Christian Verdin: ‘Stoppen met melken was kiezen voor meer gemoedsrust!’

Christian Verdin vestigde zich op de familieboerderij in 1994. “Mijn vader en ik hadden succes met onze melkproductie”, herinnert hij zich. "In die tijd investeerden we in melkquota.”

In 2007, toen zijn vader met pensioen ging, deed de veehouder grote investeringen om een stal te bouwen, die is deels ingestrooid en deels met een roostervloer voor 80 melkkoeien. De capaciteit van de melkstal werd verdubbeld. Vervolgens kocht hij 200.000 l aan melkquota, waardoor dit in totaal 900.000 l/jaar werd.

Op dat moment, terwijl 80 melkkoeien op een deels ingestrooide vloer gehuisvest waren, stonden nog 70 andere koeien op roostervloeren in een oude stal. "We hadden toen 350 stuks vee op de hele boerderij. De selectie was voornamelijk gebaseerd op basis van eiwitten en het beenwerk. Dit laatste is belangrijk wanneer de dieren op roostervloeren staan. Mijn systeem paste goed bij me. De koeien die veel melk gaven, stonden altijd op stro met een geschikte mix. Een ingestrooide stalbiedt meer comfort voor koeien in het begin van de lactatie. Zodra de melkproductie afnam, verhuisden ze naar de ligboxen op de roostervloer”, legt hij uit.

Volop geïnvesteerd tijdens de crisis

De melkcrisis sloeg toe in 2009. “Dat was een zeer moeilijke tijd! Zoals veel boeren konden we de rekeningen niet meer betalen.” Als lid van de Belgium Dairy Board (BDB) heeft hij zich veel moeite getroost om samen met Alain Collienne boeren samen te brengen in de betogingen. “We moesten gemotiveerd en gemobiliseerd blijven, maar het moreel op de boerderijen zat op een dieptepunt. Boeren wilden zich sterk houden, maar iedereen had er genoeg van!”

Hij geeft toe: “We wisten toen nog niet waar dit allemaal toe zou leiden... en we wisten zeker niet dat het zou leiden tot de gebeurtenis die ons allemaal zou tekenen: het weggieten van melk in Ciney. Daarbij werd 4 miljoen l melk verspreid en werd er ook veel gehuild. We hadden niet verwacht om zoveel tanks te zien, zoveel melk en zoveel mensen...

Toen we de media-impact van de gebeurtenis zagen en hoe het in het buitenland werd gecommuniceerd, zeiden we tegen onszelf dat, als er daardoor niets zou veranderen, er nooit iets zou veranderen.

Daarna kregen we af en toe af en toe een appeltje voor de dorst, maar de melkprijzen waren niet veel beter. Op dat moment schatte ik dat we 0,40 euro/liter nodig hadden. We moesten vaste kosten en leningen betalen! Velen probeerden ze uit te stellen, maar heel veel boeren hadden niet genoeg cashflow. Sommige collega’s moesten activa verkopen om het goed te maken. Er was veel kapitaalverlies op de boerderijen.”

In datzelfde jaar maakte de afstand tussen de leiders binnen de BDB een einde aan het bedrijf, om plaats te maken voor Fairebel. “Ik ben er lid van geweest. Het was een kleine revolutie voor de zuivelverwerkers, ze zagen het niet graag gebeuren dat de boeren hun melk zelf bottelden. Geen enkele Waalse zuivelfabriek wilde ons helpen. We konden een overeenkomst sluiten met Luxlait, de coöperatieve zuivelfabriek in Luxemburg. We moesten talrijke promotie-evenementen organiseren om het initiatief en onze producten bekend te maken. We kwamen de consumenten tegemoet en toen werden we ons bewust van de kloof die er was tussen ons en de consumenten.”

Het was ook in 2009 dat Christian voorzitter werd van de Association régionale d’éléveurs et détenteurs de bétail Ourthe-Amblève , Theux-Verviers. "Het is een geweldige groep met een goede sfeer. Wij zijn een van de weinige regionale verenigingen die een studiedag en een diner-theater organiseren waar steeds meer volk op afkomt.”

Een moeilijke beslissing

De jaren verstreken en leken op elkaar. In 2014 was er veel om over na te denken en rees de vraag om om te schakelen naar biologische landbouw. Het jaar daarop deed hij dat ook. In 2016, toen de prijzen niet echt veranderd waren, nam Christian de beslissing om te stoppen met de melkproductie. “Psychologisch gezien was het zeer moeilijk geworden. Weinig mensen praten over hun situatie, maar op dat moment had ik heel veel steun. Het was toen een periode waarin boeren zich veel vragen bleven stellen over de rendabiliteit van de productie."

Hij herinnert het zich nog: "Het was een moeilijke beslissing. Ik hield van het melken, ik hield van mijn dieren. Toen ik ze zag wegrijden in 2 vrachtwagens... heb ik gehuild! Al dat vee, dat was mijn leven!” In aansluiting daarop kreeg hij een baan aangeboden bij de technische dienst van de gemeente Ferrière. Hij aarzelde eerst nog, maar stoppen met melken gaf hem alle tijd. Hij besloot om er 3 dagen per week te werken. "En ik voel me er goed. Ik ontmoet veel mensen.” En het contact met anderen is belangrijk voor hem.

Eerst Simmental-ras dan het Limousin-ras

In 2015 begon hij met de omschakeling naar biologische landbouw en in 2017 was zijn bedrijf volledig biologisch. “Toen ik stopte met melken, wist ik al dat ik zou kiezen voor zoogkoeien. Het Simmental-ras was mijn favoriet, maar ik besefte al snel dat het verkopen van de kalveren niet gemakkelijk was. Daarom ben ik overgeschakeld op het Limousin-ras, waarvoor de markt gemakkelijker is..

Vandaag de dag heb ik 150 Limousin-stieren, die ik probeer te verkopen als ze tussen 24 et 28 maanden oud zijn. Ik hou ook 40 zoogkoeien en hun kalveren. In totaal heb ik 260 dieren op mijn bedrijf.”

De prioriteit op de boerderij is het vetmesten. “Ik werk samen met een veehandelaar. Wanneer hij goede stieren heeft om af te mesten, neem ik deze van hem over. Hij zoekt vervolgens het beste kanaal om hen te verkopen.”

Kiezen voor gemoedsrust

Christian heeft door deze keuze meer gemoedsrust. "Toen ik nog koeien melkte, heb ik slapeloze nachten gehad, omdat ik me zat af te vragen hoe ik de rekeningen moest betalen... Nu is het op economisch vlak veel rustiger.”

Hij moet echter wel afzetmogelijkheden vinden, hij moet nog steeds vechten voor zijn plaats. “Ik selecteer niet. Ik neem loten over als ze van goede kwaliteit zijn. Toen ik nog melkkoeien had, koos ik de beste dieren. Ik volgde het advies van de Association wallonne de l’élevage (AWE). We namen deel aan de melkcontrole, en, afhankelijk van de resultaten, kreeg ik dekadvies. Nu ik met het Limousin-ras werk, verloopt het helemaal anders. Ik heb een fokstier en daar stopt het. Ik insemineer niet meer, buiten de vaars van mijn zoon”, lacht hij.

En hij voegt eraan toe: “Het is niet allemaal rozengeur en maneschijn. Werken met zoogkoeien is ook een leerschool. Ik moest leren fokken met Limousin-stieren, met de runderen omgaan... Het is anders dan werken met melkvee! Sinds 2019 heb ik een routine ontwikkeld voor het vetmesten van de stieren. Het past bij mij, ik ga niets meer veranderen.

Als ik terugkijk op mijn parcours, ben ik er trots op dat ik een nieuwe start heb kunnen maken, dat ik oplossingen heb kunnen vinden en op mijn eigen tempo vooruitgang heb kunnen boeken. Voor hetzelfde geld had ik alles moeten verkopen... Ik was in staat om mijn trots opzij te zetten om om hulp te vragen. Ik wist hoe ik op het juiste moment moest reageren. En ik heb altijd het geluk gehad om goed omringd te zijn.”

Pierre-Yves Lorenzen