Startpagina Actueel

Aardappelverbruik staat onder druk

Op een gemiddelde dag eet 41% van de Belgen aardappelen. Het aardappelverbruik is op lange termijn dalend, want in 2014 was dit nog 49%.

Leestijd : 4 min

In België blijven aardappelen de maaltijdbegeleider bij uitstek. Gekookte aardappelen zijn nog steeds de belangrijkste aardappelbereiding voor frietjes en puree, maar bij gekookte aardappelen is de daling in het verbruik het sterkst. Dit blijkt uit de Consumptietracker van VLAM, een online-onderzoek uitgevoerd door iVox waarbij doorheen het ganse jaar aan mensen gevraagd wordt wat ze de dag voordien geconsumeerd hebben en uit gegevens die VLAM aankocht bij GfK België, die de aankopen van 6.000 Belgische gezinnen voor thuisverbruik volgt.

Dalend verbruik

In 2021 at dagelijks gemiddeld 41% van de Belgen aardappelen (friet inbegrepen). Voor pasta is dat 22%, voor rijst 9%, voor noedels/wokmie 3% en voor quinoa 1%. Deze dagpenetratie van aardappelen is op lange termijn wel dalend. We komen immers van 49% in 2014. Ook is er een groot leeftijdsverschil. Zo at op een gemiddelde dag in 2021 liefst 52% van de 55-64 jarigen aardappelen tegenover slechts 33% van de 18-34 jarigen. Bovendien is de daling in de consumptie sterker bij die jongeren. Verder worden aardappelen frequenter gegeten in Vlaanderen en door samenwonenden en minder door personen die wonen in een grote agglomeratie.

Frietjes in het weekend

Gekookte aardappelen blijven de belangrijkste aardappelbereiding, maar de daling in de consumptie is hier het sterkst: van een dagpenetratie van 18% in 2014 tot 12% in 2021. Frieten zijn de tweede populairste aardappelbereiding: op een gemiddelde dag in 2021 at 1 op de 10 Belgen frietjes. Op een gemiddelde weekenddag liep dit nog op tot 15%. De consumptie van friet lag in 2020 en 2021 wel lager dan voor de coronacrisis.

Voor een product dat in verhouding vaker buitenshuis gegeten wordt en dat sterk geassocieerd is met uitstapjes en evenementen, hadden de coronamaatregelen een grote impact die kennelijk niet volledig gecompenseerd werd door een hoger thuisverbruik. Andere aardappelbereidingen die regelmatig gegeten worden, zijn o.a. puree en gebakken aardappelen. Aardappelen in de oven zijn de sterkste groeier.

Corona

Corona en de bijhorende maatregelen hadden een enorme impact op waar de Belgen eten. Door de sluiting van de horeca en het verplichte thuiswerk was er een grote verschuiving van buitenshuis- naar thuisverbruik. Die impact was het sterkst merkbaar tijdens de eerste lockdown in maart-mei 2020, toen de maatregelen ook het strengst waren, maar ook in 2021 bleef die impact groot. Voor de meeste producten was er dan ook een forse stijging in het thuisverbruik in 2020, gevolgd door een lichte terugval in 2021, maar waarbij de cijfers nog steeds hoger uitkomen dan in 2019.

Ook voor verse aardappelen geldt deze evolutie. Na een daling in het thuisverbruik de voorgaande jaren, noteerde men in 2020 een stijging met 9%, gevolgd door een terugval met 3% in 2021. Hierdoor kwam men in 2021 uit op een thuisverbruik van verse aardappelen van 20,6 kg per capita, wat nog wel steeds hoger is dan het niveau van 2019.Het thuisverbruik van verse aardappelen ligt hoger in Vlaanderen (22 kg per capita) dan in Wallonië (20 kg) en Brussel (16 kg). Verder is er een hoger thuisverbruik bij ouderen: 30 kg per capita bij 65-plussers versus 24 kg bij 50-64 jarigen en 15 kg bij <50-jarigen.

Kleinere verpakkingen

In 2021 kocht 93% van de Belgische gezinnen verse aardappelen en ze deden dit gemiddeld 15 keer dat jaar. Zowel het aandeel kopende gezinnen als de aankoopfrequentie blijft al jaren nagenoeg stabiel. Het onderzoek toont daarentegen wel een daling in het gekochte volume per winkelbezoek. De verpakkingen van 5 kg en meer verliezen terrein ten voordele van kleinere verpakkingen. Corona heeft in 2020 wel even gezorgd voor een toename in de aankoop van grote verpakkingen, maar in 2021 zette de trend naar kleinere verpakkingen zich verder. In 2021 werden ook meer aardappelen los gekocht.

Naast de evolutie naar kleinere verpakkingen, komt uit het onderzoek ook een stijgend aandeel voor biologische aardappelen naar voren. In 2017 waren 3,9% van de gekochte verse aardappelen biologisch en dit is gestegen tot 5,3% in 2021. Het merendeel van de verse aardappelen komt uit België: in 2021 waren 76% van de gekochte aardappelen inlands.

Hard discount

In 2021 werd 46% van de verse aardappelen gekocht in grotere supermarkten, maar hun volumeaandeel daalt wel jaarlijks ten voordele van hard discount, dat in 2021 uitkwam op 27% volumeaandeel. Ook de buurtsupermarken kenden een positief 2021 inzake aardappelverkoop. De groentewinkels en de rechtstreekse aankopen bij de boer kenden daarentegen een piek in 2020, maar hun groei was van korte duur. In 2021 verloren beide aankoopkanalen opnieuw terrein. Verder is ook binnen verse aardappelen e-commerce een groeiend kanaal, maar met een volumeaandeel van 2% blijft het voorlopig wel beperkt.

Convenience

Het thuisverbruik van verse verwerkte aardappelen zit al een aantal jaren in de lift. Het gaat hier over producten zoals verse friet, verse kroketten, verse aardappelpuree, aardappelschijfjes, … Het thuisverbruik van deze categorie steeg van 1,5 kg per capita in 2017 tot 2,1 kg per capita in 2021. Hard discount heeft een belangrijk aandeel in deze groei. Vooral bij alleenstaanden zijn deze producten populair. De verwerkte aardappelen in diepvries kenden een eerder stabiel thuisverbruik, met een verbruik van 4,8 kg per capita in 2017. Door de coronacrisis steeg dit tot 5,6 kg per capita in 2021. Bij de verwerkte aardappelen in diepvries zijn de gezinnen met kinderen de grootste verbruikers.

Waar er volgens het onderzoek voor de meeste producten in 2021 een terugval in het thuisverbruik was na de sterke stijging in 2020, is dit bij verwerkte aardappelen niet het geval. Vooral de verse verwerkte aardappelen stegen in 2021 verder door (+5%).

VLAM

Lees ook in Actueel

Milde melkaanvoer in Europa

Economie Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep op 20 maart met ons de financiële wereldsituatie en de internationale zuivelmarkten. De melkpoederprijzen gaan nog steeds in dalende lijn. Op de GDT-veiling werd 27% minder product verkocht dan vorig jaar.
Meer artikelen bekijken