Nieuwe chipsrassen scoren naargelang de locatie

De eisen die gesteld worden aan chipsaardappelen zijn streng. De ronde knollen dienen zo veel mogelijk van de sortering 35/70 mm te zijn. Het onderwatergewicht moet minstens 400 g/5kg bedragen en de bakkleur moet nog beter zijn dan die van frietrassen. Alle rassen werden op 33-34 cm in de rij geplant (potermaat 35/55 en 40/50mm).

De chipsrassen lagen aan in Poperinge, Waterland-Oudeman en Kortrijk op dezelfde percelen als de late frietrassen.

In Poperinge werden enkele bekendere chipsrassen beproefd. Het ging om de rassen Lady Claire en VR808 die het grootste areaal innemen in Vlaanderen. Daarnaast lag ook nog Pirol mee aan. Elk van de drie rassen kent een resistentie tegen Globodera Ro1.

Lady Claire aanzien we nog steeds als de referentie binnen de chipsrassen, maar haalde wel duidelijk de laagste netto-opbrengst (+35mm zonder uitval) ten gevolge van de droogte (cfr 2017 en 2018). Na aftrek van 20% voor kopakkers, spuitsporen, … haalde Lady Claire in Poperinge slechts 31,2 ton/ha. Het grootste deel van de oogst behoorde tot de gewenste sortering 35-70m.

Pirol en VR808 haalden beide een grote meeropbrengst in vergelijking met de referentie van respectievelijk +14 en +33%. Beide rassen hadden echter ook wel knollen die té grof waren gegroeid. Bij Pirol behoorde 86% tot de sortering 35-70mm en bij VR808 was dit 89%.

De onderwatergewichten van elk van de drie rassen kwamen voldoende hoog uit met de hoogste waarde voor VR808 (443 g/5kg). De blauwgevoeligheid bleef uiteindelijk bijzonder laag in Poperinge.

Zowel de chipskleur, de smaak als het uitzicht scoorden het laagst in Poperinge. Enkel VR8080 haalde op deze proefplaats een goede score voor de drie parameters. Pirol scoorde telkens ondermaats en Lady Claire haalde een matige kwaliteit. Enkel op de knollen van het ras Pirol was meer gewone schurft en lakscurft te zien na oogst. Let op: VR808 is zeer gevoelig voor metribuzin in de onkruidbestrijding.

In 2019 werden nieuwe chipsrassen aangeplant in Waterland-Oudeman en Kortrijk. In Waterland-Oudeman lag de opbrengst voor de chipsrassen merkelijk hoger in vergelijking met Kortrijk (laat geplant en grotere droogte). De hoogste onderwatergewichten waren eveneens in Waterland-Oudeman terug te vinden (Polder), maar er waren ook geen problemen in Kortrijk. Ook de blauwgevoeligheden lagen logischerwijze het hoogst in Waterland-Oudeman. De chipskleur was dan weer beter in Kortrijk en voor het uitzicht en de smaak waren de verschillen tussen beide locaties minimaal.

Let op: in de tabellen werd voor Lady Claire het gemiddelde weergegeven van de drie proefplaatsen samen, terwijl hier in de bespreking enerzijds Poperinge apart (zie hierboven) en anderszijds Waterland-Oudeman samen met Kortrijk werd besproken.

Lady Claire

Het middenvroege chipsras Lady Claire bleef ook nog het referentieras in de rassenproeven van Waterland-Oudeman en Kortrijk. Dit ras kent steeds een vlotte opkomst, maar rijpt wel snel af. Het is nu ook eenmaal het meest vroegrijpe ras in proef. Lady Claire vormde een mooi gemiddelde van 12 knollen en vormde met 5,2 stengels per struik wel een aanzienlijk aantal stengels.

De netto-opbrengst (+35mm zonder uitval) lag voor de twee proeflocaties redelijk laag, met een gemiddelde van 38,5 ton/ha. De proefopbrengst van 2019 is vergelijkbaar met een ‘praktijk’opbrengst van 30,8 ton/ha (na aftrek van 20% voor invloed van kopakkers, spuitsporen, …). Dit is voor beide locaties de laagste opbrengst van alle chipsrassen in proef. Net zoals bij de andere variëteiten was de hoeveelheid uitval verwaarloosbaar, alsook de hoeveelheid grove knollen +70mm. Het is bekend dat Lady Claire niet tegen droogte kan.

Op beide locaties haalde Lady Claire het (op één na) laagste onderwatergewicht maar met nog steeds een voldoende hoog gemiddelde van 420 g/5kg en dit met een blauwgevoeligheidsindex van ‘slechts’ 117. We zijn een (zeer) goede kwaliteit gewoon bij Lady Claire. Zijn chipskleur was goed tot zeer goed, net als zijn uitzicht. Zijn smaak was op beide locaties zeer goed. Er werd nauwelijks schurft gevonden op de knollen.

Louisa

Louisa is een nieuwkomer in de proeven. Dit is een ras hier in België ge k weekt en het kwam pas recent op de Belgische rassenlijst terecht. Kenmerkend voor dit ras zou zijn snelle opkomst zijn, gevolgd door een tragere jeugdgroei. Qua opbrengst scoorde het ras tijdens de officiële veldproeven iets beter dan de referenties. Louisa heeft geen resistenties tegen het aardappelcystenaaltjes, maar scoort zeer goed op Phytopthora in het loof.

Op onze twee proeflocaties zagen we inderdaad dat Louisa iets trager van start ging, maar uiteindelijk ook trager afrijpte. Deze nieuwe variëteit telde het minste aantal stengels per struik (3,9), maar wel in combinatie met het hoogste knolaantal (14 per struik).

In de sortering +35 mm haalde dit ras een meeropbrengst t.o.v. Lady Claire van 17%. Slechts 2 ton/ha be hoorde tot de sortering +70mm, waardoor 96% van de opbrengst tot de gewenste marktbare sortering behoorde.

Zijn onderwatergewicht lag op een hoge score van 461 g/5kg. Zijn blauwgevoeligheidsindex lag op 180, wat logisch lijkt. Op vlak van de chipskleur en het uitzicht van de chips scoorde Louisa echter het laagst, met vaak net een goede score. De smaak van de chips scoorde wel (zeer) goed. Op vlak van kwaliteit hinkte dit nieuwe ras dus een beetje achterop in 2019 t.o.v. de andere chipsrassen in proef. Roest en vaatbundelverkleuring lijken een aandachtspunt.

Opal

Opal is eveneens een nieuw ras. Deze variëteit toonde in 2019 een zeer vlotte opkomst samen met een latere afrijping. Opal vormde het grootste aantal stengels per struik (5,5), maar uiteindelijk wel met minder knollen per struik (11).

Als netto-opbrengst (+35mm zonder uitval) haalde Opal een grote meeropbrengst van maar liefst 42% t.o.v. de referentie. Enkel SH C 909 scoort nog net iets hoger. Opal groeide wel nogal grof uit, waardoor ‘slechts’ 85% in de vermarktbare sortering 35-70 mm zat.

Het onderwatergewicht van Opal lag op een zeer hoge 469 g/5kg. Ook zijn index voor blauwgevoeligheid lag daardoor hoog (242). Zowel zijn chipskleur, het uitzicht van de chips als zijn smaak scoorden het hoogst van alle rassen, met op alle vlak en elke locatie een zeer goed cijfer.

SH C 1010Dit ras (kruising met VR808) lag voor het derde jaar op rij aan in onze rassenproeven. Zoals de voorbije jaren verliep zijn opkomst zonder problemen. Zijn afrijping verliep iets sneller in vergelijking met rassen met eenzelfde vroegrijpheid. SH C 1010 vormde 11 knollen per struik.

In de sortering +35 mm haalde SH C 1010 een meeropbrengst van 30% t.o.v. Lady Claire (cfr 2018). 81% van de opbrengst behoorde tot de sortering 35-70mm.

Net zoals de voorbije twee jaar haalt dit ras een hoog onderwatergewicht met een gemiddelde van 450 g/5kg. Ook zijn blauwgevoeligheid ligt hierdoor opnieuw zeer hoog (index 247). SH C 1010 scoort eerder wisselvallig, maar wel overwegend goed op vlak van de chipskwaliteit en dit zowel over de proefjaren als de locaties heen. Zowel voor de kleur, smaak als uitzicht haalde dit ras in 2019 gemiddeld een goede score. In tegenstelling tot de voorbije twee jaar werd nu weinig schurft waargenomen.

SH C 909

Ook SH C 909 lag in 2019 voor het eerst aan tussen de chipsrassen en is net zoals SH C 1010 een kruising van VR808. Let op bij dit ras voor zijn gevoeligheid voor metribuzin.

SH C 909 is de meest laatrijpe variëteit tussen de chipsrassen. Zijn opkomst op de twee proeflocaties verliep iets trager, maar ook zijn afrijping startte pas laat. Dit ras vormde een gemiddelde aantal stengels per struik (4,7) en knollen per plant (12).

SH C 909 haalde uiteindelijk de hoogste opbrengst, met een meeropbrengst van 44% t.o.v. Lady Claire. Hij vormde echter heel wat knollen die tot de sortering +70mm behoorden. Hierdoor ligt de vermarktbare sortering slechts op 78%. Zelfs dan blijft dit ras de hoogste opbrengst (35-70mm) halen.

Zijn onderwatergewicht lag gemiddeld op 433 g/5kg, met een blauwgevoeligheidsindex van 167. Voor zijn chipskwaliteit is SH C 909 steeds de tweede beste in de rij. Enkel Opal doet het nog beter. Zowel voor de chipskleur, het uitzicht en de smaak haalt dit nieuwe ras een (zeer) goede score.

V. De Blauwer (Inagro),

M. Peumans (PIBO),

I. Eeckhout (PCA),

P. Vermeulen (VTI)