Hout en maaisel uit landschapsbeheer hebben economische waarde en milieuvoordelen
Wat is het economisch potentieel van biomassa uit landschapsbeheer? Dat onderzocht IDEA Consult in opdracht van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). De benutting van biomassa uit landschapsbeheer levert een financiële meerwaarde, die de kosten voor het beheer deels compenseert. Er zijn ook heel wat voordelen voor het milieu, het landschap en de biodiversiteit.
Maaisel, takken en snoeihout van het onderhoud van bermen, bomen en struiken worden nog vaak als afval beschouwd. Maar er zijn mogelijkheden om die biomassa te gebruiken als grondstof voor materiaal, energie of verrijking van de bodem. Het is wel een uitdaging om genoeg biomassa bijeen te brengen om te kunnen gebruiken en die biomassa moet ook voldoen aan de vereiste kwaliteit voor de beoogde toepassing.
Experimenten
Verschillende (plattelands)projecten experimenteerden de voorbije jaren om biomassa uit natuur- en landschapsbeheer lokaal te gebruiken. Zo werd versnipperd hout ingewerkt in de bodem of deed het dienst als brandstof in biomassaketels. Dat zijn verwarmingssystemen die gebruik maken van organische brandstoffen zoals houtsnippers. Het maaisel werd gebruikt voor compost, en grasvezels werden gebruikt voor papierproductie. IDEA Consult analyseerde die projecten om de haalbaarheid en economische meerwaarde van het gebruik van biomassa te onderzoeken.
Financiële meerwaarde en voordelen voor biodiversiteit, bodem en landschap
Uit de studie blijkt dat de opbrengst door biomassa te benutten, een deel van de kosten voor beheer kan compenseren. Biomassa uit landschapsbeheer gebruiken is ook voordelig voor het milieu, de biodiversiteit en de landschapskwaliteit. Het is daarbij belangrijk dat het landschap duurzaam beheerd wordt en er geen overexploitatie ontstaat.
Logistieke uitdaging
Uit analyse van de projecten blijkt dat het een uitdaging is om genoeg biomassa bijeen te brengen, die bovendien moet voldoen aan de vereiste kwaliteit voor de beoogde toepassing. In de onderzochte projecten namen organisaties zoals regionale landschappen en Boerennatuur Vlaanderen het initiatief om andere beheerders samen te brengen en zich lokaal of regionaal te organiseren rond landschapsbeheer en gebruik van de biomassa.
Nieuwe samenwerkingen
De studie ‘Economisch potentieel van biomassa uit landschapsbeheer’ bevestigt dat biomassa afkomstig uit landschapsbeheer mogelijkheden biedt voor nieuwe economische activiteiten op het platteland. De groeiende bewustwording rond duurzame en hernieuwbare grondstoffen creëert een gunstig klimaat om bestaande initiatieven rond het gebruik van biomassa uit landschapsbeheer verder te zetten. Ondersteuning vanuit de overheid blijft zeker in de komende jaren noodzakelijk om die initiatieven uit te bouwen en nieuwe op te starten. De studie biedt ook inspiratie voor toekomstige samenwerkingen rond benutting van biomassa, de logistieke organisatie, en het nastreven van hoogwaardige toepassingen en een duurzaam verdienmodel.
