Ook milieu-organisaties nemen stappen tegen het Stikstofdecreet
In een vorig artikel gaven we de beweegredenen van de ‘verzoekende’ landbouwpartijen weer, waarom zij naar het Grondwettelijk Hof zijn gestapt tegen het Stikstofdecreet. In dit artikel laten we de milieu- en natuurorganisaties aan het woord.
Bij de Bond Beter Leefmilieu (BBL) geeft beleidsexpert biodiversiteit en milieukwaliteit Heleen De Smet te kennen naar het Grondwettelijk Hof te zijn gestapt tegen het Stikstofdecreet, omdat bepaalde elementen hieruit volgens hen in strijd zijn met de habitatrichtlijn en met de Grondwet.
“BBL beoogt met deze stap toe te werken naar een decreet dat er wél in slaagt om enerzijds de natuur en volksgezondheid voldoende te beschermen, en dat anderzijds ook duidelijkheid en perspectief biedt voor landbouwers en andere ondernemers.”
Achterhaalde cijfers
BBL haalt in haar argumentatie verschillende punten van kritiek aan op het huidige Stikstofdecreet. Zo gebruikt het achterhaalde cijfers en slaagt het er volgens BBL niet in om de overbelasting door stikstof voldoende snel en doeltreffend weg te werken.
“Bovendien zet het beleid sterk in op reductietechnieken die eenzijdig naar de problematiek kijken, en die in de praktijk vaak niet kunnen waarmaken wat ze op papier beloven”, aldus BBL bij monde van Heleen De Smet.
Ze wijst er nog op dat landbouwers die werken aan het sluiten van kringlopen en die grondgebonden trachten te werken, die dus zo veel mogelijk rekening houden met de draagkracht van de omgeving, met dit decreet ook niet de steun krijgen die ze verdienen. “Integendeel. Men weigert bedrijven die dusdanig werken, te ondersteunen.”
Halfslachtige maatregelen
Een zwaar punt van kritiek van BBL is dat “men met dit stikstofbeleid ook niet optreedt tegen de oorzaak van het probleem, namelijk de enorme stikstofimport via soja en kunstmest. Halfslachtige maatregelen moeten de boel proberen stutten, maar slagen er niet in om een robuust toekomstbeeld te garanderen voor landbouwer en natuur.”
BBL vindt het logisch dat de meest recente wetenschappelijke cijfers gebruikt worden in het stikstofbeleid, maar ze opperen er ook voor om de geest van het beleid te veranderen. “Nog steeds durft men niet te kiezen voor een landbouwmodel dat de landbouwer echt centraal zet. In het stikstofbeleid wordt niet gesproken over de veevoerindustrie, banken, adviseurs, supermarkten en andere spelers in de agro-industrie. We jagen ondertussen wel landbouwers, gesteund met publiek geld, verder op kosten om dure stallen en staltechnieken te kopen, maar deze lossen het stikstofprobleem niet ten gronde op en houden geen rekening met andere uitdagingen, zoals water, klimaat of biodiversiteit. Op die manier kán men geen rechtszekerheid garanderen voor een landbouwer. We missen beleid dat landbouwers echt op maat begeleidt naar een meer grondgebonden bedrijfsvoering, die economisch toekomstperspectief biedt en die rekening houdt met de verschillende uitdagingen van de sector”, aldus nog Heleen De Smet.
Stap vooruit
Dryade laat ons bij monde van jurist en directeur van de vzw, Dries Verhaeghe, weten dat zij de vernietiging van het Stikstofdecreet vragen aan het Grondwettelijk Hof. Op zich menen ze wel dat dit een stap vooruit is. “Toch zijn wij van oordeel dat bepaalde onderdelen in strijd zijn met de habitatrichtlijn en de Grondwet”, aldus Dries Verhaeghe.
Dryade heeft zware kritiek op het feit dat de Vlaamse regering heeft nagelaten om orde op zaken te stellen alvorens de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) op te maken en het Stikstofdecreet goed te keuren. Als voorbeeld halen ze aan dat de kritische depositiewaarden op het ogenblik van de goedkeuring van het Stikstofdecreet reeds achterhaald waren. Ze zien hiervoor bevestiging in het arrest ‘Grup Nelissen Steenfabrieken’ van de Raad van State van 18 juni 2025.
Bewegende doelpalen
Dries Verhaeghe verwijst naar minister Brouns, die spreekt van ‘bewegende doelpalen’. “De minister grijpt deze aanpassing aan om te pleiten voor een emissiebeleid, maar hij vergeet dat de Vlaamse regering zelf naliet om de ‘doelpalen te betonneren’, met andere woorden de KDW-waarden te actualiseren alvorens het Stikstofdecreet goed te keuren.”
Hij wijst ons in zijn reactie op nog een ander voorbeeld. “De reductiecijfers voor AEA-technieken en de emissiecijfers voor bepaalde diercategorieën waren te rooskleurig. De recente adviezen van het WeComV bewijzen dat Dryade het bij het rechte eind heeft. Tot slot keren ze zich tegen de ‘toetszones’ omdat deze de oppervlakte van de habitatrichtlijngebieden onterecht verkleinen.”
Greenpeace kreeg van ons ook de vragen voorgelegd, aangezien zij een verzoekende partij zijn. In een reactie geven zij aan dat zij zich wensen aan te sluiten bij de antwoorden van hun partner Dryade”.
Hierbij de link naar het eerste en derde artikel uit deze reeks.
