opnieuw in vraag gesteld
dat veel toestellen slecht worden onderhouden. Ze worden dikwijls slecht gecontroleerd en soms zelfs bewust
uitgeschakeld.
Gerichte controles
Los van de vaststellingen hebben ook verschillende milieu-organisaties fundamentele bedenkingen bij de efficiëntie van luchtwassers in het algemeen onder reële omstandigheden versus de laboratoriumomstandigheden. Ook het gebruik van bypasses, onjuiste types luchtwassers en de hoge operationele kosten voor water en energie blijven een rol spelen.
Bevoegd minister Jo Brouns (cd&v) bevestigde dat het klopt dat een gecoördineerde controleactie van het departement Omgeving en van de VLM heeft geresulteerd in het vaststellen van overtredingen bij twee derde van de gecontroleerde veebedrijven. De minister maakte wel een aantal kanttekeningen.
Hij verduidelijkte dat de selectie van de gecontroleerde bedrijven niet willekeurig was. Dat gebeurde voor een belangrijk deel op basis van een risicoanalyse. Net die bedrijven waarbij er een vermoeden van gebrek was of die in het verleden reeds gebrekkige opvolging vertoonden, werden gecontroleerd. Dat maakt dat er een grotere pakkans is als je enkel die bedrijven in het vizier neemt waar in het verleden bijvoorbeeld al gebreken zijn vastgesteld. Die cijfers zijn volgens minister Brouns dus niet representatief voor de gehele sector.
Het thema kwam in de commissie aan bod als reactie op het artikel in De Standaard (19 december), dat vooral de slechte resultaten belichtte. Landbouworganisaties reageerden toen al misnoegd op de onvolledige berichtgeving.
Niet over dezelfde kam scheren
De Vlaamse minister voor Leefmilieu denkt bovendien dat men niet alle overtredingen over dezelfde kam mag scheren. “Het klopt dat er op twee derde van de bedrijven vaststellingen gebeurden, maar het gaat hier niet allemaal over dezelfde soort van materiële of administratieve fouten”, zegt hij. “Het foutief invullen van een logboek is ook een fout, maar natuurlijk van een andere orde dan de apparatuur uitschakelen. Het kan ook gaan over het laten openstaan van een staldeur.” Dat zijn allemaal verschillende soorten overtredingen die geregistreerd zijn, maar die hebben uiteraard niet allemaal dezelfde impact op de omgeving als het uitschakelen van een luchtwasser.
Brouns erkent dat er nog een weg af te leggen is, zodat de toepassing en het onderhoud in overeenstemming zouden zijn met de regels.
Elektronische monitoring
De implementatie van het internetloket volgend jaar is een belangrijk moment om de situatie meer geautomatiseerd te kunnen opvolgen. In afwachting blijven de afdeling Handhaving en de VLM toezicht houden en handhaven om ervoor te zorgen dat bedrijven wel degelijk hun verplichtingen nakomen en dat de milieuschade beperkt wordt. De bedrijven waarvoor een handhavingstraject opgestart is, zullen volgens de minister verder opgevolgd worden tot de situatie is geregulariseerd.
Minister Brouns is ervan overtuigd dat elektronische monitoring met alarmen en een realtimedashboard de veehouders zal ondersteunen in de naleving van de voorwaarden om een luchtwasser te exploiteren. Dat zal administratieve fouten maximaal voorkomen. Het is belangrijk dat fabrikanten en installateurs die deze luchtwassers plaatsen, voldoende informatie verstrekken aan de veehouders hoe ze met deze systemen moeten werken. In die zin beschouwt de minister het correct uitvoeren van de onderhoudscontracten als essentieel.
Hij voegt daaraan toe dat hij vanuit zijn landbouwbevoegdheid alle actieve landbouwers dit jaar toegang zal geven tot de kennisportefeuille. Hiermee kan 70% van de prijs van een vorming of een advies, ook over bedrijfsemissies, worden betaald. De landbouwer betaalt zelf de overige 30% van de prijs.
Jo Brouns zegt het belangrijk te vinden om in 2025 naast de controles ook in te zetten op sensibiliserende acties, zodat het bewustzijn omtrent het correct omgaan met luchtwassers vergroot.
