Nederland: sanering verouderde stallen bij Natura 2000-gebieden
Een Nederlands adviescommissie adviseert een warme sanering van verouderde veeteeltbedrijven in of vlakbij Natura 2000-gebieden. De gedachte is voor redelijke prijzen landbouwers uit te kopen, maar het instrument onteigening mag volgens de commissie niet uitgesloten worden. Doel van de operatie is de stikstofuitstoot te verminderen.
In Nederland liggen door een uitspraak van de Raad van State duizenden bouwprojecten stil. De reden: Nederland voldoet niet aan EU-richtlijnen voor maximale stikstofuitstoot. Oud-minister Johan Remkes, een liberaal, werd aangesteld oplossingen aan te dragen om snel uit de ontstane impasse te geraken. Het 47-pagina’s tellende rapport kreeg de veelzeggende titel ‘Niet alles kan’ mee, en raakt vooral boeren en automobilisten.
De maximumsnelheid op Nederlandse snelwegen werd in september 2012 vooral op vraag van Remkes’ partij, de VVD verhoogd van 120 naar 130 km per uur. Remkes adviseert nu deze maatregel terug te draaien, wat het huidige kabinet al van plan was. Per 1 oktober wordt de limiet 130 km op vier snelwegen teruggedraaid. Naast automobilisten worden ook de bouw en de industrie door maatregelen geraakt.
Gebiedsspecifieke aanpak
Voor landbouwers is het advies van Remkes het meest ingrijpend. Remkes en co adviseren een ‘selectieve, gebiedsspecifieke en doelgerichte reductie van de ammoniakuitstoot’. Eerder vroeg de linksliberale partij D66 om een generieke korting op de veestapel, maar dit plan wordt afgekeurd door de commissie. Daarbij wijst de commissie op de grote verschillen in ammoniakemissies tussen bedrijven, (sub)sectoren en regio’s. Voordeel van het plan was wel dat de mestproblematiek ermee opgelost zou geraken.
Wie Natura 2000-gebieden wil beschermen, en goed boeren wil belonen, moet volgens Remkes preciezer te werk gaan. Dus worden de pijlen gericht op bedrijven die in of dichtbij Natura 2000-gebieden liggen. Het is volgens de commissie zaak dat zo snel mogelijk in kaart wordt gebracht welke bedrijven nog werken met verouderde stalsystemen. Provincies moeten op korte termijn de ammoniakuitstoot in regio’s op een rij zetten. Zodra dit ik kaart is gebracht, kan een warme sanering plaatsvinden.
Een tweede piste is het sneller vergunnen van technologieën die leiden tot minder stikstofuitstoot. Onteigening moet als wapen op tafel blijven liggen, aldus Remkes, om elk gevoel van vrijblijvendheid weg te nemen. Hij noemt het onteigeningsinstrument daarbij wel de minst fraaie optie. Het moet allemaal op korte termijn gebeuren. In mei komt de commissie met een rapport over meer stikstofmaategelen gericht op de langere termijn.
LTO Nederland, de Nederlandse boerenbond, is niet ontevreden over de keuze voor een gebiedsgerichte aanpak. Uit een peiling onder lezers van haar ledenblad Nieuwe Oogst blijkt dat tamelijk veel veehouders wel willen stoppen, mits ze een correcte vergoeding krijgen.
In boerenkringen wordt wel met verbazing gereageerd dat de veehouderij zo zeer wordt geviseerd, aangezien dierenaantallen eigenlijk sterk zijn gedaald in de afgelopen decennia – waar het verkeer exponentieel is toegenomen. Minister Carola Schouten (landbouw, natuur en visserij), heeft gezegd zich te gaan verdiepen in de aanbevelingen.
