Landbouwexpert: "Er is maar kleine vonk nodig om bij ons de vlam in de pan te doen slaan"
"Het enige verschil met de ons omringende landen is dat er voor de Belgische boeren nog geen concrete aanleiding is om op straat te komen. Zoiets als een nieuw mestactieplan bijvoorbeeld zou meteen de vlam in de pan kunnen doen slaan." Dat zegt Stef Aerts, opleidingshoofd Agro- en biotechnologie aan de hogeschool Odisee, Campus Sint-Niklaas. "Alle andere factoren die de boeren doen protesteren in Frankrijk, Nederland en Duitsland zijn natuurlijk ook bij ons aanwezig", vervolgt de landbouwexpert. "Er is maar weinig nodig om ook hier de tractoren de snelwegen te laten oprijden."
Het blijft opvallend stil aan het boerenfront in Vlaanderen en Wallonië, in tegenstelling tot Frankrijk waar de landbouwers voor een hoger inkomen op straat komen. Zowat duizend tractoren reden woensdagochtend vanuit het noorden en het centrum van Frankrijk richting Parijs, met zware hinder op de snelwegen tot gevolg. Ook elders in Frankrijk was er protest. En ook in Duitsland en Nederland zijn landbouwers de voorbije weken en maanden met hun tractoren de straat opgekomen.
Waarom niet bij ons? "Omdat er op dit ogenblik nog geen concrete analeiding is", aldus Stef Aerts. "In Nederland was de aanleiding het verzet tegen de beruchte stikstofwetten", zegt de docent Agrotechnologie. "Bij ons zou een nieuw mestactieplan bijvoorbeeld een katalysator kunnen zijn om de boeren op straat te krijgen." Volgens de expert zitten dezelfde factoren onze boeren hoog als bij hun vak- en lotgenoten in de buurlanden. Om te beginnen dat ze amper nog geld krijgen voor hun producten.
"Het is al vaker gezegd, maar we betalen veel te weinig voor onze voeding. Het is toch niet normaal dat boeren soms prijzen krijgen die lager zijn dan de kostprijs die zij erin moeten investeren om ze te produceren, nog afgezien van het werk dat ze erin steken. Dat is een structureel probleem dat ervoor zorgt dat vele landbouwbedrijven een strijd op leven en dood voeren. Je kunt je voorstellen dat je dan woest wordt, als je geconfronteerd wordt met almaar stijgende energieprijzen, terwijl je zelf niets verdient met je eigen producten." Toch leeft de perceptie bij het grote publiek dat de landbouw zwaar gesubsidieerd wordt, onder meer door de Europese instellingen.
"Daarin vergist het grote publiek zich dan", meent Stef Aerts. "Die subsidies zijn vaak peanuts in vergelijking met de verliezen die geslikt worden, en ook niet àlle sectoren komen in aanmerking voor subsidiëring." Stef Aerts meent dat landbouwers ook meer dan andere beroepsmensen zich identificeren met hun werk en hun bedrijf. "Ze nemen kritiek zeer persoonlijk op. Dat valt op wanneer ze geconfronteerd worden met de maatschappelijke druk over hun effect op het milieu en de klimaatproblematiek. Wanneer critici komen aanzetten met slogans als 'Vlees is slecht, vlees maakt ons klimaat kapot', dan voelen landbouwers zich als persoon aangesproken. En dat verklaart de soms hevige vormen van het boerenprotest."
Voelen boeren zich vandaag misschien ook wat minder vertegenwoordigd door politici die namens hen spreken? "Dat speelt zeker ook een rol", meent Stef Aerts. "Probeer maar een 'Boerenbonder' te vinden op de kieslijsten van de CD&V, dat is niet meer zo vanzelfsprekend als enkele generaties geleden. En in andere partijen wordt hun stem helemaal niet gehoord. Het gaat in de ogen van politici om amper anderhalf procent van de bevolking. Dat zijn niet genoeg stemmen om in de Wetstraat door te klinken."
