Frisse blik kan een bedrijf rendabeler en robuuster maken

FarmFocus is een uiterst objectieve bedrijfsrisicoanalyse die niet alleen naar de koeien kijkt, maar ook naar alles wat daarrond zit en het succes van het bedrijf bepaalt. Deze allesomvattende benadering brengt alle aspecten, handelingen, looplijnen en werkwijzen van het rundveebedrijf in kaart en onthult mogelijkheden tot optimalisatie die veehouders misschien over het hoofd hebben gezien.

Dit maakt dat FarmFocus dé oplossing aanreikt voor veehouders die hun management willen optimaliseren en die betere bedrijfsprestaties willen bereiken.

Een frisse blik die het verschil maakt

“Iemand met een ‘vreemd’ paar ogen laten kijken naar je bedrijf opent mogelijkheden die je zelf niet meer ziet”, vertelt een van de deelnemers aan het pilootproject. “Je kijkt na verloop van tijd over een aantal zaken heen, maar deze analyse doorbreekt die bedrijfsblindheid definitief.”

FarmFocus gaat verder dan traditionele bedrijfsbeoordelingen. Waar andere methoden zich vaak beperken tot het vee, bekijkt FarmFocus het complete plaatje: denk aan rantsoenen en kuilmanagement, huisvesting en stalinrichting, watervoorziening, voer en voertijden... Een FarmFocus-coach loopt samen met de veehouder, al dan niet samen met diens bedrijfsdierenarts, systematisch door het bedrijf en beoordeelt maar liefst 150 management- controlepunten en performantie-indicatoren, gebaseerd op de nieuwste inzichten in de wetenschappelijke literatuur, en dit op een neutrale en objectieve manier.

Bovendien kan het hele FarmFocus-traject steunen op de uitgebreide vakkennis van het DGZ-team, dat jarenlange ervaring heeft met bedrijfsbezoeken en risicobeoordelingen. Die praktijkkennis vormt een stevige basis voor een begeleidingstraject dat realistisch, toepasbaar én relevant is voor elk bedrijf. Hoe FarmFocus effectief verloopt, lees je in het kader.

Vijf kritische succesfactoren bepalen rentabiliteit

De FarmFocus-analyse concentreert zich op 5 essentiële, kritische succesfactoren voor verschillende diercategorieën die bepalen of een bedrijf toekomstbestendig is en scoort deze op een objectieve manier:

• Bedrijfsvoering

• Ziekte-incidentie

• Huisvesting

• Melkmanagement

• Rantsoen en drinkwater

“Door deze integrale benadering krijgen veehouders eindelijk inzicht in hoe alle aspecten van hun bedrijf met elkaar samenhangen”, legt een DGZ-rundveedierenarts uit. “Vaak liggen de oplossingen voor hardnekkige problemen in hoeken waar je ze niet verwacht.”

Verloop

1. Eerst worden de risico’s in kaart gebracht:

a. Een gecertificeerde FarmFocus-coach van DGZ komt langs voor een allesomvattend bedrijfsbezoek.

b. De veehouder voert op voorhand een zelfbeoordeling uit.

2. Deze 2 analyses resulteren in risicoscores voor de 5 essentiële, kritische succesfactoren:

a. Bedrijfsvoering.

b. Ziekte-incidentie.

c. Huisvesting.

d. Melkmanagement.

e. Rantsoen en drinkwater.

3. De veehouder krijgt een rapport met alle risicoscores weergegeven in 2 webdiagrammen (zie ook figuur 1), waarop hij in één oogopslag de sterktes en aandachtspunten van het bedrijf ziet.

4. De veehouder en de FarmFocus-coach leggen concrete afspraken en actiepunten vast op maat van de veehouder. Indien gewenst, kunnen deze worden opgevolgd en bijgestuurd. Zo kan de veehouder stapsgewijs de succesfactoren verbeteren waarmee hij zijn management optimaliseert en betere bedrijfsprestaties kan bereiken.

Concrete resultaten die overtuigen

De resultaten van het driejarige pilootproject spreken voor zich. Deelnemers stonden soms niet stil bij hun eigen biestmanagement. Door deze objectieve doorlichting werd de aandacht op biest vernieuwd en bedachten velen zelf een oplossing in overleg met de coach om de score ervan te verbeteren. Door systematisch actiepunten af te spreken, deze te registreren en af te vinken bij invulling ervan, kon er na verloop van tijd merkbare vooruitgang geboekt worden. Verbeterd biestmanagement zorgt immers op termijn ook voor minder dierziekte-incidentie bij kalveren, voor een betere groei en voor een optimalere afkalfleeftijd van de vaarzen. Uit studies uitgevoerd door het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) weten we dat een optimalere afkalfleeftijd van vaarzen onder meer kan leiden tot een significante methaanemissiereductie op bedrijfsniveau.

Bij een andere veehouder was een overmatig en preventief antibioticagebruik een reden tot een verhoogde risicobeoordeling. Door bepaalde antibiotica te vervangen door alternatieve methoden werden succesvolle resultaten geboekt met minder ziekte, in combinatie met minder antibioticagebruik. Soms zijn de oplossingen verrassend eenvoudig: zo bracht de FarmFocus-analyse gezondheidsrisico’s door mestcontaminatie in het rantsoen aan het licht, waarna het verplaatsen van de mesthoop door de veehouder het probleem volledig oploste. Soms zijn de afgesproken actiepunten ingrijpender of meer tijdrovend, bijvoorbeeld het voorzien van een coatinglaag naast de voerhekkens in de voergang van de volwassen koeien of het jongvee, omdat die ervoor zorgt dat er minder broei ontstaat en dat er minder restvoer is.

Veehouders bepalen zelf, in samenspraak met de coach, welk actiepunt zij prioritair en haalbaar achten om aan te pakken. Ook de tijdsduur die nodig is voor de invulling van het actiepunt wordt door de veehouder bepaald. Afhankelijk van de moeilijkheidsgraad, arbeidsbeschikbaarheid en/of investeringskost is er voor sommige actiepunten namelijk meer tijd nodig. Vaak kunnen zelfs kleine, kosteloze aanpassingen al een wereld van verschil maken. Sowieso blijft de beslissing in handen van de veehouder.

Van weerstand naar waardering

“In het begin van de testfase was er wel wat weerstand”, erkent DGZ. “Een bedrijfsbezoek kost tijd en energie. Maar elke deelnemer gaf op het einde aan dat de FarmFocus-begeleiding alleen maar voordelen had opgeleverd.”

De kracht zit in de aanpak. Na een zelfevaluatie vooraf volgt een grondige rondgang, waarbij de FarmFocus-coach alle processen op het bedrijf beoordeelt via gerichte vragen en scoring. Alle bevindingen worden aan de keukentafel ingevoerd in de FarmFocus-tool, die draait op het FarmFit-platform.

Het resultaat is een overzichtelijk visueel rapport met 2 webdiagrammen (figuur 1), die onmiddellijk tonen waar zowel de sterktes als de aandachtspunten van het bedrijf liggen. Elementen die 6 op 10 of minder scoren, krijgen speciale aandacht. Op basis hiervan worden samen met de veehouder realistische actiepunten bepaald, gelogd in het FarmFit-platform en, indien gewenst, voorzien van opvolgdatums. De verdere opvolging en (eventuele) bijsturing leiden stapsgewijs naar verbetering van de kritische succesfactoren.

Plan-do-check-act: de sleutel tot succes

FarmFocus hanteert de bewezen plan-do-check-act-methode voor continue verbetering.

Dit betekent dat, als een actie niet het beoogde resultaat oplevert, er ruimte is om bij te sturen. De FarmFocus-coach geeft dan ook niet alleen advies, maar fungeert ook als mentor. Uiteindelijk neemt de veehouder zelf de beslissing over welke nieuwe invulling hij bepaalde managementfactoren geeft, om zo de kritische succesfactoren van zijn bedrijf te blijven optimaliseren.

De mogelijke verbeteringen zijn legio: betere productieresultaten en dus economische return, gezondere dieren, geoptimaliseerd antibioticagebruik, verhoogde focus op kritieke punten, meer arbeidsvreugde, etc. Als kers op de taart helpt het advies ook onrechtstreeks om betere emissiedoelstellingen te behalen.

Ook voor dierenartsen interessant

FarmFocus is niet alleen waardevol voor veehouders. Ook dierenartsen kunnen de dienst inschakelen, en dit zowel voor klanten met hardnekkige problemen waarvan de oorzaak onduidelijk blijft, als voor klanten die geen ‘problemen’ hebben maar graag de nog aanwezige verbeterpunten op hun bedrijf in kaart willen brengen. De objectieve analyse kan nieuwe inzichten bieden die een absolute aanvulling kunnen zijn op de reguliere diergeneeskundige bedrijfsbegeleiding.

Bovendien kan een FarmFocus-analyse de vertrouwensrelatie tussen veehouder en dierenarts ondersteunen.

Flexibel en betaalbaar

Begeleidingstrajecten richten zich doorgaans vooral op melkveebedrijven, maar FarmFocus biedt gerichte ondersteuning voor melk- én vleesveebedrijven. Je kunt kiezen voor een eenmalige analyse of voor regelmatige begeleiding om de 6 maanden, jaarlijks of tweejaarlijks, afhankelijk van de acties die je wil ondernemen. FarmFocus komt bovendien in aanmerking voor VLIF-steun, wat de investering nog aantrekkelijker maakt. Er kan immers tot 70% terugbetaald worden van de prijs voor een FarmFocus-bedrijfsdoorlichting vanuit de kennisportefeuille van de Vlaamse overheid.

“We hebben 3 jaar lang geleerd van 40 bedrijven”, concludeert DGZ. “Nu willen we deze krachtige tool beschikbaar maken voor alle veehouders en hun dierenartsen die hun bedrijf veerkrachtiger en duurzamer willen maken.”

DGZ