Historisch lage vrije marktprijzen vragen om een ketenaanpak
Aardappeltelers in de NEPG-zone (Noordwest-Europa) hebben moeilijke maanden achter de rug en de nabije toekomst ziet er somber uit. Een vroege start van het plantseizoen in goede omstandigheden en een uitbreiding van het aardappelareaal hebben geleid tot een recordoogst.
In 2024 werd 7 % meer aardappelen uitgeplant ten opzichte van het jaar voordien (+ 37.000 ha). Deze trend zette zich voort in het voorjaar van 2025, met een extra toename van bijna 40.000 ha consumptieaardappelen (+7%). Het totale areaal kwam in de EU-04 (BE, DE, FR, NL) dit jaar uit op 608.000 ha. Op basis van proefopbrengsten in de hele zone verwacht de NEPG (North-Western European Potato Growers) een recordoogst van ongeveer 27,3 miljoen ton. Dat is 2,65 miljoen ton meer (+11%) dan de oogst van 2024.
“De stijging van het areaal werd gestimuleerd door de signalen over de groeiende vraag van verwerkers, de toenemende verwerkingscapaciteit, hogere contractprijzen en de rendabiliteit van de aardappelteelt in vergelijking met andere teelten”, stelt de NEPG in een persbericht van begin september.
Onevenwicht
De aardappelroganisatie ziet nu dat de expansie echter afgeremd wordt door een onevenwicht tussen vraag en aanbod. “Een aanzienlijk deel van de oogst kan niet worden gestockeerd en tienduizenden tonnen zijn al afgeleid naar diervoeder, biogasinstallaties of composteerinstallaties.”
“Wat moeten wij als telers leren van deze dramatische situatie”, vraagt de NEPG zich af. “De realiteit is duidelijk. De kosten om aardappelen te telen zijn hoog en er zijn geen indicaties dat deze volgend teeltjaar zullen dalen. Na het financieel verlies dat telers dit jaar zullen lijden, kunnen we voor 2026 een daling van het areaal verwachten. De vraag is hoe groot de daling van het areaal precies zal zijn en hoe verwerkers hier zullen tegenover staan.”
NEPG: “We maken momenteel een groeicrisis door. 2025 is gekenmerkt door een aanbodcrisis, die in het volgende teeltseizoen zou kunnen omslaan in een vraagcrisis als telers niet langer de financiële capaciteiten hebben om bij te blijven. De onbalans tussen vraag en aanbod is dit jaar bijzonder groot. Het is essentieel om dit evenwicht volgend jaar weer te herstellen.”
Meer samenwerking nodig
De NEPG blijft herhalen dat de productie moet voldoen aan de vraag, maar daar zeker niet moet op vooruitlopen. “Er is om die reden meer samenwerking en meer afstemming nodig binnen de aardappelketen. Afnemers moeten hun beoogde ontwikkelingen verduidelijken als ze een verstoring van het aanbod wil voorkomen.” De NEPG benadrukt daarom het belang van meer en voortdurende dialoog in de hele keten. Ze herhalen om alleen te produceren wat op een duurzame manier mogelijk is”.
Nu de teeltplannen voor volgend jaar worden opgesteld adviseert de NEPG om op duurzame wijze te produceren. “Telers moeten serieus overwegen om onder economisch haalbare omstandigheden te produceren en niet alleen maar te leveren wat verwerkers van hen verwachten.”
Economische- en milieu-uitdagingen
“Naast de economische uitdagingen, mogen ook de milieu-uitdagingen niet onderschat worden. Door de klimaatverandering wordt de aardappelteelt risicovoller en duurder, terwijl de druk op bodem, water en biodiversiteit toeneemt. Het behoud hiervan is essentieel om de duurzaamheid van de sector te waarborgen. Telers moeten dit kapitaal koesteren als ze in de toekomst nog succesvol willen blijven telen”, aldus nog de vereniging van Noordwestse aardappeltelers.
