid tot genomische fokwaardeschattingen voor bigvitaliteit, balbreuken, zwemmers en mannelijke vruchtbaarheid. Dit resulteerde eind 2019 in de kraamstalindex (KSI) waarmee ook voor het eerst de nieuwe techniek van ssGBlup (single step Genomic BLUP) geïntroduceerd werd bij VPF: de eerste index waarin ook genomische informatie van zo’n 50.000 DNA- merkers van de Piétrainberen gebruikt wordt.
Innovatie gaat vlug
De stijging die we nu al zien van deze KSI-index is nog niet zozeer het resultaat van het gebruik van deze index in de fokkerij, maar eerder het ‘you get what you measure’ effect van het feit dat we de brutoresultaten al een aantal jaar vóór de introductie rapporteerden aan de eigenaars van de beren. De fokkers en KI-centra zijn deze index zelf pas kunnen gaan gebruiken in hun beerkeuze vanaf begin 2020, waardoor de vaderkeuze nog efficiënter gebeurde.
In de wereld van de moleculair genetische analyses, volgen de innovaties zich altijd maar sneller op. Dit zorgt er bijvoorbeeld voor dat de kostprijs voor een genotypering op een SNP-chip enorm gedaald is. “Sommige labo’s proberen de prijs op niveau te houden door genotypes van majorgenen aan te bieden. Een voorbeeld van zo’n majorgen is het halothaangen. Momenteel worden er op de SNP-chip die VPF gebruikt zo’n 15 majorgenen gegenotypeerd waarvan in de wetenschappelijke literatuur associaties met economische eigenschappen gerapporteerd werden. Zo verwacht de wetenschappelijke wereld dat het aantal beschikbare majorgenen op een SNP-chip binnen afzienbare tijd met een factor 7 zal toenemen”, weet Chris Dhondt van het FPV.
In 2021 begint het VPF een studie waar een aantal van deze majorgenen gescreend zullen worden op hun bruikbaarheid om nog snellere vooruitgang te boeken in het fokdoel en maatschappelijk belangrijke kenmerken. In dit project hoopt men meteen ook een paar nieuwe genomische fokwaardes te kunnen ontwikkelen. Het wordt dan ook al uitkijken welke aanpassingen in de fokwaardeschattingen van de editie van 2021 de volgende winnaar van de Gouden Piétrain zullen meebepalen.
“We zijn benieuwd welke fokkers- en KI-centra daar de nieuwe trends het best zullen oppikken. Het is immers precies het diverse ecosysteem van het fokkers-KI-centrum in VPF, dat garant staat voor de genetische diversiteit bij de Piétrainpopulatie. Hierdoor kunnen snelle evoluties in de markt en wijzigende wensen van de maatschappij heel vlot ingevuld worden. Ondanks de diversiteit op populatieniveau zijn ‘divers’ fokkende beren niet gewenst. Hier is het vakmanschap van de individuele fokkers van doorslaggevend belang om deze schijnbare paradox op te lossen, en uniform fokkende beren aan de KI’s af te leveren. Een nieuwe trend voor de fokwaarden voor de Gouden Piétrain 2021?”, besluit Chris Dhondt.
