‘Nog binnen 2017 handelsakkoord met Zuid-Amerikaans handelsblok’
De EU zet in op een serie handelsverdragen. De eerste die zich aandient, is een akkoord met een serie Zuid-Amerikaanse landen. De landbouw in de EU lijkt vooral nadeel van dit akkoord te gaan ondervinden.
De Europese Commissie zet alles op alles om nog dit jaar de onderhandelingen met Mercosur over een vrijhandelsakkoord af te ronden. Dat zei voorzitter Jean-Claude Juncker direct na een Europese top van regeringsleiders. Een akkoord met het Zuid-Amerikaanse handelsblok vormt een grote bedreiging voor de Europese vleessector.
"Wij blijven er alles aan doen opdat we onze onderhandelingen met de Mercosur voor eind dit jaar kunnen afronden”, aldus de Luxemburger. “Dat is belangrijk, want men onderschat vaak het belang van de Mercosur voor de Europese Unie." Mercosur bestaat uit Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Venezuela. Het gaat in totaal om een markt van bijna 300 miljoen mensen. Venezuela is momenteel geschorst en is daarom geen onderdeel van de besprekingen.
"Gemeten naar volume is een goed akkoord met de Mercosur acht keer groter dan het akkoord met Canada en vier keer dan dat met Japan", aldus Juncker. Het akkoord is niet onomstreden. Zowel Brazilië als Argentinië zijn grote en qua prijs zeer concurrerende leveranciers van rundvlees, soja en mais. Waar in Europa het gezinsbedrijf de norm is, bestaat de sector in de Zuid-Amerikaanse landen vooral uit grootschalige bedrijven.
Argentinië is daarnaast een grote leverancier van biodiesel en appels, terwijl Brazilië ook een omvangrijke productie van bio-ethanol, kippen- en varkensvlees op zich neemt. Volgens uitgelekte stukken zou de EU een importquotum van 70.000 ton rundvlees willen instellen voor de Mercosur-landen. Eerder kreeg Canada een quotum van 65.000 ton.
De Europese landbouwlobby is dan ook niet zeer enthousiast. De Mercosur-landen zijn vooral exporteurs van landbouwproducten, en zullen op dit gebied concessies eisen. Daarmee verschilt de overeenkomst enorm met het handelsakkoord met Japan, dat nauwelijks landbouwproducten exporteert en juist veel industriële producten uitvoert. De Europese koepelorganisatie voor boeren en coöperaties is bezorgd dat na de vrij recente overeenkomst met Japan de Europese Commissie de landbouw gemakkelijker zal slachtofferen ten voordele van de belangen van de Europese industrie en dienstensector.
Binnen de EU-constellatie ligt de verantwoordelijkheid voor handelsonderhandelingen bij de Europese Commissie. Wanneer de Europese Commissie met de Zuid-Amerikanen tot een akkoord komt, moeten het Europees Parlement plus de 28 lidstaten van de EU nog hun akkoord geven. Afhankelijk van de inhoud van het akkoord, moeten niet alleen de regeringen van de lidstaten maar ook de betreffende parlementen erover stemmen. Binnen de EU liggen handelsakkoorden zeer gevoelig in onder meer het Franstalige deel van België, Frankrijk en Oostenrijk.
De dit jaar gekozen Franse president Emmanuel Macron heeft nog recent gezegd dat de Europese handelspolitiek meer bescherming moet bieden aan de Franse arbeiders en boeren.
Om angst voor de gevolgen van handelsakkoorden weg te nemen, belooft Juncker het onderhandelingsmandaat dat de Commissie heeft gekregen van de lidstaten te publiceren. "Het is tijd voor transparantie, en niet voor achterkamertjespolitiek. Maar die transparantie zal ons niet verhinderen de akkoorden die voor ons liggen goed te onderhandelen." De Commissie gaat ook het gesprek over handelsakkoorden aan met twee andere agrarische grootmachten: Australië en Nieuw-Zeeland. Vooral laatstgenoemde is een grote concurrent voor de zuivelsector in de EU.
