Diarree is een van de meest voorkomende klachten bij jonge kalveren. De eencellige parasiet Cryptosporidium is in Vlaanderen vermoedelijk de meest voorkomende oorzaak van kalverdiarree en treft kalveren tussen 5 en 30 dagen oud. De hevige, geelgroene of waterige diarree veroorzaakt groeiachterstand en soms ook sterfte en leidt dus tot economische verliezen.
Hevige diarree
Uit gegevens van Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) die Landbouwleven in 2022 publiceerde, blijkt dat 42% van de neonatale gestorven kalveren die een autopsie ondergingen een ontsteking hadden van het maag-darmstelsel. De meest voorkomende oorzaken daarvan waren toen Cryptosporidium parvum, E. coli, rota en salmonella.
Cryptosporidium parvum kan zich in de darm vermeerderen door oöcysten te vormen, een soort eitjes. De oöcysten worden uitgescheiden in de mest en komen zo in de omgeving terecht. Vervolgens ondergaan de oöcysten een paar veranderingen, waardoor ze besmettelijk worden en dus tot ziekte kunnen leiden bij opname door andere dieren (of mensen) via de mond.
Parasiet is bestand tegen chloor
Vooral jonge dieren met diarree scheiden oöcysten uit. De oöcysten zijn heel resistent tegen allerlei weersinvloeden en ontsmettingsmiddelen zoals chloor. Nadat een dier besmet is, duurt het 2 tot 5 dagen voor de oöcysten in de ontlasting verschijnen. Deze oöcysten blijven gemiddeld 8 tot 14 dagen in de ontlasting.
Cryptosporidium parvum is volgens MSD Animal Health heel besmettelijk en kan lang in de omgeving aanwezig blijven. Zeventien oöcysten zijn al genoeg om een besmetting te veroorzaken, terwijl een besmet dier volgens onderzoek tot wel 10 miljard oöcysten per dag kan uitscheiden.
Vaccinatie van moederdieren
“Cryptosporidium parvum is een ziekteverwekker die een enorme uitdaging vormt voor veehouders. Bovilis Cryptium is het enige goedgekeurde vaccin tegen cryptosporidiose dat via de biest, vanaf dag 1, kalveren beschermt tegen deze besmettelijke ziekteverwekker, door vaccinatie van de moederdieren”, zegt Philippe Houffschmitt van MSD Animal Health. Bovilis Cryptium wordt subcutaan (in de zijkant van de nek) toegediend aan drachtige dieren, 12 tot 3 weken voor het afkalven.
Gp 40-antigeen
Bovilis Cryptium is ontwikkeld om de antistofconcentratie tegen Gp-40, een oppervlakte-eiwit van Cryptosporidium parvum, in de biest te verhogen. Het vaccin zorgt zo voor een betere passieve immuniteit bij pasgeboren kalveren om klinische symptomen (diarree) van de infectie significant te verminderen. Het Gp 40-antigeen speelt een cruciale rol in de werking van Bovilis Cryptium. Het induceert antistoffen die in staat zijn om verschillende Cryptosporidium parvum-infectiestadia te neutraliseren.
In het eerste jaar van toediening moet Bovilis Cryptium tweemaal gegeven worden, met 4 tot 5 weken interval. In volgende jaren volstaat volgens de producent een eenmalige injectie. Het nieuwe vaccin kan gecombineerd worden met een ander middel van dezelfde producent dat beschermt tegen het coronavirus, het rotavirus en tegen E. coli.
MSD Animal Health/FVDL
