In de commissie Landbouw vroeg Chris Steenwegen, Vlaams parlementslid voor Groen, naar de impact van biobrandstof op de landbouw. Uit het antwoord van minister Hilde Crevits blijkt dat het aandeel heel beperkt is. Er zijn verschillende teelten die in Vlaanderen kunnen ingezet worden voor biobrandstof, maar er is niet bekend welk aandeel van de teelten voor biobrandstof wordt gebruikt.
Koolzaad en miscanthus
Er zijn wel algemene oppervlaktes bekend van een aantal teelten die voornamelijk worden gebruikt als biobrandstof. In Vlaanderen wordt ongeveer 600 ha koolzaad- en raapzaad verbouwd. Daarnaast wordt ongeveer 60 ha van het energiegewas miscanthus verbouwd in Vlaanderen. “Deze oppervlakte neemt de laatste jaren toe. Van teelten zoals tarwe, suikerbieten... wordt slechts een beperkt aandeel voor de energieproductie gebruikt”, stelt Vlaams landbouwminister Hilde Crevits.
Gevraagd naar de evolutie verwacht minister Crevits geen sterke stijging. “De productie van pure plantaardige olie (PPO) is beperkt in Vlaanderen. In de praktijk blijken heel wat praktische hinderpalen een doorbraak van PPO in de weg te staan, zoals motoren die moeten worden omgebouwd om te kunnen werken met PPO en tegenvallende opbrengsten.”
Het is een feit dat ook de productie van PPO als brandstof voor landbouwmachines door zelfpersing op het bedrijf nooit echt van de grond gekomen is. “De vereiste investeringen liggen hoog en de administratie rond het zelf persen en gebruiken als brandstof, wordt door de akkerbouwer als vrij complex ervaren”, aldus minister Crevits.
Stijgende marktvraag
Nochtans zijn onze Vlaamse boeren voldoende vertrouwd met de teelttechniek van bijvoorbeeld winterkoolzaad. “Koolzaad blijft echter een interessante teelt door een stabiele tot stijgende marktvraag. En er wordt door de selectiebedrijven zwaar ingezet op rassen met hoog rendement en een betere ziekteresistentie. Mogelijk zullen de landbouwers in hun zoektocht naar rotatieverbreding weer verleid worden tot deze teelt”, geeft minister Crevits nog mee.
Chris Steenwegen vroeg verder naar het onderzoek inzake de ontwikkeling van teelten die specifiek worden ingezet als biobrandstof. Op het FRIS-portaal van de Vlaamse overheid zijn alle onderzoeksprojecten weer te vinden die lopende zijn rond biobrandstoffen. “Daar lopen een aantal relevante projecten hieromtrent, gaande van alternatieve bomen voor biobrandstof tot het gebruik van niet-eetbare en afvalproducten voor verbrandingsmotoren.”
Onderzoek LCG
Daarnaast loopt er specifiek praktijkonderzoek binnen het Landbouwcentrum Granen (LCG). Hier worden sinds 2 jaar de koolzaadproeven opgevolgd door het Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant.
Het Praktijkpunt is bekend om haar ketenbenadering van de teelt. Ook PIBO Tongeren heeft in het verleden aanzienlijke expertise opgebouwd met de teelt.
Een totaaloverzicht van de middelen die naar dit onderzoek gaan in Vlaanderen kunnen we niet achterhalen in de databases. “Wel financiert Vlaio 1,7 miljoen euro aan onderzoek rond biobrandstoffen”, zegt minister Crevits.
Er werd enkele maanden geleden ook een beleidsplan bio-economie voorgesteld. “Eén van de thema’s waarop we inzetten is ‘innovatieve biomasproductie, het zoeken naar nieuwe teelten en het verhogen van opbrengsten’.” Een voorbeeld van dergelijke nieuwe teelt is de rubberpaardenbloem als alternatief voor rubber. “Er is dus zeker plaats binnen ons landbouwareaal voor non-food teelten. Voor vlas is Vlaanderen trouwens een van de weinige regio’s die geschikt zijn om deze teelt succesvol te telen”, aldus minister Crevits.
Gewasdiversificatie
Als het gaat over non-foodteelten denkt minister Crevits in de eerste plaats aan dergelijke teelten met een hoogwaardige toepassing. “Dit biedt landbouwers ook mogelijkheden tot gewasdiversificatie en om nieuwe markten aan te boren en bij te dragen aan nieuwe lokale biogebaseerde waardeketens.”
Binnen de bio-economie streeft men dus naar een zo hoogwaardig mogelijke valorisatie van biogrondstoffen. Verbranding voor energieproductie is daarbij de meest laagwaardige toepassing. Daarom zijn bio-energie projecten waar het materiaal volledig wordt verbrand, zonder bijkomende valorisatie, ook geen focus van het bio-economiebeleid. “Energietoepassingen die ook materiaalgebruik toelaten, worden wel nagestreefd door het bio-economiebeleid.”
Ten slotte zegt minister Crevits nog dat het ook niet zo wenselijk is dat in de toekomst grote arealen gewassen die ook gebruikt kunnen worden voor voeding richting biodiesel zouden gaan.
“Voor meerjarige teelten, zoals miscanthus of korteomloophout, die naast verbranding ook nog andere toepassingen hebben, worden de mogelijkheden nog verkend.”
