Geen toekomst meer voor veeteelt in Vlaanderen of onnodige paniekzaaierij?

Toen de vergunning voor het realiseren van de nieuwe methaankraker van Ineos deze zomer vernietigd werd, reageerden N-VA en Open-Vld door samen, maar zonder coalitiepartner cd&v, een nieuw voorstel van stikstofdecreet in te dienen voor goedkeuring door het Vlaamse parlement, in een poging om het Ineos-project opnieuw perspectief te geven.

Hervergunning quasi onmogelijk

Dit nieuwe voorstel tot decreet gaat volgens VILT heel wat verder dan wat de Vlaamse regering overeenkwam in maart 2023. Het maakt volgens deze analyse hervergunningen van veeteeltbedrijven in de toekomst quasi onmogelijk. 7.000 van de 8.000 veeteeltbedrijven in Vlaanderen zouden geen vergunning meer krijgen. Ook hervergunningen voor de industrie worden op de helling geplaatst door dit decreet.

Verregaande consequenties

Het informatiecentrum verdiepte zich in de teksten van het stikstofakkoord van 10 maart (Vlaams akkoord met cd&v) en in de teksten van het voorstel tot decreet van deze zomer (enkel N-VA en Open Vld) en raadpleegde een aantal specialisten, onder meer het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) en advocaat Fernand Keuleneer. Hun bevindingen zijn unaniem: er zijn wel degelijk significante verschillen, met soms zeer verregaande consequenties.

Uit simulaties van het ILVO met de nieuwe drempelwaarden blijkt dat zelfs veebedrijven van gemiddelde bedrijfsgrootte in bijna heel Vlaanderen geen vergunning meer kunnen krijgen van zodra hun vergunning afloopt.

Eerder waren ook al Boerenbond en Groene Kring tot gelijkaardige conclusies gekomen.

Olie op het vuur

Het kabinet van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) gaat niet akkoord met de analyse van VILT. “Sommigen proberen olie op het vuur te gooien terwijl dat nergens voor nodig is. Het nieuwe voorstel van decreet kan niet losgezien worden van de definitieve Programmatorische Aanpak Stikstof (PAS) en moet dan ook samen gelezen worden”, stelt woordvoerder Andy Pieters van het kabinet van minister Demir.

“De definitieve PAS is hierover immers erg duidelijk: hervergunningen voor professionele landbouwbedrijven in Vlaanderen kunnen ofwel tijdelijk wanneer men geen maatregelen wenst te nemen of voor onbepaalde duur wanneer men de PAS 2030-referentie realiseert. Deze aanpak werd politiek overeengekomen en passend beoordeeld. Het stikstofdecreet is daar een doorvertaling van”, zegt Andy Pieters van het kabinet Demir.

“De indieners van het decreet hebben al gesteld, dat wanneer er op sommige vlakken verduidelijkingen noodzakelijk zijn in het decreet na het advies van de Raad van State, hiervoor amendementen mogelijk zijn na het advies van de raad van State. Men maakt dus vooral nodeloos mensen ongerust vanuit de politieke agenda van VILT”, besluit Andy Pieters.

Geen omschakeling

Volgens de analyse kunnen in het nieuwe voorstel tot stikstofdecreet veeteeltbedrijven die verplicht zouden moeten sluiten (de rode bedrijven) niet omschakelen naar akkerbouw. In het voorstel van maart was dat nog wel mogelijk, terwijl in het voorstel van deze zomer alle activiteiten moeten worden gestopt.

Vasthouden aan akkoord van maart

Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) houdt vast aan het stikstofakkoord dat in maart werd gesloten. “Voor hem kan het nieuwe voorstel van N-VA en Open Vld van deze zomer niet in deze versie goedgekeurd worden”, meldt woordvoerder Bram Bombeek.

Willem-Frederik Schiltz van Open Vld, mede-indiener van het stikstofdecreet van deze zomer, zegt in De Standaard dat er mogelijk een paar fouten geslopen zijn in het voorstel, omdat er tijdsdruk was om het voorstel in te dienen. Hij geeft aan dat er amendementen nodig zijn bij dit voorstel. Open Vld gaf eerder al aan dat ze wachten op de goedkeuring van het zomer-stikstofdecreet door de Raad van State vooraleer ze daarmee verder gaan.

Filip Van der Linden