uitgesteld naar 2030
“De cijfers eind 2024 waren goed. Heel veel veehouders hebben heel veel gedaan om vrij van IBR te geraken”, zegt de woordvoerder van het kabinet van Clarinval, Koen Peumans. “De eerste maanden van 2025 hebben we echter moeten vaststellen dat er enkele grote besmettingen waren, veelal bij grote bedrijven, en dikwijls gelinkt aan verplaatsingen van dieren.”
Momenteel zijn er volgens cijfers van de FOD Volksgezondheid ongeveer 2.000 dieren drager van het IBR-virus. “Zolang deze dieren virus produceren dat kan circuleren, geven veel veehouders aan dat ze hun dieren nog langer willen vaccineren. De Animal Health Law stelt echter dat er 2 jaar voor het bekomen van het vrije statuut moet gestopt worden met vaccineren.”
De vaccinatieperiode wordt dan ook eveneens verlengd, met 2 jaar, tot in november 2027. Normaal gezien zou in november 2025 gestopt worden met vaccineren tegen IBR, nadat het vaccinatieverbod al eens uitgesteld was van 1 april 2025.
“We gaan dus door met de strijd, om in 2030 het vrije statuut te kunnen aanvragen en intussen kan er verder gevaccineerd worden voor wie dat wenst”, zegt Peumans. “Daarnaast dringen maatregelen zich op in de transportsector. Er gaan acties uitgewerkt worden om de traceerbaarheid bij transport en handel te verbeteren.”
“We blijven samen verder werken aan een IBR-vrij België. Dankzij de inzet van de sector zijn we al ver gevorderd in de strijd”, aldus Clarinval. “De extra tijd tot 2030 geeft iedereen wat ademruimte, maar het doel blijft hetzelfde: een rundveesector vrij van IBR.”
Animal Health Law
Dankzij deze verlenging zal België zijn saneringsinspanningen om IBR uit te roeien kunnen aanhouden, en tegelijkertijd gesprekken kunnen voeren met de Europese Commissie om de wetgeving aan te passen aan deze nieuwe deadline, geeft het kabinet van Clarinval aan. “De uitloper van de Animal Health Law in 2021 heeft een bepaling die ingediende eradicatieplannen automatisch doet aflopen 6 jaar na het in voege treden ervan, dus op 21 april 2027”, zegt Peumans. “Aangezien er geopteerd werd om 3 jaar meer te voorzien voor het bekomen van het vrije statuut, moet er een nieuw plan of een verlenging van het huidige worden ingediend bij de Commissie.”
Tegen november 2029 moeten alle bedrijven vrij zijn van IBR. Als dat lukt, kan België in april 2030 officieel het vrij statuut aanvragen bij Europa.
Bestrijdingsprogramma
België bindt al sinds 2007 de strijd aan tegen IBR. Het bestrijdingsprogramma is gestart als een vrijwillig programma, maar werd in 2012 voor alle rundveehouders verplicht. In 2014 verkreeg België voor zijn IBR-bestrijdingsprogramma van de Europese Commissie de status van ‘officieel goedgekeurd programma’. Dat betekent dat ons land aanvullende garanties rond IBR kan vragen voor runderen die vanuit andere lidstaten of gebieden met een lagere status worden binnengebracht.
De uiteindelijke doelstelling van het bestrijdingsprogramma is om IBR helemaal uit te roeien. Zodra ons land de ziektevrije status bereikt, moet het geen aanvullende garanties meer leveren om dieren binnen de EU te verhandelen naar andere lidstaten of regio’s met eveneens een ziektevrije status.
Beslissing valt laat
Het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) zag een uitstel liever niet gebeuren, maar vindt het toch noodzakelijk, gezien de toename van IBR-gevallen het laatste jaar. “Er zijn nog altijd veel besmettingen. De deadline van 2027 kregen we duidelijk niet gebolwerkt”, zegt voorzitter Bruno Vincent.
Hij vindt het ook jammer dat de beslissing om de vaccinatieperiode te verlengen zo laat valt. “Men raadde veehouders af om te vaccineren, en nu staan de meeste dieren terug op de weide, wat vaccineren er niet gemakkelijker op maakt. Sowieso vormde het een risico om zonder te vaccineren de IBR-vrije status te willen behalen. De dieren waren daardoor vatbaarder voor IBR, wat de huidige epidemie kan verklaren.”
Traceerbaarheid verbeteren
Naast het uitstel van de datum voor het behalen van het vrij statuut heeft Clarinval beslist om de extra 3 jaar aan te grijpen om de nodige verbeteringen aan de traceerbaarheid van dieren door te voeren. Er wordt immers vaak vastgesteld dat op dat punt onvoldoende garanties kunnen geboden worden en dat dit aan de basis kan liggen van de verdere verspreiding van het virus.
Een eerste concrete aanpassing van de wetgeving werd reeds doorgevoerd en stelt dat alle runderen, inclusief kalveren, afkomstig uit een conventioneel beslag met een statuut ‘besmet’ uitsluitend afgevoerd mogen worden naar een door het FAVV aangeduid slachthuis en dit onder verzegeld transport..
Voor Boerenbond is het belangrijk dat men inspanningen blijft leveren om te evolueren naar een IBR-vrije status en dat men de rundveehouders zekerheid en duidelijkheid biedt.“ Om het risico op verdere verspreiding van het IBR-virus en de kans op herval maximaal te beperken moeten er voldoende maatregelen genomen worden”, zegt woordvoerder Tessa De Prins. “Zo zijn bijkomende maatregelen die de traceerbaarheid verbeteren en die effectief op het terrein gecontroleerd worden, cruciaal.. Het afvoeren van besmette dieren onder verzegeld transport is hierbij een eerste belangrijke stap. De extra tijd die nu geboden wordt, is volgens ons enkel nuttig als die ook effectief gebruikt wordt om de bedrijven die momenteel hervallen zijn terug vrij te krijgen.”
