“We hebben onze doelstellingen op 3 belangrijke gebieden verduidelijkt en versterkt: het veiligstellen van de rol van de regio's, het versterken van de identiteit van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en het verbeteren van het bestuur”, meldde Von der Leyen op 10 november op X na overleg met Parlementsvoorzitter Roberta Metsola en met de Deense premier Mette Frederiksen – Denemarken is momenteel voorzitter van de Raad van de Europese Unie.
Verzet van het Europees Parlement
Von der Leyen had het overleg met de leiders van de andere Europese instellingen belegd om de onderhandelingen over de inkomsten en uitgaven van 2028 tot 2034 vlot te trekken. Eind vorige maand had de pro-Europese meerderheid in het halfrond immers in een brief laten verstaan dat de huidige ontwerp-begroting van de Commissie, goed voor ongeveer 2.000 miljard euro over 7 jaar, niet als basis voor onderhandelingen kan dienen.
De 4 fracties, inclusief de Europese Volkspartij (EVP) van Von der Leyen, stoorden zich meer bepaald aan het voornemen om de uitgaven in de toekomst te modelleren naar het Europese coronaherstelfonds. Zo zouden traditioneel grote uitgavenposten voor landbouwers en regio's met andere fondsen gebundeld worden. De besteding zou vastgelegd worden in nationale plannen, die de Commissie met elke lidstaat afzonderlijk zou onderhandelen.
De Europarlementsleden eisen echter het behoud van de afzonderlijke uitgavenposten om de financiering van het landbouwbudget en het cohesiebeleid te verzekeren. Von der Leyen stelt nu voor om minstens 10% van de nationale enveloppes te reserveren voor landbouw (de zogenaamde ‘rural target’), bovenop de 300 miljard euro aan rechtstreekse steun voor de boeren die al in haar eerste voorstel was opgenomen.
Von der Leyen suggereert ook meer garanties voor steun aan meer ontwikkelde regio's, naast de afgesproken enveloppe van 218 miljard euro voor de armere regio's. Ze wil regionale overheden ook meer inspraak bieden in de besluitvorming over de nationale plannen, alsook de rol van het Europees Parlement versterken. Uiteindelijk draait het hele institutionele getouwtrek immers ook om de vraag wie er zeggenschap heeft over de verdeling van de Europese uitgaven.
Eerste stap in de goede richting
Metsola sprak op 10 november in een eerste reactie op X van ‘een goede stap voorwaarts’. Op 12 november vond een debat met Von der Leyen plaats in het Europees Parlement. Bij de rebellen van de pro-Europese meerderheid heerste eveneens het sentiment dat het compromis van Von der Leyen ‘een eerste stap in de goede richting’ is, zoals Terry Reintke van de Europese Groenen samenvatte, maar dat de onderhandelingen nog maar pas begonnen zijn. Of zoals Nina Carberry van de EVP zegt: “Ik ben blij met de herzieningen van het MFK van maandag en met de invoering van een rural target, maar dit is nog maar het begin. We hebben sterke verbintenissen nodig, meer rechtszekerheid en garanties dat het GLB en cohesiebeleid niet worden afgezwakt.”
De Europese boerenorganisatie Copa-Cogeca is in ieder geval niet overtuigd door de toezeggingen van Von der Leyen en noemt de maatregelen in het voorstel een ‘rookgordijn’ en ‘slechts cosmetische veranderingen’. “Deze kleine technische aanpassingen doen niets om de werkelijke noden van Europese boeren en landbouwcoöperaties aan te pakken. De aanpassingen op het gebied van landbouw zijn vrijwel onbestaande.” De landbouworganisatie roept Europarlementariërs en de lidstaten op om niet tevreden te zijn met het compromisvoorstel en om zich te blijven verzetten tegen de volgende meerjarenbegroting.
Frederiksen van haar kant bevestigde dat het voorzitterschap in de aanloop naar de Europese top van december een eerste compromisvoorstel onder de lidstaten op tafel wil leggen.
Belga/ThD
