De zoektocht naar een nieuw verdienmodel in de korte keten
Kathleen Cauchie (34), een jonge, enthousiaste boerin met melkkoeien en varkens, schreef zich in voor een demodag ‘Groeien met minder dieren’ van Steunpunt Korte Keten. Zij en haar man overwegen om hun zeugenaantal te verkleinen en om varkensvlees en eigen zuivelproducten te verkopen via de korte keten. Op de demodag hoopt ze te ontdekken wat hun opties zijn.
Op zoek naar nieuw verdienmodel
“Nu de regelgeving voor veehouders steeds strenger wordt en het moeilijk wordt om vergunningen te krijgen, zien wij geen toekomst meer voor de varkenstak op ons bedrijf”, zegt Kathleen. “De kosten aan de stal worden te groot, en daarom zijn wij op zoek naar een nieuw verdienmodel. Binnen enkele jaren gaan de schoonouders op pensioen en het is ons plan om dan te stoppen met de varkens.
Natuurlijk vinden wij dat wel superjammer, want wij hebben dat werk altijd graag gedaan. Daarom begon een tijdje geleden bij ons het idee te groeien om toch 4-5 zeugen te houden en die buiten te laten lopen via vrije uitloop. Het vlees van die biggen zouden we dan later kunnen verkopen via korte keten.”
Cursussen volgen
“Ondertussen zijn Niels en ik, met dat doel in gedachten, al begonnen met de cursus ‘slager-spekslager’. Ondertussen volg ik ook een cursus ijsbereiding, dus ik ben er wel echt mee bezig. We zijn ook al naar beurzen gegaan om erachter te komen hoe het zit met de prijzen voor een verwerkingsruimte, om een automaat te zetten…
Maar als je dan hoort wat dat allemaal kost als je van nul moet beginnen, val je wel even van je stoel. Dat is een grote investering, waardoor we toch nog wat twijfelen. Hier in de buurt van ons bedrijf zijn er ook al redelijk wat andere bedrijven die bijvoorbeeld aan ijsbereiding doen. Dan twijfel je of je dat ook nog wel moet doen. We kunnen bijvoorbeeld ook kazen maken en verkopen met droge worsten van ons varkensvlees. Dat lijkt ons een goede combinatie, maar er is dus nog veel om over na te denken.
Ondertussen hebben we het grootste deel van het bedrijf al overgenomen, waarvoor we een redelijk zware lening zijn aangegaan, dus het geld ligt zeker niet voor het grijpen”, vertelt Kathleen.
In de eerste plaats boerin
“Het is voor mij wel heel belangrijk om in de eerste plaats boerin te blijven. Ik wil tijd blijven hebben om mijn koetjes te melken. Zij leveren het grootste werk, dus wil ik hen goed blijven verzorgen. De korteketenverkoop moet dus genoeg ruimte laten voor landbouwwerk. Om dat voor elkaar te krijgen, denken we te gaan werken met een automaat of een winkel die één maal in de week open is.
Onze 2 kindjes, Thomas (3) en Jolien (bijna 2), willen we natuurlijk ook genoeg aandacht kunnen blijven geven. Gelukkig komen zij ook heel graag in de stal, soms zelfs iets te graag. Jolien heeft totaal geen schrik van de koeien en loopt er zo op af. Ze kan het ook al heel goed uitleggen en geeft al aan de baas van de boerderij te zijn. Het is een pittig madammetje.
Ik hoop dat het Steunpunt Korte Keten ons dat laatste duwtje kan geven om ervoor te gaan, en dat zij met ons kunnen bekijken voor welke verwerking we het best gaan. Eens we zeker weten wat we willen doen, kunnen we een concreet businessplan opmaken.”
Korte keten niet voor iedereen weggelegd
Ann Detelder (Steunpunt Korte Keten): “Het aantal ondernemers dat de stap naar korte keten wil wagen, blijft toenemen en dat terwijl het aantal landbouwbedrijven krimpt. Met de uitdagingen van vandaag binnen de landbouw kan de korte keten een manier zijn om een bedrijf toekomstgericht uit te bouwen en om een volwaardig inkomen te verwerven, ook met minder dieren en minder grond.
De korte keten is jammer genoeg niet voor elk bedrijf en voor elke ondernemer weggelegd. Een aantal criteria bepalen mee het succes van een korteketenonderneming. Zo kunnen zware leningen al snel roet in het eten gooien. Ook persoonlijk moet je daarvoor specifieke skills hebben, en het allerbelangrijkste is dat heel de familie achter het concept staat om te helpen.”
Demodagen
“Om veehouders goed te informeren over hun mogelijkheden binnen de korte keten, organiseert het Steunpunt Korte Keten in oktober en november 8 demodagen op landbouwbedrijven verspreid in Vlaanderen, waarop veehouders, samen met experten, dit spoor kunnen verkennen. Het gaat om 4 demodagen voor melkveehouders en 4 voor varkenshouders.
Tijdens de demodagen krijg je van een collega-ondernemer een realistisch beeld van wat de korte keten nu precies inhoudt. In de voormiddag vertelt die ondernemer heel open wat zijn ervaring is met de korte keten. Hoe zit het met de arbeidslast? Wat waren knelpunten bij opstart? Hoe zit het met de omzet?...
In de namiddag krijg je info over rekenmodellen rond emissies in de korte keten. Wat betekent het afbouwen van je veestapel voor de emissies van je bedrijf?
Er werden ook 2 haalbaarheidstools ontwikkeld voor melkvee- en varkenshouders in de korte keten, waarbij vertrokken wordt vanuit het gewenste inkomen. Je vraagt jezelf eerst af wat je per maand wil verdienen, en van daaruit bereken je hoeveel ijs je bijvoorbeeld moet verkopen, en hoeveel koeien je moet houden”, geeft Detelder nog mee.
Voor meer informatie kan je terecht op de website van Steunpunt Korte Keten.
