Startpagina Melkvee

Melkveesector start met registratie antibiotica

Sinds 1 oktober 2018 zijn melkveehouders aangesloten bij het IKM-QFL-QMK-lastenboek verplicht het antibioticagebruik op hun bedrijven te laten registreren in de datacollectiesystemen AB Register (voor IKM) en Bigame (voor QFL-QMK). De melkveesector treedt hiermee in de voetsporen van de varkens-, pluimvee- en vleeskalversectoren, waar het antibioticagebruik al langer op bedrijfsniveau wordt geregistreerd.

Leestijd : 4 min

Door de registratie van antibioticagebruik op melkveebedrijven kunnen evoluties in gebruik in de sector beter opgevolgd worden. Ook wil de melkveesector zo bijdragen aan de reductiedoelstellingen uit het ‘antibioticaconvenant’. In dit convenant verbonden overheid en sectoren zich er in 2016 toe om o.a. het totale antibioticagebruik bij dieren tegen 2020 met 50% te reduceren ten opzichte van 2011.

Het gebruik van antibiotica selecteert immers voor resistente bacteriën en is nefast voor de normale - en levensnoodzakelijke - darmbewoners. Infecties met resistente bacteriën zijn moeilijker te behandelen en zijn dus een reëel gevaar voor de gezondheid en het welzijn van dieren en mensen.

Nog 24  % tot 50  %

Antibioticaresistentie kan ook worden overgedragen tussen dier en mens, en omgekeerd! Door intens contact met dieren geldt dit gevaar in het bijzonder voor veehouders. Maar ook door indirect contact binnen ons gezamenlijk leefmilieu kan resistentie worden overgedragen. Minder antibiotica gebruiken is dus de boodschap!

Het meest recente BelVetSac-rapport toonde dat nog 24% van de 50% reductiedoelstelling te realiseren is, en dat met nog drie jaar voor de boeg. Daarom is het essentieel de komende jaren volop in te zetten op het informeren, sensibiliseren en opvolgen van de gebruikers én verschaffers van antibiotica, in álle sectoren. Het is dan ook een belangrijke stap vooruit dat nu ook in de Belgische melkveesector antibioticagebruik op de individuele bedrijven wordt geregistreerd.

Waarom benchmarken?

Het belang van bedrijfsspecifieke data zit erin dat ze toelaten bedrijfsspecifieke benchmarkanalyses uit te voeren. Veehouders en dierenartsen krijgen de resultaten terug in de vorm van individuele ‘benchmarkrapporten’.

‘Benchmarken’ komt in feite neer op het vergelijken van alle veehouders met elkaar. Op basis van deze vergelijking worden grenswaarden vooropgesteld die de veehouders indelen in drie zones: ‘laaggebruikers’, ‘aandachtsgebruikers’ en ‘grootgebruikers’. Dit principe wordt toegepast ongeacht de diersoort, maar uiteraard verschillen de grenswaarden per diersoort en zelfs diercategorie.

Wat met ‘grootgebruikers’?

In de eerste plaats dienen ‘grootgebruikers’, veehouders die in de ‘rode zone’ zitten, extra inspanningen te leveren om hun antibioticagebruik te reduceren. Het is uitermate belangrijk dat dit in goed overleg tussen veehouder en bedrijfsdierenarts gebeurt. Recent heeft de eenheid ‘Advies en communicatie’ van Amcra een template voor een ‘Plan van Aanpak’ gepubliceerd, een middel voor dierenarts en veehouder om gestructureerd de oorzaken van het hoge gebruik bloot te leggen. Dit wordt dan gevolgd door het identificeren van actiepunten, het formuleren van bedrijfsspecifieke doelstellingen en het afspreken van maatregelen. Ook voor langdurige ‘aandachtsgebruikers’ kan zo’n plan een essentieel hulpmiddel zijn om een efficiënte en duurzame reductie te realiseren.

De eerste benchmarkrapporten voor melkveehouders worden verwacht in de loop van 2019. Nu staat echter de goede start van de registratie van het antibioticagebruik centraal. Zinvolle analyses kunnen immers enkel met goeie data. Melkveehouders en de verschaffers van antibiotica spelen hierin een centrale rol.

Op korte termijn zullen ook dierenartsen gebenchmarkt worden om deze met een te hoog voorschrijf-of verschaffingsgedrag te kunnen aanspreken. Samen met het benchmarken van veehouders wordt op die manier de totaliteit van het diergeneeskundig antibioticagebruik gedekt.

Data ingeven in AB Register

IKM-Vlaanderen draagt zijn melkveehouders op het AB Register datacollectiesysteem te gebruiken. Dit systeem bestaat sinds 2014 voor varkens (als onderdeel van Belpork vzw), maar is ondertussen een afzonderlijk beheerde vzw waarin Belpork, Belplume en IKM-Vlaanderen verenigd zijn.

In AB Register zijn het de verschaffers die de hoeveelheid verschafte antibiotica moeten registreren. Dit zijn voornamelijk dierenartsen maar kunnen ook apothekers of mengvoederfabrikanten zijn. Registreren moet voor vier diercategorieën melkvee: kalveren < 3 maand, kalveren van 3-8 maand, jongvee tot 24 maand en melkvee ouder dan 24 maand. Een categorie ‘andere’ is voorzien voor stieren, zoogkoeien, vleesvee, enz.

De melkveehouders dragen de verantwoordelijkheid voor de volledigheid en de correctheid van de geregistreerde gegevens en dienen de gegevens dus regelmatig te controleren. Een belangrijk element hierbij is de deadline voor registreren: antibioticagebruik in een bepaalde maand moet voor de 7de van de daaropvolgende maand in AB Register worden ingebracht.

Help!

Meer informatie over de werking en het gebruik van AB Register voor melkvee is te vinden op www.abregister.be. De helpdesk bereikt u telefonisch op 02/552.81.19 of via e-mail op helpdesk@abregister.be . In het zuidelijke deel van het land draagt QFL-QMK haar melkveehouders op hun antibioticagebruik via Bigame (Base Informatique de Gestion des Antibiotiques et des Médicaments en Elevage) te registreren. Meer informatie over de werking en het gebruik van Bigame is te vinden op www.arsia.be.

Finaal dient, zoals gezegd, het registreren van het antibioticagebruik tot een betere tracering en een benchmarking van het antibioticagebruik. In een volgend artikel gaan we dieper in op de inhoud van een benchmarkrapport. Een ding staat vast: hoe beter en correcter de data worden geregistreerd, hoe zinvoller en bruikbaarder elk rapport zal zijn!

Amcra vzw

Lees ook in Melkvee

Meer artikelen bekijken