Twintig jaar steun voor zorgboerderijen
Exact 20 jaar geleden kende Vlaanderen voor het eerst steun toe aan zorgboerderijen. In die periode kregen zorgboerderijen meer dan 24 miljoen euro, goed voor duizenden zorggasten die de voorbije 20 jaar ondersteuning vonden op een zorgboerderij.
Zorgboerderijen zijn tegelijk actieve landbouwbedrijven en veilige groeiplekken. Mensen met een zorgnood nemen er deel aan het dagelijkse leven op de boerderij, tussen dieren en velden. Die combinatie van structuur, buitenlucht en vertrouwen blijkt voor veel zorggasten van onschatbare waarde. “Twintig jaar investeren in zorgboerderijen is vooral investeren in mensen. We bieden zekerheid en ondersteunen landbouwers die de poort van hun erf én hun hart openen voor mensen met een zorgnood. Zo nemen zij een belangrijke maatschappelijke rol op, terwijl duizenden zorggasten opnieuw verantwoordelijkheid krijgen en aansluiting vinden bij het dagelijkse leven. Dit is een sterk Vlaams succesverhaal”, zegt Vlaams minister van Landbouw en Omgeving Jo Brouns (cd&v).
Van bezorgdheden naar een stevig kader
De basis voor dat succes werd gelegd in 2005, met de uitwerking van een duidelijk wettelijk kader en een subsidieregeling binnen het landbouwbeleid. Dat gebeurde op initiatief van Steunpunt Groene Zorg, in samenwerking met de departementen Landbouw, Welzijn en Onderwijs, en met betrokkenheid van de sociale inspectie.
Het Steunpunt Groene Zorg, opgericht door Boerenbond en Ferm in 2003, ging van start met het veld te verkennen. Door te luisteren naar wie toen al zorgboerderij was, kwamen er heel wat concrete vragen van op het terrein.
“Landbouwers wilden zorggasten ontvangen, maar vroegen terecht duidelijkheid en zekerheid”, zegt Els Roelof, coördinator van Steunpunt Groene Zorg. “Wat bij controle? Wat als er iets gebeurt? Tegelijk vroeg de welzijnssector garanties rond kwaliteit en veiligheid. Door die vragen samen te brengen en een luisterend oor te krijgen bij de overheid, kwam er in 2005 een wettelijk kader dat landbouwers zekerheid gaf en zorggasten bescherming bood.”
Dat kader bleek cruciaal voor de verdere uitbouw van zorgboerderijen in Vlaanderen en vormde het startpunt voor een duurzame samenwerking tussen landbouw en welzijn.
Bezoek aan Hoeve Engelenveld
Minister Brouns bracht het 20-jarige jubileum onder de aandacht tijdens een bezoek aan zorgboerderij Hoeve Engelenveld in Kinrooi. Het melkveebedrijf van de familie Steensels is sinds 2019 ook actief als zorgboerderij. Wat begon met één zorgvraag uit de buurt, groeide uit tot een vaste zorgwerking met 2 zorggasten, die er wekelijks meedraaien in het dagelijkse leven op de boerderij.
Mathieu en Annemie Steensels kozen bewust voor zorg op maat, binnen een duidelijk en veilig kader. “We wilden zorggasten ontvangen, maar alleen als alles correct geregeld was,” zegt Mathieu Steensels. “Dankzij het wettelijk kader en de begeleiding weten we waar we aan toe zijn, en kunnen we ons focussen op wat telt: mensen een plek geven.”
Vandaag zijn onder meer René en Richard wekelijks actief op de boerderij, via de begeleidende dienst Gastopvang. Voor Annemie is het belangrijk om te vertrekken vanuit vertrouwen in hen, en op hen, en om hen zo te doen groeien in hun capaciteiten. “Ik kom hier graag, Het geeft me een goed gevoel om hier iets te kunnen doen”, zegt René. “Ze kennen mij, en ik voel me welkom. Dat maakt werken hier mogelijk voor mij, want ik ken het hier zelf ondertussen ook allemaal goed.”
