Gebruik van pesticiden moet nog verminderen
Het Europees Milieuagentschap publiceerde kortgeleden nieuwe onrustwekkende cijfers in verband met het gebruik van pesticiden in de Europese lidstaten. Pesticideresten worden aangetroffen in 22% van alle oppervlaktewateren en in 87% van alle landbouwbodems.
Pesticiden veroorzaken een groot verlies aan biodiversiteit. Bij biomonitoringsonderzoek bleek dat bij 84% van de onderzochte personen minstens 2 pesticiden werden aangetroffen en beduidend meer bij kinderen.
Vlaams actieplan
In de commissie Leefmilieu van het Vlaams parlement informeerde Mieke Schauvliege (Groen) naar de stand van zaken van het Vlaams Actieplan Duurzaam Pesticidengebruik. Het ontwerp daarvan ging vorig jaar in openbaar onderzoek en werd doorgestuurd naar de adviesraden. Het ontwerp zou nadien aangepast worden en opnieuw voorgelegd worden aan de Vlaamse regering.
De Vlaamse regering heeft echter nog altijd geen definitieve versie van het actieplan goedgekeurd. Ze werd door de milieubeweging gedagvaard wegens haar falende pesticidebeleid. Het Europese Hof van Justitie heeft België veroordeeld voor zijn beleid.
Volgens Schauvliege draagt ook Vlaanderen verantwoordelijkheid omdat de Europese Pesticiderichtlijn al sinds 2011 maatregelen oplegt om het pesticidegebruik te verbieden of te verminderen in waterwingebieden en Natura 2000-gebieden.
Elementen beschikbaar
Volgens minister Zuhal Demir (N-VA) zijn alle vereiste elementen beschikbaar voor de agendering op de Vlaamse regering met het oog op de aanname van het Vlaams Actieplan Duurzaam Pesticidengebruik. Demir zegt dat ze met haar collega-minister Jo Brouns volledige overeenstemming heeft bekomen over de inhoud van het actieplan. Binnenkort kan dit bijgevolg voor beslissing aan de Vlaamse regering worden voorgelegd.
Demir benadrukt dat we in Vlaanderen met het besluit duurzaam om te gaan met pesticiden wel degelijk het gebruik van pesticiden sterk beperkt hebben. Met de toepassing van dat besluit worden terreinen, gebruikt door kwetsbare groepen, nauw opgevolgd en hoofdzakelijk op een alternatieve manier onderhouden, zonder pesticiden. In grondwaterwingebieden geldt er ook voor het gebruik buiten de land- en tuinbouw een verbod op basis van specifieke grondwaterregelgeving.
Volgens minister Demir is het ook mogelijk om de impact van specifieke werkzame stoffen verder te beperken in grondwaterwingebieden voor alle actoren, wanneer dat uit de monitoring in die gebieden noodzakelijk blijkt.
Uitvoeringsbesluit
Minister Zuhal Demir bereidt momenteel een uitvoeringsbesluit voor op het decreet op het natuurbehoud dat het gebruik van pesticiden in en nabij gebieden van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) en de Speciale Beschermingszones (SBZ) veel sterker reguleert in overeenstemming met de Europese pesticiderichtlijn.
De aanwezigheid van pesticiden en hun metabolieten en afbraakproducten in oppervlaktewater, grondwater en drinkwater, wordt nu al zeer intensief opgevolgd. Minister Demir verwijst hiervoor naar de beschikbare rapporten en gegevens van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) die publiek beschikbaar zijn.
Strengere normen
Op Schauvlieges vraag naar welke norm in Vlaanderen gehanteerd wordt voor de metabolieten van chlorothalonil en of daarvoor geen strengere normen moeten gelden, ant-woordde Demir dat er geen Europese of Vlaamse norm voor chlorothalonil of voor de metabolieten ervan in oppervlaktewater bestaat. Voor drinkwater geldt de wettelijke norm van 0,1 microgram per liter voor de relevante metabolieten, wat conform de Europese drinkwaterrichtlijn is. Demir accentueert dat deze norm van 0,1 microgram een principiële norm is die niet toxicologisch onderbouwd is.
Het Franse agentschap voor voedselveiligheid ANSES karakteriseerde vorig jaar de bewuste metaboliet R471811 als relevant vanuit het voorzorgsprincipe, omdat er onvoldoende data zijn om te ondersteunen dat de stof niet kankerverwekkend is. De VMM zal in overleg met het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (VAZG) op korte termijn aan de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) vragen om deze metaboliet te evalueren.
Minister Demir verduidelijkt nog dat er in de Vlaamse regering afgesproken is dat we de Europese pesticiderichtlijn beter moeten implementeren. Dat betekent dat er in de Natura 2000-gebieden aangepaste pesticideregels zullen komen en ook in de leefomgeving van kwetsbare Vlamingen.
