Opschorting sojamoratorium ‘stimuleert ontbossing’ in Amazonewoud
De mededingingsautoriteit in Brazilië heeft een moratorium opgeschort voor grote bedrijven die beloven geen soja te kopen van ontbost land in het Amazonegebied. De beslissing wordt 30 maanden voor de COP30 in Brazilië sterk bekritiseerd door milieuorganisaties.
De Administratieve Raad voor Economische Defensie (Cade) kondigde de voorlopige schorsing maandagavond (18 augustus) aan en stelde dat het moratorium uit 2006 ‘een niet-concurrentiebeding tussen concurrenten vormt dat schadelijk is voor de soja-export’.
Een dertigtal bedrijven die sojabonen exporteren, ondertekenaars van het moratorium, waaronder wereldgiganten als het Amerikaanse Cargill en het Franse Louis Dreyfus, hebben 10 dagen de tijd om zich terug te trekken. Anders riskeren ze zware boetes.
Parlement in handen van de agro-industrie
Cade heeft besloten om een ‘administratieve procedure’ te starten tegen deze bedrijven, op aandringen van de Landbouwcommissie van de Kamer van Afgevaardigden.
In Brazilië is het parlement overwegend conservatief en veel van zijn leden vertegenwoordigen de machtige lobby van de agro-industrie, een van de motoren van de groei in de grootste economie van Latijns-Amerika.
Het moratorium werd in 2006 ondertekend door vertegenwoordigers van de soja-industrie, vooral onder druk van de Europese markt in het licht van de toenemende ontbossing in het Amazonewoud. Ondertekenaars verplichten zich om geen sojabonen te kopen van land dat na 2008 ontbost is in het grootste regenwoud ter wereld. De overeenkomst werd elk jaar à elke 2 jaar vernieuwd, tot het sojamoratorium tien jaar later, in 2016, voor onbepaalde duur werd ingevoerd.
Het moratorium kwam er na een Greanpeace-campagne die de aandacht richtte op de impact van de groeiende sojabonenproductie voor dierenvoeder op het Amazonewoude. Uit onderzoek van Greenpeace bleek dat fastfood- en supermarktketens vlees serveerden van dieren die gevoed waren met soja die gekweekt werd op ontbost regenwoud.
Minder ontbossing dankzij moratorium
De opschorting heeft dan ook geleid tot verontwaardiging bij NGO's zoals Mighty Earth, die het zien als ‘de weg vrijmaken voor nog meer ontbossing in een van de meest vitale ecosystemen van de planeet’.
“Het is onvoorstelbaar dat het moratorium 3 maanden voor COP30 is opgeschort”, zei Cristiane Mazetti, vertegenwoordiger van Greenpeace in Brazilië, dinsdag 19 augustus in een verklaring. COP30 is de VN-klimaatconferentie die in november wordt gehouden in de Amazonestad Belem.
Volgens Greenpeace en andere ngo's is het sojamoratorium een van de succesvolste wapens tegen ontbossing van het Amazonewoud: tussen 2009 en 2022 is de ontbossing er met 69% gedaald, terwijl de sojaproductie in het gebied aanzienlijk toegenomen is.
Nu trekt Greenpeace opnieuw aan de alarmbel. “Door het moratorium op te schorten, moedigt CADE niet alleen ontbossing aan, maar onderdrukt het ook het recht van consumenten om producten te kiezen die niet bijdragen aan de verwoesting van het Amazonegebied”, aldus Mazetti. De aanvallen op het moratorium ‘zijn politiek gemotiveerd en komen juist ten goede aan zij die het meest profiteren van de vernietiging van het Amazonegebied’.
Ook het Braziliaanse ministerie van Omgeving zegt dat het sojamoratorium ‘aanzienlijke successen voor de bescherming van het milieu’ heeft opgeleverd en er geen bewijs is voor de claims van de concurrentiewaakhond.
Cade's beslissing werd daarentegen verwelkomd door de Vereniging van Sojaproducenten van de Amazone-staat Mato Grosso (centraal-westelijk Brazilië), die het verwelkomde als ‘een historisch keerpunt in de verdediging van vrije concurrentie’.
