Kiezen tussen tolerante of hybride gerstrassen

Het LCG legde vorig seizoen op 5 locaties, van Zuienkerke tot Tongeren, 5 rassenproeven aan met wintergerst in samenwerking met verschillende partners. Op het demobedrijf Lemaire-Taelemans in Lennik bijvoorbeeld werd een rassenproef met 23 rassen aangelegd, waaronder 9 hybride, 8 tolerante en 6 klassieke rassen. Tien rassen liggen nieuw in proef aan. Daarnaast ligt een proef aan waarbij 10 tolerante rassen en 3 niet-tolerante rassen werden uitgetest met of zonder een insecticide tegen bladluizen.

Inagro-onderzoeker Alain Vandaele gaf alvast mee dat het geen typisch seizoen was. De laatste jaren kon je je verwachten aan een natte winterperiode zonder vorst, gevolgd door veel bladluizen, maar met een vlot startend voorjaar. Door het droge weer missen de 2e en 3e fractie hun effect, waardoor er wel wat reststikstof in de bodem terechtkomt. Meestal was de oogst vroeg. “De situatie was dit jaar licht anders. Dit jaar kenden we vorst, en dat heeft de meeste bladluizen afgedood. De stikstof heeft kunnen werken en we verwachten minder reststikstof in het najaar. De oogst zal wellicht wat later zijn.”

De onderzoeker merkt ook op dat dwergroest heel vroeg de gerst aantastte. “Daardoor waren we gedwongen om de T1-bladziektebehandeling ook zeer vroeg te doen. Eigenlijk iets te vroeg.” De werking tegen vlekken was niet goed, maar tegen dwergroest was er wel licht effect. “Bij gevoelige rassen is het dus nodig tijdig in te grijpen, aangezien het snel kan uitbreiden.”

Toch kiezen voor tolerante rassen?

Het zag er even naar uit dat de bladluizendruk hoog ging zijn. Eind oktober gaf het LCG al aan dat de druk hoog was, en in november verergerde dit alleen. “Als je eind van september en dus vroeg wil zaaien, is het nodig om 2 maal te behandelen tegen bladluizen: eenmaal in 2-bladstadium, en dan 2 à 3 weken later nog eens”, aldus Vandaele. De realiteit is dat jaar na jaar meer landbouwers ervoor kiezen om later te zaaien, zo wat rond 15 oktober. “Dan is één bespuiting meestal voldoende. Bovendien is een tweede bespuiting in november voor veel landbouwers moeilijk, aangezien het land soms moeilijker toegankelijk is door hevige neerslag.”

Voor tolerante gerstrassen kiezen, zou een oplossing kunnen zijn. Het soort bedrijf is hierin een bepalende factor. “Gemengde bedrijven waar akkerbouw secundair is of akkerbouwers die hun aardappelen zelf rooien en weinig tijd hebben, opteren meer voor rassen die tolerant zijn tegen het dwergvergelingsvirus”, geeft hij mee. Andere akkerbouwbedrijven die meer tijd hebben, kunnen de teelt wel beter opvolgen en bespuiten wanneer nodig. Het is een kwestie van wikken en wegen. “Het is zo dat de rassen met de beste opbrengst meestal hybriden zijn en niet tolerant zijn tegen het dwergvergelingsvirus.”

8 tolerante rassen beproefd

Van de 23 gerstrassen waren er 8 tolerant tegen het dwergvergelingsvirus. Zebra (Limagrain) behaalde in de 2 jaar in proef wel goede opbrengsten en stond vorig jaar in de top 7 in de LCG-proeven, naast 6 hybride rassen. Het is eerder een kort ras, en de weerstand tegen ziekten bleek goed. Esprit (van DSV) behaalde tussen de hybriden in Waalse proeven ook een goede opbrengst. Tegen dwergroest valt dit ras wat tegen. Jorion Philip-Seeds biedt 3 tolerante rassen: Joyau, Exquis en Feeris. Alle 3 scoorden goed tegen dwergroest. Exquis en Feeris zijn eerder korte rassen en kennen een hoog hectolitergewicht. De andere 3 tolerante rassen in proef zijn LG Zoro (van Limagrain), Sensation (van Aveve seeds) en het nieuwe ras Zodiac (van Rigaux). Bij Zodiac en LG Zoro was er veel dwergroest te bespeuren. Sensation deed het op dit vlak beter, maar deed het minder qua bladvlekken. Bij LG Zoro waren dan weer bijna geen vlekken te zien.

In een andere proef werden 10 tolerante rassen vergeleken met 3 niet-tolerante rassen, een deel werd behandeld met insecticiden tegen bladluizen en een deel niet. Voorlopig blijken de tolerante rassen goed stand te houden. “Schade door het dwergvergelingsvirus in de 3 niet-tolerante rassen kan hier oplopen tot 30 à 35% minder opbrengst. We zien nu een iets onregelmatigere stand bij enkele tolerante rassen en wat kortere halmen, maar het is wachten op de oogst of de opbrengst effectief lager is en de tolerante rassen ook 100% tolerant zijn”, geeft Vandaele aan.

Toppers in opbrengst: hybride rassen

In proef lagen ook 9 hybride rassen aan. Syngenta biedt er 8 aan: Jetto, Baracooda, Galileoo, Kingsbarn, Kingston, Tektoo, Toreroo en Wootan. Het hybride gerstras Hylona was van Limagrain. Jetto, Hylona, Kingston en Baracooda zijn lange rassen. Qua dwergroest deden Jetto, Galileoo en Toreroo het wel goed.

Verkorten loont

Op het moment van opname stonden alle gerstrassen nog mooi recht en was er nog geen sprake van legering. Het loont om 2 keer halmverstevigers te gebruiken om te verkorten. De kans op halm- en/of stengelbreuk verlaagt, maar ook de raseigenschappen spelen hierin een rol. Een deel van de gerstproef kreeg de laatste verkorting niet, en was gemiddeld 8 cm langer. De grootste rassen die eenmaal verkort werden, waren nog 1m30 hoog. “Maar zelfs na het onweer van 4 juni bleek er geen legering te zijn. De korrel krijgt dus nog kans om te vullen. Als er nu nog een onweer komt, is dus de schade beperkt.” Vandaele vertelt er echter ook bij dat op tijd verkorten een must is. “Als de aar zichtbaar is, ben je te laat en dan zie je dat in de opbrengst.”

Marlies Vleugels