Limburgse praktijkcentra streven naar verduurzaming eiwitproductie

Eiwitten – zowel van dierlijke als plantaardige oorsprong - maken een belangrijk onderdeel uit van het menselijke en dierlijke consumptiepatroon. Door de toenemende wereldpopulatie stijgt ook de vraag naar eiwitten. Gezien de verminderende productie van dierlijke eiwitten en rekening houdend met de dalende beschikbaarheid van gronden is het noodzakelijk dat er naar alternatieven wordt gekeken in de productie én consumptie van plantaardige eiwitten.

Drie projecten

Met 3 projecten geven de Limburgse landbouwpraktijkcentra PVL vzw en PIBO-campus vzw mee uitvoering geven aan het zoeken naar oplossingen voor het eiwitvraagstuk.

Veldbonen: van veld tot voer

Veldbonen zijn een hoogwaardige bron van eiwitten die het goed doen onder de Vlaamse klimaatsomstandigheden. In de afgelopen jaren heeft PIBO-campus vzw te Tongeren vanuit andere projecten al heel wat specifieke kennis ontwikkeld over deze teelt. Er werd echter vastgesteld dat er een verschil was tussen vraag een aanbod.

Met het goedgekeurde project ‘Veldbonen: van veld tot voer’ wil PIBO-campus de vergroting van het veldbonenareaal in Zuid-Limburg en Vlaams-Brabant faciliteren door het opzetten van duurzame samenwerkingsverbanden tussen akkerbouwers en veehouders. “De finaliteit van het project moet zijn dat dit leidt tot een verhoogde interesse in de veldbonenteelt bij veevoederfirma’s, veredelaars en de melkindustrie.”, duidt PIBO-coördinator Damien Xhonneux

De veldboon valt statistisch onder de noemer “drooggeoogste paarde- en duivebonen”. In 2020 bedroeg het areaal van deze groep gewassen in Vlaanderen 556 ha. Limburg was in datzelfde jaar goed voor een areaal van 14 ha, omgerekend 2,5% van voorgenoemd Vlaams areaal. “Vooralsnog vertegenwoordigt de veldbonenteelt dus nog en zeer klein deel binnen het akkerbouwareaal in Zuid-Limburg, onze belangrijkste akkerbouwstreek.”, aldus gedeputeerde Inge Moors (CD&V).

Partners in dit project zijn PVL vzw, 4 landbouwbedrijven, Hooibeekhoeve, Inagro, Hogeschool Gent en de Boerenbond.

Insecten

In het project “Agrarische Insecten Cluster” bundelen verschillende partners, waaronder PVL en Agropolis Service NV, de krachten om in te zetten op de kweek en verwerking van de larven van de zwarte soldatenvlieg voor gebruik in de veevoeding. De ganse keten van producent van het insecteneiwit tot de afnemer wordt opgenomen in de projectscope. Door het organiseren van deze partnercluster wil men de productie van insecteneiwit als vervanger in veevoeding duurzamer én haalbaarder te maken.

Klaver

In het project Gras@vies zullen PVL en PIBO-campus als partner mee onderzoeken hoe de teelt van grasklaver een rol kan spelen in het voorzien in de noodzakelijke plantaardige eiwitten in diervoeding. Dit gewas heeft zeker zijn potentie om lokaal geteeld te worden doch er zijn toch nog wat teelttechnische aspecten die dienen te worden uitgeklaard om de voorziening in eiwitten via deze weg te optimaliseren. De finaliteit is dat door het organiseren van een samenwerking in de productieketen een adviesdienst voor de akkerbouwers wordt opgezet die hen dan op maat van de bedrijfsvoering toe leidt naar een verhoogde eiwitvoorziening van eigen bodem.

Het belang van de eiwitproductie ?

Eiwitten zijn een basisbehoefte voor een gezond en gevarieerd dieet, zo hebben volwassenen 0,83 g eiwitten nodig per kg lichaamsgewicht. Dit is noodzakelijk voor de aanmaak en het onderhoud van spieren.

“Ook de bron van eiwitten is van belang. Een traditioneel gevarieerd dieet volgens de traditionele voedingsdriehoek is het meest eenvoudig om aan de behoeften te voldoen. Plantaardige eiwitten hebben een lagere biologische waarde (minder essentiële aminozuren) waardoor vegetariërs en veganisten best 20 à 30% meer eiwitten consumeren.”, duidt PVL-coördinator Sander Palmans.

De belangrijkste eiwitbronnen zijn vis of vlees. Ook eieren, melk, yoghurt of een sneetje kaas als beleg zijn typische dierlijke eiwitbronnen. Plantaardige eiwitbronnen zijn bijvoorbeeld erwten of bonen, noten, sojamelk, havervlokken, volkorenbrood, pasta of aardappelen. Groenten en fruit zijn met geen eiwitrijke producten. Uiteraard vervullen zij andere hele belangrijke behoeften in het dagelijkse voedingspatroon door een groot arsenaal aan vitaminen en mineralen.

Alle Limburgers voeden

“Om alle Limburgers te kunnen blijven voorzien van een gezond, gevarieerd en voldoende eiwitrijk voedingspatroon is het dus belangrijk dat er voldoende eiwitbronnen beschikbaar zijn.

De Vlaamse eiwitstrategie zet in op een meer lokale eiwitvoorziening. Grote hoeveelheden eiwit worden vandaag immers geïmporteerd in de vorm van soja, voornamelijk afkomstig uit Noord- en Zuid-Amerika. Om deze eiwitafhankelijkheid te reduceren is lokale productie van groot belang.

De Limburgse praktijkcentra dragen hiertoe op verschillende vlakken bij. De projecten ‘Veldbonen: van veld tot voer’ en ‘Gras@vies’ moeten de Vlaamse melk- en vleesveehouderij ondersteunen om de afhankelijkheid van soja en andere uitheemse eiwitbronnen te verminderen.

De Agrarische Insecten Cluster zet daarnaast in op de productie van insecteneiwit ten behoeve van de productie van varkens en kippen. Dit laatste moet de veehouderij nog efficiënter maken in het verwerken van laagwaardige reststromen tot hoogwaardig dierlijk eiwit dat tot nader order voor heel veel mensen de belangrijkste eiwitbron zal blijven.”, vat gedeputeerde Inge Moors samen.

Provincie Limburg - SN