Paarden op de weide: veel lof maar sterk onderschat
Voor elke paardenhouder is het je van het als het weideseizoen aanbreekt. Trouwens, wie ziet niet graag grazende paarden in alle vrijheid evolueren op de weide? Er is nochtans een keerzijde aan de medaille: in veel gevallen – gebrek aan weiland indachtig – krijgt het gras de genadeslag alvorens de groei echt van start gaat!
In Vlaanderen, waar de hobbypaardenhouder het veelal moet rooien op een kleine oppervlakte, is de weide voor het paard de plaats par excellence om volop te bewegen. Dit is niet altijd eenvoudig te managen voor de paardenhouder die maar over enkele hectaren beschikt.
Beweging versus voeding
Meestal is de weideoppervlakte dan ook te klein. Dit wordt nog eens in de hand gewerkt door de mestplekken die links blijven liggen door de selectieve grazer. Daarentegen wordt de rest van de weide letterlijk en figuurlijk tot op de bodem afgeknaagd. De rusttijd van het gras wordt bovendien steeds korter tot onmogelijk! Zonder zorgvuldige en planmatige weideverzorging kan aldus geen bevredigende oplossing gevonden worden voor mens en paard.
Kiezen tussen de pest en de cholera
Kiezen tussen onder- en overbeweiding is in feite kiezen tussen de pest en de cholera.
Het paard selecteert immers en de mens ondergaat. Daarvan profiteren in eerste linie de ‘hoogbenige’ kruiden, zoals distel, brandnetel en boterbloemen.
Overbeweiding is het gevolg van langdurige beweiding op dezelfde oppervlakte door te veel paarden. De paarden vergrijpen zich bovendien aan de snel regenererende grassen, die zo niet de kans krijgen om volop te groeien.
Bij onderbeweiding daarentegen is het aanbod groter dan wat de paarden nodig hebben. Onderweiding is nochtans zeldzaam in Vlaanderen, zeker bij de kleine paardenhouder. In dit geval geldt: afbakenen en kortere graastijden inlassen.
Haal het maximum uit je paardenweide
Om het maximum uit je paardenweide te halen, zijn verschillende factoren belangrijk. Eerst en vooral is het cruciaal om het beloop aan te passen aan de beschikbare oppervlakte. Aandacht voor onkruidontwikkeling is ook onontbeerlijk. Als je aangewezen bent op maaien, dan kan je dit het best uitvoeren voor de uitzaai. Goed om weten is ook dat het slepen van de weide de schade beperkt die veroorzaakt werd door paardenvoeten. Aarzel ook niet om schapen in te schakelen om de weide aan te pakken, indien dit mogelijk is.
Worm- en weidemanagement
Bij begrazing van bijvoorbeeld 1 paard of 2 Shetland-pony’s per hectare is er weinig wormdruk, tenminste als de mest van de weide wordt verwijderd. Mestverwijdering is een lastige klus, maar is zeer effectief, gezien 95% van de wormpopulatie zich als larve bevindt op de weide gedurende het groene seizoen.
Ook bloten en hooien zijn nuttig inzake wormbeheer. De mestballen komen bloot te liggen en worden zelfs gebroken. Larven die zo blootgesteld zijn aan de zon, sterven snel af.
Win advies in bij je dierenarts wat het ontwormen betreft en aarzel niet om hem/haar in te lichten over je weidemanagement. Informeer je zeker ook over begrazing door andere dieren (runderen, schapen, ezels) en over wat de risico’s zijn in verband met leverbot.
Een probleem genaamd fructaan
De risico’s van de overgang van stal naar weide hebben veel te maken met de hoeveelheid fructaan in het gras. Veel paarden zijn gevoelig voor fructaan, dat hoefbevangenheid (laminitis) in de hand werkt. De fructaanindex kan een leidraad zijn om te weten hoe hoog het fructaangehalte in het gras is. Via je smartphone is het makkelijk om de fructaanindex te downloaden.
Zonneschijn zorgt voor de aanmaak van fructaan, dat het hoogst is in de morgen. Bij opname ervan schiet de suikerspiegel omhoog en neemt het risico op hoefbevangenheid toe. Veel paardenhouders hebben reeds de app op hun smartphone en maken er gebruik van. Bovendien varieert deze per regio en kan je dus makkelijk terugvinden welke regio het dichtst bij je locatie ligt. De risicovoorspelling varieert van laag, gematigd, hoog tot zeer hoog en wordt gemaakt op basis van de hoeveelheid zon.
Er wordt dus geen rekening gehouden met het soort gras, de bemesting, de hoeveelheid zon en schaduw van de weide. De prognose is dus als nuttig, maar niet onfeilbaar te beschouwen. Noem het een leidraad en dit is al heel wat! Gebruik dus je gezond verstand om de weidegang van je paard te managen.
