Familie Ryckewaert: ‘Sterke genetica en goed management zijn basis voor succes in prijskamp’
Een gezonde koe. Het lijkt zo simpel als 1+1=2. Maar het is wel dé voorwaarde om top te zijn. “En dat bekom je onder meer door sterke genetica en goed management. Dat zijn de 2 sleutelbegrippen om successen in veeprijskampen te halen.” Vader Lieven en zoon Frederik Ryckewaert stomen hun ‘dames’ klaar voor Agribex. Een gesprek.
De Livestockshows op Agribex in Brussel zijn elke editie een lust voor het oog. Naast de ring vergapen zich honderden toeschouwers (ook vaak gezinnen met kinderen) naar al het moois wat de Belgische veeteelt te bieden heeft. Competitie ja, want het blijft een wedstrijd. Maar veel gemoedelijkheid en kameraadschap onder de deelnemers.
Een sociaal gebeuren
“Prijskampen zijn en blijven een sociaal gebeuren. Maar de evolutie staat niet stil. De fokkerij professionaliseert verder en het verschil zit hem in de kleinste details.”
Vader Lieven en zoon Frederik Ryckewaert uit het West-Vlaamse Harelbeke weten waarover ze spreken. Het zijn vaste deelnemers op topwedstrijden zoals de Nacht van de Holsteins in Libramont, Bogaarden, Agro Expo in roeselare, Agri Flanders in Gent, provinciale prijskampen en niet het minst op Agribex in Brussel.
Al enkele generaties nemen afstammelingen van Cyriel Pauwelyn en Charles Ryckewaert deel aan zulke competities. Maar tijden veranderen. “Vroeger werd ‘s morgens een koe uit de stal gehaald, op de camion gezet en naar de wedstrijd gereden”, herinnert vader Lieven de tijd toen hij kind was.
“Voor mij staat maart 2020 nog fris in het geheugen”, vult zoon Frederik aan. “Met enkele veehouders was alle transport en de helpers geregeld, ook het hotel voor enkele dagen geboekt, en plots... werd Libramont door de corona afgelast. Het is logisch dat door de jaren heen er ook bij prijskampen een evolutie is opgetreden.”
Maar waarom deelnemen? “De een zit urenlang langs de waterkant naar een vislijn te turen, de andere rijdt in het weekend met zijn fiets in de Vlaamse Ardennen... Voor ons is het deelnemen aan prijskampen een hobby, zoals er vele zijn. Voor het vleesvee is er meer dan voor het melkvee een economisch belang aan gekoppeld. We doen het voor de ontspanning. Het is leuk: voor, tijdens en na de wedstrijd”, zegt vader Lieven.
De beste moet winnen
Toch niet een beetje concurrenten? ”Het is goed als je er alles aan gedaan hebt om te presteren. Je praat met collega’s, met vrienden. We winnen natuurlijk graag, wie niet? Maar we kunnen evengoed tegen ons verlies. De beste moet winnen, zo simpel is het. En dat bepaalt de jury.”
Het ligt niet alleen aan de leeftijd, maar zoon Frederik is ongetwijfeld wat fanatieker, ja zelf maniakaler. “Je rolt daar als kind in en dan zoek je in de fokkerij verder je weg.”
Internationale stages
Dat deed Frederik onder meer tijdens stages aan de Europese jonge fokkersschool in Battice. “Je leert daar de knepen van het vak: wassen, scheren, presenteren... Je krijgt er een stoomcursus, gevolgd door een weekend met wedstrijden.”
De deelnemende dames zijn als toprenners: om klassiekers of grote rondes met podia af te ronden, is een goede voorbereiding aangewezen. “Dat gaat niet alleen om de laatste maanden of weken, maar een heel jaar rond.” En het begint al veel vroeger. “Een sterke genetica en goed management zijn de twee grote basisvoorwaarden om kans op succes te hebben.”
Aangepast voeder
En een gezonde koe, want daar begint alles bij. “Je probeert ze in topvorm te krijgen en te houden. Een geheim? De voeding is het een heel belangrijk onderdeel, en dat begint al bij het biestmanagement en de verdere jongveeopfok. Een koe moet gezond zijn, dat is de basis van een prijsbeest.”
“Het jongvee dat we optimaal willen laten ontwikkelen, krijgt de eerste 2 jaar geen maïs. Voor een goede ontwikkeling van het kalf kiezen we voor grashooi, stro, voordroogkuil, aangevuld met krachtvoeder en mineralen. Een goede aanzet is belangrijk”, geeft Frederik mee. ”Koeien zijn herkauwers. Door met grashooi te voederen krijg je een betere pensontwikkeling, wordt het uierweefsel correcter gevormd en zorgt voor best ontwikkelde jonge vaars.
In tegenstelling tot jaren geleden is de grootte van de koe minder doorslaggevend. “Vroeger stonden grote koeien vaak op de eerste plaats. Nu is de balans in het dier belangrijker. Met balans kijken we veel meer of het dier de juiste verhoudingen laat zien. Dat kan je natuurlijk deels door genetica sturen. Daarbij kijken we naar het frame (bouw van het dier), uier, benen en type blijft een belangrijk aandachtspunt.
De ‘topdames’ krijgen door de ‘welness-mannen’ wel een speciale behandeling en staan afgescheiden in de stal, gaan apart naar de melkput en krijgen ander voeder. Nee, luxerunderen zijn het dan ook weer niet. “Elk rund wordt hier gesoigneerd, maar zij uiteraard nog iets meer. En dat is niet meer dan logisch.” Aan wedstrijden deelnemen of niet, elk rund is hier gelijk voor de wet: het economisch belang door de productie staat voorop. “Ik moet ook mijn facturen betalen met de melk die eruit komt”, aldus vader Lieven.
Goede naambekendheid
De prijzenkast van de Ryckewaerts is goed gevuld. Een volledige opsomming geven, kan niet. Maar het zorgt natuurlijk voor erkenning. “Goede uitslagen hebben ons wel veel naambekendheid opgeleverd. En dat helpt wel om enkele vaarzen of springstieren te verkopen. Men kent ons wel, en dat is goed. Maar we gunnen iedereen het licht van de zon.”
De allermooiste herinnering? Daarvoor keren we terug naar de veeprijskamp van 2018 in Bogaarden. De ogen van vader Lieven en zoon Frederik glimmen als ze er aan terugdenken. En terecht. Wat hun dames toen presteerden, was van een uitzonderlijk hoog niveau. “We hebben met 10 runderen alles gepakt wat we konden pakken: 7 eerstes, 3 tweedes, 5 kampioenen en 2 reserve-kampioenen.”
“Die dag was overweldigend, gelukzalig. Alles viel in zijn plooi. En dat is na het vele en harde werk zo mooi om mee te maken. Een voldoening voor het geleverde werk. Vandaag hebben we ook goede. Maar of ze het gaan doen, moet nog blijken. De concurrentie is heel groot. Maar we doen het op de eerste plaats voor het plezier. Alles wat er bij komt, is mooi meegenomen. Maar prijzen winnen is niet de hoofdreden waarom we het allemaal doen.”
Frederik somt een aantal dieren op: “Ifaroma die Excellent 92 punten heeft gekregen en verschillende titels gepakt, Olijfje een beloftevolle vaars uit een familie die ons bedrijf een eerste excellente bracht en die nu voor eerst deelneemt in Agribex, Lilite die ons liet dromen van Europese deelname en zich nu laat merken daar haar fokkracht, Huvara EX90 en Annelies 4 die ook EX 90 is en sinds 2017 op ons bedrijf is. Deze behoren wel tot de top van de stal.”
De Zwitsers zijn top
Hun Talentkoe (nummer 6167) was ongetwijfeld de melkkoe die de meeste prijzen behaalde. “Nee, een leven zonder prijskampen kan ik mij niet voorstellen”, aldus Frederik. “Het landbouwleven, de koeienfokkerij: dat is wie ik ben en wat ik graag doe. Wat je ook in het leven doet, je moet het op de eerste plaats graag doen.”
De Vlaamse Holsteins werken zich een weg naar de top in Europa. In Libramont op de Europese show van 2019 en de Nacht van de Holstein komen ook Europese toppers in de ring. Ook Vlaamse deelnemers nemen er graag deel. Voorbije edities heeft ook Vlaanderen mooie resultaten laten zien. Toplanden zijn Zwitserland, Frankrijk en Italië. We zitten net onder die top, vooraan de middenmoot.”
Feit is: de groei van de Vlaamse melkveestapel kreeg voorrang op prijskampen. “De marges zijn ook veel kleiner geworden. Het moet nu eenmaal van de melk komen. En als er weinig overschot is, wordt er ook minder geïnvesteerd in topfokkerij. Dat is logisch en een economische wetmatigheid.”
