Duroc d’Olives werkt voortaan met vrije kraamhokken

Duroc d’Olives heeft 2 boerderijen: één in Kruisem en één in Lochristi. De biggen in Kruisem worden voortaan geboren in kraamhokken waar de zeug en de biggen zich vrij kunnen bewegen. Dergelijke kooivrije kraamhokken zijn reeds verplicht in Zwitserland, Zweden en Noorwegen en zijn ook een criterium om het biolabel te mogen hebben. De hoeve in Lochristi wordt kooivrij bij een volgende investeringsronde. “De biggen blijven in onze stallen 2 weken langer bij de moederzeug dan de gebruikelijke 3 weken, waardoor we het natuurlijke groeiproces beter benaderen. Vrijloophokken zijn volgens onze visie de juiste weg naar een diervriendelijke varkenshouderij”, zeggen Bart Mouton en Filip Van Laere van Duroc d’Olives.

Export

Als bedrijf werkt Duroc d’Olives enkel aan het begin en het einde van de keten. In Kruisem en Lochristi worden de zeugen geïnsemineerd en worden de biggen geboren. Ze blijven er tot ze naar andere varkensboeren in Vlaanderen en Wallonië gaan voor het afmesten van 25 naar 125 kg volgens het protocol van Duroc d’Olives.

Vandaar gaan de varkens naar het slachthuis en het versneden vlees gaat via 12 grossiers naar 500 beenhouwerijen (vers vlees en charcuterie) in Vlaanderen, Wallonië, Nederland en Noord-Frankrijk en naar de horeca in binnen- en buitenland. Een deeltje wordt gerijpt en gedroogd in ItaliË. Het varkensvlees wordt verkocht tot in Azië. Duroc d’Olives was daar reeds aanwezig tot de uitbraak van de Afrikaanse varkenspest in 2018 en kan nu eindelijk opnieuw proberen om die markten te veroveren.

De marketing rond het merk Duroc d’Olives (aan het einde van de keten) is dan weer in handen van de eigenaarsfamilies. Dat gaat van klassieke elementen als winkeldecoratie en deelname aan voedingsbeurzen tot een eigen foodtruck op Tomorrowland.

Kruising

Het verhaal van Duroc d’Olives startte in 2008. “De uitstekende kwaliteit van ons varkensvlees is te danken aan de combinatie van 2 karakterdieren. We kruisen een ‘witte’ zeug (kruising landras en Large White), die bekend is voor haar prima vleeskwaliteit, met een bruinrode Duroc-beer. Duroc-varkens hebben meer intramusculair vet en donkerder, malser vlees met extra smaak. Het resultaat is een kruising met een licht bruinrode tint, die voor heerlijk, mals en sappig vlees zorgt”, vertelt Bart Mouton.

Voor het Duroc Rouge-label van hetzelfde bedrijf wordt de Duroc-beer gekruist met een Duroc-zeug. Dat zorgt voor varkensvlees dat een nog intensere smaak heeft en dat nog roder kleurt. Vooral de horeca is hierin geïnteresseerd. De beren worden gekocht in Frankrijk, Spanje en Denemarken en moeten minstens 3% intramusculair vet hebben. Dat wordt gecontroleerd met een scanner waarmee ze ‘in’ de rug van het varken kijken. Wekelijks wordt sperma afgenomen en verdund in het eigen labo.

Olijfolie

“Onze dieren krijgen een dieet op basis van zuivere, natuurlijke granen van eigen productie (tarwe, gerst, mais en soja). Ze krijgen geen overschotten uit de voedingsproductie. We beslisten om onze varkens olijfolie van tweede persing te geven als vetbron in het voeder, omdat olijfolie de smaak van het vlees verbetert en het nog malser maakt. Door ons voederprogramma start de aanmaak van vetten op het ideale moment tijdens de ontwikkeling van de dieren. Olijfolie bevat weinig verzadigde vetten die schadelijk zijn voor de gezondheid, maar wel veel mono-onverzadigde vetzuren. Omdat onze varkens de olie samen met hun voeder innemen, krijgen we in het varkensvet een gelijkaardige vetzuursamenstelling. Olijfolie is rijk aan oliezuur, mono-onverzadigd vet en omega 9. Dat zorgt voor zachter vet in het vleesvarken en voor varkensvlees dat gezonder en beter van smaak is. Dat is een goede zaak om hart- en vaatziekten te vermijden”, duidt Filip.

Energie

De boerderij in Kruisem wekt met zonnepanalen meer energie op dan ze zelf verbruikt. Binnenkort komt daar nog een grote boerderijbatterij bij. Voor de verwarming maken ze onder meer gebruik van warmtewisselaars op de luchtwassers. In de ‘koude’ maanden wordt de inkomende, koude lucht voorverwarmd (tot 10° C extra) met de warmte van uitgaande lucht. In de zomer kunnen ze dankzij de warmtewisselaars op de luchtwassers koelen zonder airco of elektriciteit.

Alle stallen hebben luchtwassers van Belgische makelij, die ammoniak, geur en fijnstof tot een minimum beperken. Om bezoekers te laten kennismaken met de functie van een luchtwasser installeerden ze op één van de stallen in Kruisem een ‘snuffelbuis’. Als je daar het deksel vanaf haalt, ruik je de ‘niet-gewassen’ lucht.”

De inkomende lucht wordt gezuiverd met een filter, die vergelijkbaar is met wat voor een operatiekwartier in een ziekenhuis gebruikt wordt. Mocht een ander varkensbedrijf in de wijde omgeving besmet zijn met bijvoorbeeld de varkensgriep of een luchtwegaandoening, dan kan deze filter waarschijnlijk de ziektekiemen uit de Duroc d’Olives-stallen weghouden.

In Lochristi koelen ze de varkensstallen met nevelkoeling of PAD-cooling. De energie hiervoor wekken ze op via zonnepanelen. Ze bekijken of in Lochristi een warmtenet haalbaar en rendabel is met het ernaast gelegen crematorium. Het zou een ruil kunnen zijn van restwarmte en overtollige elektriciteit tussen de 2 buurbedrijven.

Groenschermen

Rondom de boerderijen in Kruisem en Lochristi hebben ze groenschermen geplaatst met honderden inheemse boomsoorten (els, zomereik, notelaar ...) om de stallen in het landschap in te passen en om de biodiversiteit rondom de boerderij te verhogen. Op de stallen en luchtwassers hangen nestkastjes voor vogels en vleermuizen. Enkele van de nieuwe en gerenoveerde varkensstallen in Kruisem hebben een kijkgang en vensters voor geïnteresseerde bezoekers.

“In onze stallen verzamelen we de uitwerpselen van de dieren om die te stockeren in opslagtanks. Die zetten we in het voorjaar via precisiebemesting in als dierlijke meststof voor onze eigen akkerlanden waarop we granen en maïs voor het varkensvoer verbouwen. We hebben al onze akkerlanden afgeboord met bloemperken”, vertellen Bart en Filip.

Het regenwater wordt in Kruisem opgevangen in een bassin van 3.000 m³. De voorbije droge zomer bleef dat maar net niet leeg. Als er meer regen valt dan het bassin aankan, filtreert het overtollige regenwater via een wadi in de bodem.

Dierenwelzijn

“Duroc d’Olives is een kwaliteitslabel. Daarom hechten wij veel belang aan dierenwelzijn. Het principe is eenvoudig: wie vlees van topkwaliteit wil, moet in de eerste plaats zijn dieren goed verzorgen en behandelen. Daarom hechten we veel belang aan een goede huisvestingen gezonde voeding, aan rustige behandelingen, diervriendelijk transport en aan een behoedzaam slachtproces.

Dit jaar investeerden we in Kruisem in nieuwe, toekomstgerichte stallen en huisvesting voor onze dieren. Het is de eerste niet-biologische varkensboerderij die volledig kooivrij werkt. Een belangrijk deel van de Duroc d’Olives-biggen wordt voortaan geboren in vrijekraamhokstallen. Dat zijn stallen waarin de zeug en de biggen zich vrij kunnen bewegen. De biggen blijven ook veel langer bij de moederzeug, waardoor we het natuurlijke groeiproces opnieuw beter benaderen. Vrijloophokken zijn volgens onze visie de juiste weg naar een diervriendelijke varkenshouderij.

Dankzij onze geconditioneerde huisvesting kunnen we heel hygiënisch werken en het aantal ziektes door bijvoorbeeld luchtwegaandoeningen tot een minimum herleiden. Zo kunnen wij het antibioticagebruik in de meeste gevallen tot nul herleiden of minstens drastisch beperken. In de zomer koelen we de stallen (tot ongeveer 9° C verschil), zodat de dieren geen last hebben van hittestress. We hechten veel belang aan natuurlijk daglicht en maken – meer dan wettelijk verplicht– gebruik van glas of doorzichtige dakplaten.”

Geklimatiseerd transport

“Onze dieren hebben voortdurend vers voer en drinkwater. In de stallen voorzien we verrijkingsmateriaal. Dit speelgoed kan heel simpel zijn: een lange metalen ketting, een bakje stro om in te woelen, een rubberen bal, een jutezak ... De borstel die we kennen uit de koeienstallen blijkt geen succes als verrijking in de stal van de drachtige zeugen. Dankzij de verrijking krijgen de varkens prikkels en afleiding, waardoor ze zich niet vervelen of elkaar irriteren. Het transport van de slachtrijpe dieren gebeurt enkel met geklimatiseerde wagens: in de winter verwarmd, in de zomer gekoeld. We houden onze transportafstanden zo beperkt mogelijk.”

Het voer wordt computergestuurd met luchtdruk naar de verschillende afdelingen geblazen via een netwerk van roestvrijstalen buizen boven de ventilatieplafonds. Tijdens het spenen kunnen de zeugen onbeperkt eten, tijdens de dracht niet. Tijdens de dracht kunnen ze enkel individueel eten en wordt automatisch bijgehouden of een zeug bijvoorbeeld niet te weinig eet. Dan wordt die afgezonderd en onderzocht om te weten te komen wat er aan de hand is. De Duroc-zeugen, die ze hebben voor het Duroc Rouge-vlees, zijn temperamentvoller dan de andere. “Onze zeugen hebben 5 tot 7 drachten. We selecteren de zeugen niet op een maximaal aantal tepels of biggen, wel op het feit of ze goede en rustige moeders zijn.”

In de stallen in Kruisem wordt alles zoveel mogelijk geautomatiseerd. Een persluchtsysteem blaast stro en vlaslemen rond in de drachtstallen. Er is ook een systeem om te zien welke zeugen na de inseminatie niet drachtig zijn. Daarom wordt 1 beer centraal geplaatst tussen 4 hokken met zeugen die drachtig zouden moeten zijn. Als ze dat niet zijn, zullen ze dicht in de buurt van de beer willen komen. Een sensor registreert hun aanwezigheid en spuit een rode stip op de zeugen die lang dicht bij de beer willen staan in het hok. Volgens hetzelfde systeem wordt ook gewerkt met een ‘beertaxi’, waarbij een beer automatisch langs de drachtige zeugen getransporteerd wordt om dan visueel te controleren of er zeugen zijn die veel aandacht hebben voor de beer.

Personeel

Ondanks de automatisering blijft er op de 2 varkensboerderijen nog werk over voor extern personeel. In tegenstelling tot heel wat andere sectoren is het voor Bart Mouton en Filip Van Laere geen probleem om personeel aan te trekken. “Wij willen een voorbeeldbedrijf zijn inzake dierenwelzijn en dat wordt niet alleen door de dieren, maar ook door ons personeel gewaardeerd. Als ze zien hoe wij met onze dieren omgaan, willen ze hier meteen aan de slag gaan.”

Filip Van der Linden