Startpagina Varkens

Optimale waterkwaliteit zorgt voor gezonde varkens

Wist je dat varkens bijna dubbel zoveel water opnemen als voeder? En dat ze voor 55% (volwassen dieren) tot 80% (biggen) uit water bestaan? Dan is het niet verwonderlijk dat een goede waterkwaliteit van groot belang is voor de gezondheid en prestaties van de dieren op je bedrijf.

Leestijd : 4 min

Zelfs zonder laboanalyses kun je door gewoon te kijken naar het water al een indicatie krijgen over de kwaliteit. Goed water is kleurloos, helder en geurloos.

Is dat niet het geval, dan kan dit wijzen op verontreiniging. De oorzaak is soms op het zicht duidelijk. Zo wijst roestbruine neerslag op een overmaat aan ijzer en zwarte neerslag op veel mangaan. Als het water troebel of afwijkend van kleur is, kunnen we niet altijd op het zicht vermoeden welke parameters afwijkend zijn. In dat geval is verder onderzoek aangewezen.

Let wel op, water dat er perfect uitziet, garandeert niet altijd een goede kwaliteit.

Jaarlijkse wateranalyse is een must

Daarom wordt aangeraden om het water, hoe goed het er ook uitziet, jaarlijks te laten analyseren.

Bovendien is de kwaliteit van het water niet constant. Het is afhankelijk van de bron, die mogelijk niet altijd even kwalitatief is, maar ook in de leidingen kan contaminatie optreden, onder andere in de vorm van een biofilm. Het is dus raadzaam om dit op te volgen door regelmatig een drinkwateranalyse uit te voeren. Zo kun je ervoor zorgen dat je snel en gepast kunt reageren bij afwijkingen.

Waarom zijn biofilms een probleem?

Meer dan 95% van de bacteriën in drinkwaterleidingen maken deel uit van een biofilm. Een biofilm is een groep bacteriën die zich vasthecht aan een oppervlak, in dit geval de binnenkant van een drinkwaterleiding. Ze worden beschermd door een soort slijmlaag die ze zelf produceren. Daardoor kunnen deze bacteriën heel lang aanwezig blijven. Ze zijn niet of minder gevoelig voor bijvoorbeeld ontsmettingsmiddelen.

In het Veepeilerproject ‘Biofilms in drinkwaterleidingen op varkensbedrijven’ werden in de biofilms niet alleen ziekteverwekkende bacteriën ontdekt, maar ook antibioticaresistente E. coli. Dat betekent dat biofilms niet alleen een reservoir kunnen zijn van ziektekiemen, maar ook antibioticaresistente kiemen onderhouden.

Waar neem ik het monster?

Start met een monstername aan het einde van de leiding. Is het water daar goed dan is het aan de bron ook in orde. Wijkt het water aan de nippel af, dan moet nagegaan worden waar het probleem ligt. Kwaliteit aan het einde van de leiding is in de meeste gevallen slechter dan deze aan de bron. Ook in het Veepeilerproject over biofilmvorming zagen we op de deelnemende bedrijven een duidelijke stijging van bacteriële contaminatie aan het einde van de leiding in vergelijking met de bron.

Start je monstername aan het einde van de leiding, want daar is de kwaliteit in de meeste gevallen slechter dan aan de bron.
Start je monstername aan het einde van de leiding, want daar is de kwaliteit in de meeste gevallen slechter dan aan de bron. - Foto: DGZ

Er zijn verschillende reden waarom de leiding kan vervuild raken zoals:

· Wanneer de dieren drinken kan er lucht en daarmee ook stof en eventueel kiemen die in de omgeving aanwezig zijn, via de nippel in de leidingen terecht komen.

· In doodlopende stukken of doorhangende leidingen kan water blijven stilstaan en vuil ophopen. Deze delen kunnen een broeihaard worden van bacteriën.

· In drinkwatermedicatie zitten vaak ook stoffen die kunnen achterblijven in de leidingen, deze kunnen een voedingsbodem vormen voor bacteriën.

· Overschrijding van bepaalde chemische parameters (bijvoorbeeld ijzer en waterhardheid) kunnen eveneens zorgen voor neerslag in de leidingen.

· Bacteriën in waterleidingen kunnen zich vasthechten aan de wand, biofilms vormen en zo zorgen voor een continue verontreiniging van de leidingen.

Hoe hou ik de leidingen proper?

Begin bij de bron. Als er daar al afwijkingen zijn, pak die eerst aan zodat de verontreiniging niet in de leidingen terecht komt. Afhankelijk van de chemische elementen of bacteriën die al ter hoogte van de bron aanwezig zijn, kan je beslissen welke filtering het water moet ondergaan vooraleer het in de drinkwaterleidingen terecht komt.

Zorg voor een goede installatie van de leidingen en vermijd dode stukken of doorbuigende leidingen want daar kan vuil opstapelen en bacteriën woekeren.

Vermijd doodlopende stukken of doorhangende leidingen want daar kan water blijven stilstaan en vuil zich ophopen, waardoor ze een broeihaard worden van bacteriën.
Vermijd doodlopende stukken of doorhangende leidingen want daar kan water blijven stilstaan en vuil zich ophopen, waardoor ze een broeihaard worden van bacteriën. - Foto: DGZ

Ontsmet en spoel de leidingen na elke toediening van medicatie of additieven via de drinkwaterleidingen. Zo vermijd je dat residuen achterblijven.

En tot slot: reinig of ontsmet de leidingen grondig tijdens elke leegstand en spoel de leidingen goed door vooraleer een nieuwe groep dieren het compartiment binnenkomt.

Meer weten?

Zorgen voor een goede waterkwaliteit is van essentieel belang voor gezonde dieren én een gezond bedrijf. Maar het is niet altijd evident is om zelf te achterhalen of het drinkwater voor uw dieren al dan niet verontreinigd is. Spreek erover met je bedrijfsdierenarts. Als je meer wil weten, kun je ook contact opnemen met DGZ op tel. 078 05 05 23 of via mail helpdesk@dgz.be .

Charlotte Brossé (DGZ)

Lees ook in Varkens

Meer artikelen bekijken