Appels blijven in de boom hangen
Van de in 2005 nog bijna 1.100 actieve appeltelers in Vlaanderen blijven er vandaag nog 650 over. In diezelfde periode viel de totale appelproductie terug van 330.000 ton naar 169.000 ton. Een masterplan voor de Vlaamse appelteelt zou verbetering kunnen brengen.
Met die cijfers in het achterhoofd wilde Ludwig Vandehove (Vooruit) in de landbouwcommissie van het Vlaams Parlement van 9 november van minister Brouns (cd&v) weten welke specifieke maatregelen hij denkt te nemen om tegemoet te komen aan de problemen in deze sector.
Laten hangen
De interpellant zegt dat sommige appeltelers hun vruchten laten hangen. Een overaanbod op de wereldmarkt, lage verkoopprijzen en sterk gestegen kosten maken het amper interessant om dit jaar te plukken. Vooral de mindere appels, die bestemd zijn voor de industrie, blijven op dit moment hangen. Momenteel ligt de prijs voor deze industrieappelen rond de 10 cent terwijl alleen al de pluk 8 tot 10 cent kost.
Hoogwaardige rassen
Vlaams landbouwminister Brouns bemerkt een tendens naar de aanplanting van hoogwaardige rassen. Het departement Landbouw en Visserij ondersteunt actief onderzoek naar en aanplanting van nieuwe, beloftevolle rassen. Via de operationele programma’s groenten en fruit krijgen de producentenorganisaties steun voor de bevordering van hun afzet. Enerzijds via promotieacties, anderzijds via acties om diverse verkoopplatformen te ontwikkelen.
Minister Brouns verwijst naar het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) dat nu al inzet op campagnes om de consument te helpen kiezen voor appels van bij ons. VLAM zet de seizoenstart telkens extra in de kijker met een opvallende mediacampagne. Dit jaar investeerde VLAM in een radiocampagne die liep van 26 september tot 8 oktober. De hoofdboodschap luidde dat fruit van hier kopen goed is voor uw portemonnee én ook voor die van de teler.
Daarnaast inspireert VLAM het jaar rond met recepten en tips om aan de slag te gaan met ons hardfruit via de online kanalen van ‘Lekker van bij ons’. In de nieuwsbrief van eind september trakteerde VLAM de abonnees nog op een appeltaartenthema. Dat was een schot in de roos: op amper 2 uur na het uitsturen werd er al 8.000 keer doorgeklikt op het topic.
Exportmarkten
Minister Brouns beseft dat de Vlaamse markt uiteraard niet voldoende is om onze appeloogst optimaal te laten renderen. Daarom zijn ook inspanningen op de exportmarkten van belang om onze appelsector verder te ondersteunen. VLAM biedt bijvoorbeeld aan exportbedrijven de kans om hun handelsrelaties te ontmoeten op vakbeurzen. Die persoonlijke relaties zijn cruciaal om de handel te stimuleren. VLAM werkt ook continu aan het imago van onze fruitsector via buitenlandse vakmedia. Journalisten worden bij ons uitgenodigd om de troeven van de sector te ontdekken en advertenties houden onze producten top of mind.
Verhoogde steun
“Het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF)”, licht Brouns toe, “voorziet verhoogde steun voor fruittelers die investeren in duurzame teelttechnieken en nieuwe beloftevolle fruitrassen aan planten om hun aanbod te diversifiëren. Daarnaast is er ook een subsidie mogelijk voor investeringen in oogstprotectie, bijvoorbeeld hagelnetten.
Als minister van landbouw ben ik bezorgd om onze telers. Mijn bevoegdheid als minister is echter niet oneindig. Ik kan, via het beleid, geen betere of stabielere prijs bekomen of garanderen voor onze telers, noch de supermarkten verplichten om Vlaamse appels in hun rekken te leggen.”
Genetische verbetering
De minister houdt in de gaten waar de positie van de appelteler in de keten kan versterkt worden zodat hij niet meer gedwongen wordt om prijsnemer te zijn in de onderhandelingen. Er moet ook nagedacht worden over waar we met onze appelteelt naartoe willen in onze veredeling. Genetische verbeteringen kunnen volgens Brouns niet alleen consumenten aan lekkerder fruit helpen, maar ook tegemoetkomen aan wensen vanuit supermarkten, de teelt of de distributie.
Als een masterplan als inhoud heeft om met alle belanghebbenden na te denken waar we op de lange termijn naartoe willen, dan zet Brouns daar graag zijn schouders onder.
De minister ging terug naar 2014 toen de malaise in de appelsector begon met de Russische boycot van de invoer voor Europese appelen. Ook toen werd onze markt overrompeld met Poolse appelen. Maar er is meer aan de hand. Consumenten laten onze lokale appelen links liggen en verkiezen buitenlandse rassen zoals Pink Lady. Het areaal appelen is op 10 jaar tijd gedaald met 22% terwijl het areaal peren gestegen is met 25%. Het verschil in rendement is voornamelijk te verklaren aan de opbrengstzijde. Terwijl de appelteelt in Vlaanderen moeilijkheden heeft om zich te differentiëren van andere productieregio’s in Europa, lukt dit voor peren wel.
Naast dat alles dragen onze fruittelers de gevolgen van de geopolitieke spanningen. De Russische agressie tegen Oekraïne heeft de appelsector verder in de crisis geduwd. Doordat ook alternatieve markten zoals Wit-Rusland werden gesloten, zorgde dit voor een overaanbod van vooral Poolse appelen op de Europese markt. Dat leidt tot gevoelige prijsdalingen. Bovendien leidt de algemene stijging van energieprijzen in heel Europa tot bewaarkosten die momenteel uit de pan swingen.
