Vlaanderen wil vergunningen vlot trekken met betere regels en snellere beroepen

Vergunningentanker keren

Een jaar nadat de toen net aangetreden Vlaamse regering had beloofd van vlottere vergunningen een prioriteit te maken, heeft een expertencommissie daarover een rapport met 45 adviezen klaar. Ze stelt voor te snoeien in het woud aan regels dat rond aanvragen is gegroeid en om de beroepsprocedures in te korten. Een van de opvallendste maatregelen waarvoor Diependaele en Brouns warmlopen, is een ‘integrale maatschappelijke afweging’ bij beslissingen over omgevingsvergunningen, schrijft De Standaard.

De verdienste van het advies is dat het ‘een referentiedocument kan zijn om de Vlaamse vergunningentanker te keren’, zegt De Tijd. Tegelijk ligt de bal nu in het kamp van de Vlaamse regering, die voor de opdracht staat om het rechtszeker en decretaal in de praktijk te brengen. Veel elementen en ergernissen uit het rapport zijn al jaren bekend, maar bleken politiek minder evident om uit te voeren.

Van advies naar conceptnota

Op 17 oktober wil minister-president Diependaele de eerste concrete resultaten boeken. Tegen dan wil hij het advies ‘herverpakken’ tot een conceptnota die de Vlaamse regering als houvast zal nemen om de grote omslag in het vergunningsbeleid te maken, aldus De Standaard.

Boerenbond: “Snelle omzetting naar de praktijk”

Boerenbond reageert positief, maar wacht de praktijktoets af. “Dit is een gedegen werkstuk, dat nu snel in de praktijk moet worden omgezet. Het gebrek aan rechtszekerheid beknot momenteel de toekomst van onze landbouwsector”, zegt voorzitter Lode Ceyssens. “We zijn hoopvol, maar de praktijktoets zal uitwijzen dat dit geen dode letter op papier blijft. Momenteel zitten onze boeren in de grootste onzekerheid, waardoor het voor hun ook onmogelijk is om verder te verduurzamen. Zo moeten bijvoorbeeld rundveehouders tegen het einde van dit jaar 5% stikstof reduceren, maar de toepasbare technieken veranderen of blijven uit. Het mag niet blijven bij enkel verbeteringen in de procedure, maar ook het stikstofkader moet worden aangepast. Het is nu tijd voor actie.”

ABS: “Voldoende juridisch robuust uitwerken”

Ook het ABS vindt een rationalisering van het vergunningenbeleid een goede zaak. “Een bezwaar kunnen indienen is een democratisch recht, maar het is goed dat de grenzen daarvan duidelijker worden bepaald en afgelijnd”, aldus beleidsmedewerker Mark Wulfrancke. “Dat is ook nodig voor de goede verstandhouding op het platteland. De komende tijd zullen best wel wat bedrijven hun landbouwfunctie verliezen. Voor het nabije landbouwbedrijf is het belangrijk te weten dat dit geen belemmeringen vormt op de reguliere werking en dat de nieuwe buren (al dan niet met ‘hulp’ van activisten van ver weg) niet tot in het oneindige vergunningen kunnen aanvechten.”

Het ABS blijft wel wat afwachtend of alles voldoende juridisch robuust kan worden uitgewerkt en hoe dit zijn uitwerking zal hebben op onder meer het geurkader. “Het kan niet zo zijn dat een versoepeling van de ene wet leidt tot een verstrenging van een andere. “Ook Europese wetgeving mag niet uit het oog worden verloren. Minister Brouns mag dan wel goede plannen hebben, uiteindelijk moet het ook voldoen aan de Europese wetten. Juridisch robuust betekent dat het de test van zowel de Raad van State, het Grondwettelijk Hof als het Europees Hof voor de Rechten van de Mens moet doorstaan.”

Voka: “Gedegen werkstuk”

Ook werkgeversorganisatie Voka ziet in het advies een ‘gedegen werkstuk’ met ‘quick wins’ en ‘noodzakelijke paradigmaverschuivingen’. “Het bevat de kern van de grondige hervormingen die het Vlaams vergunningenbeleid nodig heeft om te komen tot een voorspelbare en rechtszekere vergunningverlening voor alle sectoren”, zegt Voka in een reactie. “Het is cruciaal dat de regering dit advies snel en gericht omzet in regelgeving”, aldus gedelegeerd bestuurder Frank Beckx.

Bouwsector: “Eindelijk klinkt er hoop”

Ook de sectorfederaties van de bouw- en vastgoedsector en de architecten reageren positief op het eindrapport van de gemengde commissie vergunningen. “Eindelijk klinkt er hoop: de commissie nam de bezorgdheden uit het werkveld ernstig en schuift concrete voorstellen naar voren die de vergunningsprocedures sneller, eenvoudiger en robuuster moeten maken”, zeggen de federaties in een gemeenschappelijk persbericht.

Ze roepen de Vlaamse regering op om meteen met de voorstellen aan de slag te gaan. En er blijven nog ‘2 werven’ over die moeten worden aangepakt. Zo bepleiten de lobbygroepen om de ‘veelheid aan regelgevingen en verordeningen en de versnippering van bevoegdheden’ aan te pakken. Ook vragen ze een doorgedreven digitalisering van het bouw- en vergunningenproces.

Milieuvereniging is verbijsterd

Bond Beter Leefmilieu (BBL) is dan weer totaal niet te spreken over het rapport van de expertencommissie. “Volgens het advies van de commissie moeten beroepsmogelijkheden worden beknot om het vergunningenbeleid vrije baan te geven: vergunningen moeten minder gebonden worden door adviezen, er moeten minder bindende voorwaarden erkend worden bij projecten, en als klap op de vuurpijl riskeren burgers die de wet inroepen geldboetes te krijgen. Met deze kortzichtige suggestie om de gezondheid van burger en omgeving uit het debat te weren, riskeren we teruggekatapulteerd te worden naar de tijd van priester Daens”, reageert Benjamin Clarysse, beleidscoördinator bij Bond Beter Leefmilieu.

Volgens Clarysse is het stikstofarrest er juist gekomen omdat de overheid haar eigen wetgeving niet volgt bij het afleveren van vergunningen. “Checks and balances blijven nodig. Dat is de rode draad bij alle bedreigingen voor gezondheid en omgeving, of het nu om PFAS, klimaat of water gaat. Inspraakmogelijkheden beknotten opent de deur voor nieuwe schandalen, in plaats van ze te vermijden”, besluit Clarysse.

Belga/Boerenbond/ABS/Bond Beter Leefmilieu/JVB