Wat verandert er in het nieuwe GLB? (deel 2)
De Vlaamse regering heeft het Vlaams strategisch plan goedgekeurd dat uitvoering geeft aan het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) 2023-2027. Het nieuwe GLB moet zorgen voor betaalbaar voedsel en zal streven naar een behoorlijk inkomen voor landbouwers. Verder zet het in op klimaat, milieu en op de generatiewissel binnen de sector.
Elke 7 jaar herbekijkt de Europese Unie (EU) het gemeenschappelijk landbouwbeleid, waarna het wordt bijgestuurd. Het nieuwe GLB bevat heel wat nieuwe zaken, en die delen we graag in een reeks van 3 artikelen. In deel 2 geven we een overzicht van de agromilieuklimaatmaatregelen, ecoregelingen en beheerovereenkomsten.
Agromilieuklimaatmaatregel
Voor de eerste keer worden de ecoregelingen in het leven geroepen. Die vormen een bijkomend instrument, naast agromilieuklimaatmaatregelen en beheerovereenkomsten om de milieu- en klimaatambities van het GLB te versterken. De ecoregelingen zijn eenjarige verbintenissen die jaarlijks hernieuwbaar zijn, terwijl de agromilieuklimaatmaatregelen en beheerovereenkomsten meerjarige verbintenissen zijn.
Daarnaast zijn er nog 2 belangrijke aandachtspunten: het pakket aan maatregelen die ingezet kunnen worden voor klimaat, milieu, bodem, water of biodiversiteit wordt fors uitgebreid en het budget wordt aanzienlijk verhoogd. Belangrijk is wel dat voor sommige maatregelen in het najaar van 2022 al actie moest worden ondernomen. Ten tweede kunnen een aantal van deze maatregelen gebruikt worden om te voldoen aan de opgelegde instapvoorwaarden voor de gekoppelde steun voor zoogkoeien.
Wat valt er allemaal onder de agromilieuklimaatmaatregelen? Je kan hier kiezen voor steun voor het zetten van meerjarige ecoteelten, zoals grasklaver, grasluzerne, graskruiden of het aanleggen van een meerjarige bloemenstrook in de fruitteelt. Ook steun voor het onderhoud van boslandbouwsystemen of steun voor de omzetting van tijdelijk naar blijvend grasland, valt hieronder.
Als je kiest voor de omzetting van tijdelijk naar blijvend grasland, moet het wel gaan om een perceel dat de laatste 4 jaar als grasland werd aangegeven en dat niet werd geploegd in die periode. Ook de omschakeling naar biologische productie blijft een agromilieuklimaatmaatregel. Ten slotte is er nog steun voor lokale veerassen en voor antibioticareductie.
Ecoregelingen
In 2022 konden landbouwers al intekenen op de Vlaamse pre-ecoregelingen. De ecoregelingen zijn vanaf de start van het nieuwe GLB gefinancierd met Europese middelen en vormen een uitgebreider pakket. De volgende ecoregelingen zijn een voortzetting van de pre-ecoregelingen, maar werden eventueel lichtjes gewijzigd.
Om te beginnen is er de steun voor de teelt van eenjarige ecoteelten, zoals veldbonen, quinoa, gele mosterd of tagetes. Daarnaast is er de steun voor voedermanagement bij melk- en bij uitbreiding bij vleesvee, steun voor precisielandbouw en voor organische koolstof op bouwland. Voor de maatregel organische koolstof op bouwland zijn de steunmogelijkheden uitgebreid.
Er zijn echter nog heel wat ecoregelingen toegevoegd. Eerst en vooral worden 2 bestaande meerjarige agromilieuklimaatmaatregelen in het nieuwe GLB een eenjarige ecoregeling. De eerste is de steun voor mechanische onkruidbestrijding en de tweede is de steun voor de voortzetting van biologische landbouw.
Bij de steun voor de voortzetting van biologische landbouw wordt de meerjarige verbintenis losgelaten, waarbij de vergoeding los komt te staan van de teelt op het perceel. Interessant voor de landbouwer is dat de ecoregeling ‘biologische landbouw’ gecombineerd kan worden met heel wat andere ecoregelingen.
Bufferstroken en graslandbeheer
Een andere interessante ecoregeling is de ecoregeling voor de aanleg van bufferstroken. Dit is een eenjarige verbintenis die jaarlijks hernieuwbaar is. Er zijn 4 types van bufferstroken: de erosiestrook, de bufferstrook langs kwetsbare landschapselementen en waterlopen, de bufferstrook met graskruidenmengsel en de bufferstrook met bloemenmengsel. Belangrijk om mee te geven is dat in principe de bufferstrook al in het najaar moet aangelegd worden. De aanleg van erosiegrasbufferstroken sluit ook aan bij een andere ecoregeling, namelijk deze voor ‘erosiebestrijdende technieken’ die op het aansluitende perceel kunnen uitgevoerd worden. Bij deze laatste maatregel kan je immers steun ontvangen voor de aanleg van drempels, niet-kerende bodembewerking of volleveldsinzaai van maïs.
Daarnaast zijn er ook ecoregelingen die inzetten op een duurzaam graslandbeheer, zoals ecologisch beheerd grasland. Voor deze laatste ecoregeling kom je in aanmerking wanneer je geen kunstmeststoffen of gewasbeschermingsmiddelen gebruikt op grasland. Ook is er steun mogelijk voor het langer aanhouden van blijvend grasland waarbij graslanden in de laatste 6 jaar en het jaar zelf niet geploegd mogen zijn.
Digitalisering
De Vlaamse landbouwsector is sterk in innovatie en technologie en ook daarop zal worden ingezet via ecoregelingen. Om de omschakeling naar een datagedreven landbouwbedrijfsvoering en de stap naar het gebruik van digitale bodemtools te stimuleren, is er de ecoregeling rond precisielandbouw en de nieuwe ecoregeling ‘bodempaspoort’. Door het gebruik van het bodempaspoort te stimuleren zet deze ecoregeling in op een duurzaam bodembeheer.
Het bodempaspoort stelt bodemgerelateerde informatie op een efficiënte, overzichtelijke en eenvoudige manier op perceelsniveau voor aan de landbouwer. Met deze gegevens kan de landbouwer zelf aan de slag gaan en, datagedreven, een gerichter en meer duurzaam bodembeheer uitvoeren. Dit zorgt op termijn voor een betere bodemkwaliteit en draagt bij aan de bescherming van de bodem.
Je kan deze en nog meer informatie terugvinden op www.vlaanderen.be/landbouw/GLB2023 of stuur je vraag via e-mail naar:
