Diverse wijzigingen Pachtwet
Op donderdag 9 februari 2023 werd de volledige tekst van het voorstel van het Vlaams Pachtdecreet bekendgemaakt. In dit laatste artikel van de reeks waarin we de belangrijkste nieuwigheden bespraken, komen nog enkele diverse wijzigingen aan bod. Het spreekt voor zich dat je in Landbouwleven zal kunnen lezen welke verdere evoluties dit voorstel van Vlaams Pachtdecreet kent.
In artikel 18 van de huidige Pachtwet is geregeld hoe overheden en openbare besturen hun goederen kunnen verpachten. Omdat de wettelijk vastgelegde werkwijze in de praktijk als zwaar, rigide en ingewikkeld wordt ervaren, kiest het voorstel van Vlaams Pachtdecreet ervoor om die werkwijze aan te passen.
Aanpassingen werkwijze openbare verpachting
Een eerste wijziging is het schrappen van de rol van de provincie om de procedure en de criteria vast te leggen waaraan onder meer door gemeenten moet worden voldaan om goederen te kunnen verpachten. Hoewel de Pachtwet dit niet zelf voorzag, bood de wet tot beperking van de pachtprijzen wel de mogelijkheid aan de deputaties van de provincies om aanbestedingsvoorwaarden vast te leggen voor de gemeenten en openbare besturen binnen de provincies.
In de praktijk werd van deze mogelijkheid gebruikgemaakt, maar voortaan is de betrokken openbare verpachter zelf belast met het bepalen van de procedure en de criteria. De openbare verpachter moet er daarbij op toezien dat iedere kandidaat-inschrijver gelijk behandeld wordt. Er wordt een minimumtermijn van 30 dagen vastgesteld om een inschrijving in te dienen, te rekenen vanaf de dag van de bekendmaking van het bericht van verpachting.
In een latere fase kan de Vlaamse regering uitsluitingscriteria vaststellen, maar ook een lijst van minimale toekenningscriteria met een wegingsmethode. Die criteria kunnen door de publieke eigenaar worden aangevuld met eigen toewijzingscriteria. Die criteria kunnen echter geen betrekking hebben op de wijze van bebouwing. Zo kan er bijvoorbeeld geen verplichting tot het verbouwen van een specifieke teelt of het toepassen van een specifieke teeltmethode worden opgelegd.
Deze regels voor openbare verpachting zullen onder meer van toepassing zijn op gemeenten en provincies, maar ook op kerkbesturen, verzelfstandigde agentschappen van de Vlaamse overheid, zoals het Agentschap voor Natuur en Bos, enzomeer.
Pachtprijs
Het voorstel van Vlaams Pachtdecreet voorziet ook een wijziging in de regels voor de betaling van de pachtprijs. De huidige Pachtwet maakt het voor de pachter mogelijk om de pacht te voldoen in natura of in diensten. In de rechtspraak wordt het betalen van de pachtprijs op zeer ruime wijze geïnterpreteerd. Uit de toelichting bij het voorstel van Vlaams Pachtdecreet blijkt dat eigenaren zo vaak ongewild toch onder de toepassing van de Pachtwet vallen. Om dit te vermijden zal in de toekomst de pachtprijs enkel in geld kunnen voldaan worden.
Naast de manier waarop de pachtprijs zal betaald moeten worden, voorziet het Vlaams Pachtdecreet ook om de bepaling van de maximale pachtprijzen te wijzigen. Actueel worden de pachtprijzen geregeld door de wet van 4 november 1969 op de beperking van de pachtprijzen. De maximaal toegestane pachtprijs wordt momenteel berekend door het kadastraal inkomen van de in pacht gegeven goederen te vermenigvuldigen met een pachtprijscoëfficiënt. Die coëfficiënten werden per provincie en per landbouwstreek vastgelegd door de pachtprijzencommissies. Hiervoor was er in elke provincie een eigen pachtprijzencommissie.
Dit systeem van provinciale pachtprijzencommissies wordt verlaten. Voortaan zal de Vlaamse regering één enkele pachtprijzencommissie aanstellen, die zal bestaan uit 3 vertegenwoordigers van de eigenaren, 3 vertegenwoordigers van de pachters en één personeelslid van een door de Vlaamse regering aangewezen bevoegde entiteit, die het voorzitterschap op zich neemt. Het valt te verwachten dat deze laatste een ambtenaar wordt van het departement Landbouw en Visserij. Ook al wordt er maar één pachtprijzencommissie overgehouden, de coëfficiënten zullen nog steeds per provincie voor elke landbouwstreek worden bepaald.
Onderpacht en pachtoverdracht
In het voorstel van Vlaams Pachtdecreet worden de regels inzake onderpacht en pachtoverdracht grosso modo behouden. De belangrijkste wijziging bestaat erin dat voortaan bij een vraag tot toestemming voor een onderpacht of pachtoverdracht aan derden of bij een kennisgeving van een bevoorrechte pachtoverdracht de verpachter veel gedetailleerder moet worden ingelicht.
De vraag tot toestemming voor een onderpacht of een pachtoverdracht aan derden moet op straffe van nietigheid extra gegevens bevatten over de identiteit van de persoon aan wie de pachtoverdracht zal gebeuren. Onder meer het producentennummer en het ondernemingsnummer van de overnemer zullen moeten vermeld worden, net zoals de datum waarop de pachtoverdracht of onderpacht ingaat en, indien nodig, de duur ervan. Daartegenover staat dan wel dat bij gebrek aan een reactie op het verzoek tot toestemming binnen 3 maanden na ontvangst, dergelijk stilzwijgen zal gelden als toestemming. Ook dit laatste dient verplicht in de vraag tot toestemming te worden opgenomen.
Bevoorrechte pachtoverdracht
Bij een bevoorrechte pachtoverdracht moeten ongeveer dezelfde bijkomende gegevens in de kennisgeving worden vermeld, opdat deze geldig zou zijn en opdat deze een nieuwe eerste pachtperiode (pachtvernieuwing) voor de overnemer met zich zou meebrengen.
